Son 90 ilin ən aşağı əhali artımı: Bu, ailə qurmağa və uşaq dünyaya gətirmyə əngəllər törədir”

1935-ci ildən bəri Azərbaycanda doğum nisbəti ən aşağı səviyyəyə düşüb. Ötən il Azərbaycanda əhalinin hər 1000 nəfərinə düşən doğulanların sayı 10 olub.

Azərbaycanda doğum səviyyəsi heç vaxt bu həddə qədər düşməyib. Ən yüksək doğum göstəricisi isə 1960-cı ildə qeydə alınıb – hər 1000 nəfərə 42,6.

“Əhalinin artım dinamikası artıq ölkəmiz üçün acınacaqlı olmağa doğru gedir”. Dördpendirli pizza

Bunu “Yeni Sabah”a sosioloq Mail Yaqub bildirib.

Onun fikrincə, sözügedən tendensiyasının bir sıra səbəbləri var:

“Beynəlxalq təşkilatların proqnozlarına görə, əgər mövcud vəziyyət davam etsə, Azərbaycan əhalisi 2100-cü ildə 8 milyon olacaq. Bu heç də yaxşı hal deyil.

Demoqrafik artım dinamikasının aşağı düşməsinin bir neçə səbəbi var. Birinci səbəb insanın həyata müasir baxışıdır. Daha doğrusu, vətəndaş nikahı. Qız və oğlan birlikdə yaşamağa başlayır, lakin ailə qurmurlar. Təbii ki, ailə qurmadıqda, dünyaya uşaq gətirmək meyli də olmur. Çünki ailə öhdəliyi yoxdur.

Azərbaycanda bu tendensiya başlayıb. Müasir insan istəyir ki, müəyyən maddi imkanlara sahib olduqdan sonra ailə həyatı qursun. Hətta bəzən maddi imkanı yaxşı olsa belə, ailə qurmur. İnsanların bir çoxu düşünür ki, onsuz da gündəlik həyatımı rahat yaşayıram, istədiyim şəxslə münasibət qururam. Mən niyə ailə qurum ki? Əlavə məsuliyyətə nə ehtiyac var?

İkinci ciddi amil mövcud ailələrdə uşaq sayının az olmasıdır. Ötən əsrin 60-cı illərində Azərbaycanda ana olmuş hər qadına orta hesabla düşən uşaq sayı 6.7 idi. Ancaq indi 1.6-dır. Görün nə qədər azalıb. Bəs bizim dini və milli baxışımız hara getdi? Qloballaşan dəyərlərin çarxları arasında dini və milli dəyərlər can verir”.

İqtisadçı Fuad İbrahimov mövzuya dair qeyd edib ki, təbii artımının aşağı düşməsində əsas faktorlardan biri də sosial müavinət və gəlirlərin aşağı olmasıdır:

“Sadə təbirlə, dolanışığın zəif olması, ailə qurmağa və uşaq dünyaya gətirmyə əngəllər törədir. Bizim xalqın abırı, həyası, ağlı həmişə yüksək olub. Adam görür ki, dolana bilmir, uşaq dünyaya gətirmək istəmir. Digər tərəfdən, ailələrin əksəriyyəti maddi problemlər ucbatından dağılır.

“Uşaqpulu”nun mahiyyəti onun üçündür ki, əhalisi azalan ölkələr bu kimi vasitələrlə ailələri uşaq sahibi olmaq istiqamətində həvəsləndirsin. Dövlət demoqrafik azalmanın qarşısını almaq üçün subsidiyalar, yardım paketləri yaradır və insanlarda maraq yaradır ki, əhali azalmasın. Bu kimi həvəsləndirici addımların atılmasına ehtiyac var”.

Nazim Hacıyev