Icma.az
close
up
RU
Sərhəd razılaşmasının şifrələri: Bakının planı nədir, İrəvan nə istəyir?

Sərhəd razılaşmasının şifrələri: Bakının planı nədir, İrəvan nə istəyir?

Publika.az saytından verilən məlumata əsasən, Icma.az məlumatı açıqlayır.

Azərbaycan və Ermənistanın sərhədin delimitasiyası üzrə komissiyalarının 16 yanvarda keçirilən 11-ci görüşündə razılıq əldə edib: delimitasiya üzrə kompleks işləri şimal istiqamətindən – Azərbaycan, Ermənistan və Gürcüstan sərhədlərinin qovuşma nöqtəsindən cənub istiqamətinə - Azərbaycan, Ermənistan və İran sərhədinə qədər aparılacaq;

Bu, Bakı-İrəvan xəttində əhəmiyyətli razılaşmadır, hərçənd, açıq qalan məqamlar var:

1. Sərhədin hansı prinsiplə delimitasiya ediləcəyi hələ də tam müəyyən edilməyib: İrəvanın Alma-Ata Bəyannaməsinə (SSRİ dağılanda mövcud xətlər üzrə) istinad edilməsi istəyi Bakının maraqlarına uyğun deyil;

2. Tərəflərin sülh sazişində razılaşmadan tədricən uzaqlaşdığı (xüsusilə Əliyev və Paşinyanın son bəyanatları diqqət çəkir) müşahidə edildiyi vaxt, sərhəd razılaşmasının əldə edilməsi maraqlıdır;

İstisna deyil ki, Bakı və İrəvan delimitasiya məsələsinə yanaşmasını dəyişməyib. Ortaq mövqe delimitasiyanın hissə-hissə aparılması prinsipindədir, əldə olunan razılaşma da bu fikri önə çıxarır, lakin hər iki tərəfin prosesi öz marağına uyğun idarə etmək cəhdləri də görünür.

Ermənistan bu razılaşma ilə şimaldan cənuba qədər uzanan bütöv sərhədin delimitasiyasında Qazax-Tavuş istiqamətinin müəyyən edilməsində tətbiq edilən prinsipin (Alma-Ata Bəyannaməsinə istinad) əsas götürülməsinə çalışır: bununla SSRİ dövründə ermənilərə bağışlanan ərazilər üzərində legitimlik qazanmağa, eləcə də Azərbaycan ordusunun strateji yüksəkliklərdən geri çəkilməsinə nail ola biləcəklərinə ümid edirlər (cari dövr üçün əsas istəkləri 2022-ci ilin sentyabr döyüşlərində ordumuzun İstisu (Cermuk) istiqamətində nəzarətə götürdüyü yüksəkliklərdən çəkilməsidir); razılaşmada delimitasiya prinsipi əksini tapmadığı üçün Alma-Ata Bəyannaməsinə istinadən edilən 19 aprel 2024-cü il sənədi aktual olaraq qalır;

Azərbaycanın hədəfi və planı nədir, bu razılaşma nəyə hesablanıb?

Bakı delimitasiya prinsiplərini sülh sazişində dəyişdirmək və 19 aprel razılaşmasını korrekt etmək imkanını özündə saxlayır. Lakin 16 yanvar razılaşması səbəbsiz görünmür. Və razılaşmada ən mühüm detal “şimaldan cənuba” prinsipidir: proses Gürcüstanla sərhəd qovşağından İranla sərhəd qovşağına doğru həyata keçirilməlidir;

Bu, Azərbaycana delimitasiya prosesini şimal istiqamətində davam etdirmək imkanı verir. Bura niyə önəmlidir?

1. Delimitasiyanın Qazax-Tavuş istiqamətindən başlanması Azərbaycana anklav olmayan 4 kəndi azad etmək imkanı yaratdı və prosesin yenə bu istiqamətdə davam etdirilməsi Qazaxın anklav kəndlərinin azad edilməsini əsas müzakirə mövzusuna çevirəcək;

2. Delimitasiyanın uzunmüddətli olduğunu nəzərə alsaq, xüsusilə anklavların həlli məsələsinin mürəkkəbliyi fonunda, prosesin Ermənistanın istədiyi istiqamətlərdə irəliləməsini – İstisu istiqaməti başda olmaqla cənuba doğru – arxa plana keçirir və bu, ermənilərin, eləcə də Qərbdəki dəstəkçilərinin “Azərbaycan ordusu Ermənistan ərazisindədir” iddiaları üzərindən apardıqları kampaniyanın da aktuallığını azalda bilər;

3. Qlobal dəyişikliklər, xüsusilə Trampın hakimiyyətə qayıdışı Cənubi Qafqazdakı hadisələrin də inkişafına təsir edəcək və Bakı-İrəvan danışıqlar bu prosesdə əsas “siyasi döngə” rolunu saxlayacaq: regionda toqquşan maraqlar güc mərkəzlərinin Azərbaycan-Ermənistan problemlərindən bölgəyə “müdaxilə” üçün yararlana biləcəyi gözləntisini də önə çıxarır və istisna deyil ki, xüsusilə Qərb qüvvələri sərhəd məsələsini – “Ermənistan ərazisinə müdaxilə” iddialarını istifadə edə bilər; bu kontekstdə şimaldan cənuba doğru delimitasiyanın aparılması ilə bağlı məsələ maraqlı oyunçuların “sərhəddən giriş” imkanlarını neytrallaşdırmağa imkan verir;

Asif Nərimanlı

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:129
embedMənbə:https://publika.az
archiveBu xəbər 17 Yanvar 2025 09:48 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see192

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see187

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see142

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see141

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see138

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see134

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

20 Oktyabr 2025 00:57see134

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see132

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see131

Körpələrdə genetik xəstəliklərin aşkarlanması üçün ölkəyə 300 mindən çox test gətiriləcək

19 Oktyabr 2025 20:14see131

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see130

“Mən ABŞ ı təhlükəyə ata bilmərəm...”

19 Oktyabr 2025 19:18see128

Rıbin və həyat yoldaşı öləcəkləri halda tək oğul övladlarına təlimatlar tərtib ediblər...

20 Oktyabr 2025 00:18see126

Oyundan sonra duş qəbul edə bilmədilər Atletiko dan UEFA ya şikayət

21 Oktyabr 2025 00:12see126

Əməkdar artist Yadigar Muradovun vəziyyəti stabilləşib

19 Oktyabr 2025 18:49see126

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see125

İş adamı hava limanında həbs edildi

20 Oktyabr 2025 20:43see125

Sabah yağış yağacaq

19 Oktyabr 2025 13:05see125

Elmar Məmmədyarovdan açıqlama: “Kimin qarın ağrısı varsa, adımı hallandırır”

19 Oktyabr 2025 21:04see125

Qara zirə yağı: Hər dərdin dərmanı

20 Oktyabr 2025 05:06see122
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri