Süni intellekt və rəqəmsallaşma ilə bağlı görülən işlər texnoloji sahədə Azərbaycanın inkişafını sürətləndirəcək ŞƏRH

Bakı, 5 noyabr, AZƏRTAC

Prezident İlham Əliyevin AMEA-nın 80 illiyində etdiyi çıxışda süni intellekt, rəqəmsallaşma məsələlərinə toxunması bu sahələrin ölkə rəhbərliyinin diqqətində olduğunu göstərir. Prezidentin həmin çıxışdakı əsas məqsədi ondan ibarət idi ki, gələcəkdə Azərbaycan dünyanın aparıcı texnoloji trendlərinə qoşularaq, süni intellekt və rəqəmsallaşma istiqamətində görülən işlər nəticəsində bu sahədə öncül mövqe qazansın.

Bu fikirləri AZƏRTAC-a açıqlamasında Mətbuat Şurası İdarə Heyətinin üzvü, texnobloger Fərid Pərdəşünas söyləyib.

Onun sözlərinə görə, Azərbaycanın artıq Süni İntellekt Strategiyası təsdiqlənib və bu istiqamətdə konkret işlərə başlanılıb. Konsepsiya həm hüquqi, həm texnoloji, həm də təşkilati məsələləri əhatə edir: “Hüquqi istiqamətdə süni intellektin yarada biləcəyi potensial risklərin və təhlükələrin qanunvericilik çərçivəsində tənzimlənməsi nəzərdə tutulub. Texnoloji istiqamətdə isə süni intellekt infrastrukturunun formalaşdırılması və bu infrastrukturun yaradıcı insanlar üçün əlçatan olması hədəflənir. Bundan əlavə, dövlət qurumlarının bu sahəyə inteqrasiyası məsələsi də ön plana çıxarılıb. Yəni hər bir qurumun ayrıca layihə həyata keçirməsindən daha çox, vahid nəzarət və koordinasiya sisteminin yaradılması planlaşdırılır. Bu isə resursların səmərəli istifadəsini və ölkə üzrə ümumi strateji istiqamətin qorunmasını təmin edəcək”.

Prezident İlham Əliyevin çıxışındakı digər mühüm istiqamət - rəqəmsallaşma barədə danışan F.Pərdəşünas bildirib ki, Azərbaycan dövləti artıq rəqəmsal hökumətə keçid edib, bir çox sənədlər rəqəmsal status alıb və bu istiqamətdə mühüm qərarlar qəbul olunub. “Son nümunə kimi rəqəmsallaşmanın diaqnostikası qərarını göstərmək olar. Həmin qərara əsasən, hər bir dövlət qurumu il ərzində rəqəmsal diaqnostikadan keçəcək və onların rəqəmsallaşma səviyyəsi qiymətləndiriləcək. Nəticələrə görə qurumlar dörd kateqoriyaya bölünəcək və bu əsasda hər birinə fərqli inkişaf konsepsiyaları hazırlanacaq. Bu isə onu göstərir ki, dövlət artıq rəqəmsallaşmanı formal deyil, real, ölçülə bilən nəticələr əsasında idarə edəcək. Eyni zamanda, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyindəki İnnovasiya və Rəqəmsal İnkişaf Agentliyi tərəfindən “MyGov” platforması təqdim olunub. Bu platforma vasitəsilə vətəndaşlar sənədlərini rəqəmsal şəxsiyyət vəsiqəsi vasitəsilə bir kliklə əldə edə bilirlər”, - deyə o əlavə edib.

Texnobloger diqqətə çatdırıb ki, dövlət qurumlarının sistemlərinin inteqrasiyası, məlumat bazalarının birləşdirilməsi və vahid xidmət platformasının yaradılması kifayət qədər mürəkkəb məsələdir. Buna baxmayaraq, çox böyük işlər görülür: “Dövlətimizin başçısı qeyd edib ki, bu sahədə görülən işlərin bəziləri ictimaiyyətin diqqətindən qaçır, lakin arxa planda çox geniş və çətin proseslər həyata keçirilir. Hazırda bu inteqrasiya prosesi uğurla davam edir və vətəndaş artıq bir tətbiq vasitəsilə bütün dövlət xidmətlərinə çıxış imkanı qazanır. “MyGov” və “SİMA” tətbiqləri bunun bariz nümunəsidir. Bu addımlar nəticəsində Azərbaycan həm dövlət, həm də özəl sektor səviyyəsində tam rəqəmsal dövlət kimi formalaşır. Qeyd etmək lazımdır ki, bu sahədə Azərbaycanın təcrübəsi artıq bir çox Avropa ölkələrinin göstəricilərini belə geridə qoyur. Çünki ölkəmiz bu keçidi çox qısa zamanda və sürətlə həyata keçirib, bürokratik əngəlləri minimuma endirib”.

Azərbaycan dövlətinin prioritetləri sırasında süni intellekt, rəqəmsallaşma və yüksək texnologiyaların xüsusi yer tutduğunu deyən Fərid Pərdəşünas qeyd edib ki, Prezident İlham Əliyev həm dövlət qurumlarını, həm də elm adamlarını və yaradıcı şəxsləri bu məsələdə fəal olmağa çağırıb.

“Dövlətimizin başçısı, həmçinin Azərbaycan alimlərinə müraciət edərək, bu sahədə elmi araşdırmaların vacib olduğunu vurğuladı. Çünki süni intellektin inkişafının əsasını məhz elmi tədqiqatlar təşkil edir. Qəbul olunan konsepsiyalar və sənədlər də bu insanlara dəstək mexanizmlərinin yaradılmasını nəzərdə tutur. İnfrastruktur və qanunverici baza formalaşdırıldıqdan sonra növbəti mərhələdə elmi və praktiki nəticələrin əldə olunması vacibdir. Bu baxımdan alimlərin, Elmlər Akademiyasının və elmi institutların üzərinə mühüm vəzifələr düşür. Hər bir halda, süni intellekt və rəqəmsallaşma istiqamətində aparılan işlər texnoloji sahədə Azərbaycanın inkişafını sürətləndirəcək, innovasiyaya əsaslanan yeni iqtisadi modelin formalaşmasına zəmin yaradacaq və ölkəmizi regionda rəqəmsal lider mövqeyinə gətirəcək”, - deyə o vurğulayıb.