Sülh müqaviləsi imzalana bilər ŞƏRH

Paşinyanın Konstitusiyaya dəyişiklik ediləcəyi mövqeyi sərgiləməsi də bu anlama gəlir 

Baş nazir etiraf edir ki, qonşularla, Azərbaycanla yaxşı münasibətlər qurmadan təhlükəsizliyi təmin etmək qeyri-mümkündür

"Yeni Konstitusiyanın referendum yolu ilə qəbul edilməsi vacibdir". Bu təkliflə Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyan çıxış edib. Paşinyan referendumun hansı tarixdə keçirilə biləcəyi barədə məlumat verməyib. Baş nazir qeyd edib ki, sülh xarici dəstək olmadan qonşular arasında yaşamaq bacarığıdır: "Sülh bərqərar olduqdan sonra bu, iqtisadi, siyasi və mədəni əməkdaşlıqda özünü ifadə edən xarici əlaqələrin son məqsədi olmaqda davam edir. Sülh, ilk növbədə, regional amildir, çünki sülh və ya onun olmaması ilk növbədə yaxın qonşularla münasibətlərdə, sonra beynəlxalq, daha sonra isə qlobal səviyyədə ifadə olunur. Strateji və uzunmüddətli mənada sülh o zaman mümkündür ki, bu, kənar dəstək olmadan qonşularla əməkdaşlıq mühitində yaşamaq bacarığı ilə ifadə edilməli olan bir bacarıq halına gəlir. Sülh təhlükəsizliyin ən etibarlı təminatıdır. Təhlükəsizliyin təmin edilməsinin ən mühüm komponentləri region ölkələrinin qarşılıqlı asılılığı, ölkənin regional və qlobal təchizat və ticarət zəncirindəki yeridir". Məlumat üçün bildirək ki, Paşinyan hökuməti daha öncə referendumun 2026-27-ci illərdə keçiriləcəyini açıqlamışdı. Ekspertlərə görə, Paşinyanın sülhə həsr etdiyi bölmə onun etirafıdır ki, Ermənistan gah Rusiya, gah Fransa, gah da ABŞ-yə arxalanaraq təhlükəsizliyini təmin edə bilməyəcək. Yəni ermənilər üçün sülhün yeganə təminatı qonşularla, o cümlədən Azərbaycan və Türkiyə ilə normal münasibətlərin yaradılmasıdır. Bunun üçün isə birincisi, Paşinyan Ermənistan Konstitusiyasında Azərbaycana və Türkiyəyə ərazi iddialarını ehtiva edən bəndləri çıxarmalıdır. 

Siyasi elmlər doktoru, professor Elşad Mirbəşiroğlu "Sherg.az"a deyib ki, Ermənistanda Nikol Paşinyana qarşı müxalifət aktivləşib. Professorun sözlərinə görə, xüsusən də Azərbaycan öz torpaqlarını Ermənistan işğalından azad etdikdən sonra müxalifət bunu Paşinyanın yarıtmaz fəaliyyəti ilə əlaqələndirib: 

"Müəyyən dövrlərdə Paşinyana qarşı geniş etiraz aksiyaları, mitinqlər geniş vüsət alıb. Hətta Paşinyan növbədənkənar seçkilərə getmək məcburiyyətində qaldı. Bununla da, bir növ öz hakimiyyətini reabilitasiya etmiş oldu. Paşinyan bugünədək əsas mübarizəsini elə müxalif düşərgə ilə aparıb. Baş nazirin hakimiyyətdə qalmasında maraqlı olan dairələr ona bu istiqamətdə çox yaxından dəstək veriblər. Paşinyan həm də yeni reallıqları dərk etmək məcburiyyətindədir. Düzdür, baş nazir öz mövqeyində sərt transformasiyalar edir, sülh məsələsi üzərindən imitasiyalarla məşğul olur. Biz deyə bilmərik ki, Paşinyan sülh məsələsində səmimidir. Əksinə, baş nazirin səmimiyyətdən uzaq olduğu aşkar görünür. Paşinyan zaman qazanmağa, bununla da, hakimiyyətini qorumağa çalışır. Amma məsələnin digər tərəfi də var. Paşinyan özünü müxalifətdən də qoruyur. Ona görə etiraf edir ki, qonşularla, Azərbaycanla yaxşı münasibətlər qurmadan təhlükəsizliyi təmin etmək qeyri-mümkündür. Paşinyan son çıxışında xüsusi vurğuladı ki, təhlükəsizliyin təmin olunmasının ən etibarlı yolu qonşularla yaxşı münasibətlər qurmaqdan keçir. Baş nazir Azərbaycan və Türkiyəni nəzərdə tutur. Təbii ki, bunun üçün ilkin addım Azərbaycanla sülh müqaviləsinin imzalanmasıdır. Sülh sazişinin imzalanması üçün də Azərbaycanın irəli sürdüyü haqlı şərtlər təmin olunmalıdır. Əks halda sülh müqaviləsi olmayacaq". 

E.Mirbəşioğlu vurğulayıb ki, Paşinyan ara-sıra Konstitusiya dəyişikliyindən danışır: 

"Hansı istiqamətlərdə Konstitusiyada dəyişiklik olacaq? Paşinyan qonşularla normallaşmadan, sülhdən, həm də referendumdan danışırsa, bunu hardasa Bakının irəli sürdüyü şərtin təmin olunması kimi dəyərləndirmək olar. Düzdür, referendumun tarixi ilə bağlı konkret açıqlama yoxdur. Bütün hallarda Ermənistanın mövcud Konstitusiyasına dəyişiklik ediləcəyi mövqeyinin sərgilənməsi o anlama gəlir ki, sülh müqaviləsi imzalana bilər. Ancaq bizdə əminlik yoxdur ki, Ermənistan Konstitusiyasında mütləq Azərbaycanın gözləntisinə uyğun dəyişikliklər olacaq. Reallıq odur ki, Ermənistan Konstitusiyasının preambulasında müstəqillik bəyannaməsinə istinad edilir. Orada da Azərbaycan və Türkiyəyə qarşı aşkar ərazi iddiaları mövcuddur. Bu vəziyyətdə təbii ki, Ermənistanla sülh müqaviləsi imzalana bilməz. Sazişin heç bir hüquqi qüvvəsi olmaz. Ermənistan Konstitusiyasında göstərilir ki, başqa bir ölkə ilə imzalanan sənəd daxili qanunvericiliklə ziddiyyət təşkil edə bilməz. Bunun fərqində olan Paşinyan vəziyyətin normallaşdırılması və eyni zamanda hökumətə etiraz kütləsinin formalaşmaması üçün yollar axtarır". 

Politoloq əlavə edib ki, Ermənistan işğalçılıq siyasətindən sonra səmimi sülh mövqeyindən çıxış etmir və təcrid vəziyyətində qalmağı sürdürür: 

"Bu durum ölkənin sosial-iqtisadi vəziyyətinə ciddi mənfi təsir göstərir. Belə olan halda Paşinyana qarşı narazı kütləni səfərbər etmək çətin olmaz. Baş naziri narahat edən məqamlardan biri də budur. Bütövlükdə Azərbaycana qarşı revanş mövqeyində müxalifətlə hakimiyyətin yanaşması paralellik təşkil etməkdədir. Mahiyyət etibarı ilə Ermənistan dövləti dəyişməyib. Yenə də regionda təhlükəsizliyə ciddi təhdid yaradır, Azərbaycana qarşı ərazi iddialarını davam etdirirlər. Bu, Paşinyan və komandasının davranışlarında aydın görünməkdədir. Amma Azərbaycanın yaratdığı yeni geosiyasi konfiqurasiya Paşinyanı məcburi də olsa düşünməyə vadar edir. Baş nazir bilir ki, Bakının tələblərinə uyğun davranmasa, həm ölkəsinin, həm də özünün vəziyyəti acınacaqlı olacaq. Azərbaycanın iradəsi ilə yaranmış vəziyyət Paşinyanın bəyanatlarını diktə etməkdədir".