Süni intellekt dərmana davamlı bakteriyaları öldürə bilən antibiotiklər hazırlayıb
Icma.az xəbər verir, Oxumeni.az saytına əsaslanaraq.
Süni intellekt (AI) iki yeni antibiotik hazırlayıb ki, bunlar potensial olaraq süzənək (qonoreya) və metisilinə davamlı Qızılı stafilokokk (Staphylococcus aureus (MRSA)) patogenlərinin dərmana davamlı ştammlarını məhv edə bilər.
Süni intellekt sistemi yeni dərmanları ayrı-ayrı atomlardan toplayıb və laboratoriya tədqiqatları, eləcə də heyvan testləri onların superbakteriyalara qarşı effektivliyini göstərib, “BBC” Rus Xidməti bir qrup amerikalı alimlərin araşdırmasını dərc edən “Cell” jurnalına istinadən bildirir.
Onları insanlara hələ təyin etmək olmaz: hələ qabaqda inkişaf və klinik sınaq illəri var. Lakin araşdırma aparan Massaçusets Texnologiya İnstitutunun (MIT) elmi qrupu hesab edir ki, süni intellekt antibiotiklərin “ikinci qızıl dövrünə” başlaya bilər.
Antibiotiklərin həddindən artıq istifadəsi bakteriyaların inkişafına kömək edib və indi dərmana davamlı infeksiyalar ildə bir milyondan çox insanın ölümünə səbəb olur. Onilliklərdir ki, yeni antibiotiklərin çatışmazlığı var.
Keçmişdə tədqiqatçılar potensial olaraq yeni antibiotiklərə çevrilə biləcəkləri müəyyən etmək üçün minlərlə məlum kimyəvi maddəni təhlil etmək üçün süni intellektdən istifadə edirdilər.
MIT komandası, süzənək (qonoreya) və potensial ölümcül xəstəlik olan MRSA üçün antibiotiklər hazırlamaq üçün süni intellektdən istifadə edərək, bunu bir addım da qabağa atdı.
Həm qonokoklar, həm də stafilokok bakteriyası insan dərisində zərərsiz yaşaya bilər, lakin bədənə daxil olarsa, ciddi infeksiyalara səbəb ola bilər.
Tədqiqat zamanı tədqiqatçılar süni intellektə 36 milyon birləşmə, o cümlədən mövcud olmayan birləşmələr təqdim etdilər.
Sistemə məlum birləşmələrin kimyəvi strukturları və onların müxtəlif növ bakteriyaların böyüməsini yavaşlatıb-yavaşlatmadığı öyrənilib. Bu, süni intellektə bakteriyaların atomlardan, ilk növbədə karbon, oksigen, hidrogen və azotdan ibarət müxtəlif molekulyar strukturlardan necə təsirləndiyi barədə məlumat verdi.
Antibiotiklərin hazırlanması üçün iki yanaşma istifadə edilmişdir.
Birincidə, süni intellekt, ölçüsü səkkizdən 19 atoma qədər dəyişən milyonlarla kimyəvi fraqmentdən ibarət kitabxananı təhlil edərək perspektivli başlanğıc nöqtəsi axtardı və sonra onu inkişaf etdirdi. İkincidə ona əvvəldən tam yaradıcılıq azadlığı verildi.
Tədqiqat zamanı mövcud antibiotiklərə çox oxşar olan hər hansı seçim istisna edildi.
Bundan əlavə, yaradılanların məhz dərman olmasını təmin etmək və insanlar üçün zəhərli ola biləcək hər hansı yaradılacaq birləşmələri istisna etmək lazım idi.
Ən perspektivli maddələr laboratoriyada bakteriyalar və yoluxmuş siçanlar üzərində sınaqdan keçirilib. Nəticədə iki yeni potensial dərman yaradıldı.
Almaz Həsənli

