Şuşa Bəyannaməsi: Azərbaycan və Türkiyə arasında sarsılmaz müttəfiqliyin yeni mərhələsi

15 iyun 2021-ci ildə tarixi Şuşa şəhərində imzalanmış “Azərbaycan Respublikası ilə Türkiyə Respublikası arasında müttəfiqlik münasibətləri haqqında Şuşa Bəyannaməsi” iki qardaş ölkə arasında münasibətlərin zirvə nöqtəsi hesab olunur. Bu sənəd, təkcə diplomatik əlaqələrin gücləndirilməsi deyil, həm də strateji əməkdaşlığın yeni istiqamətlərini müəyyən edən mühüm bir addım olmuşdur.

Şuşa Bəyannaməsi bütün dünyaya açıq və qəti bir mesaj verdi: Azərbaycan və Türkiyə təkcə dost və qardaş deyillər, eyni zamanda strateji müttəfiqlərdir. Bu sənəd regionda geosiyasi balansı dəyişdirdi və Cənubi Qafqazda sülh və sabitliyin əsas təminatçısı oldu.

Bəyannamənin ən mühüm tərəflərindən biri, hər iki ölkənin bir-birinin təhlükəsizliyi və suverenliyini qorumaq öhdəliyidir. Bu, yalnız siyasi jest deyil – bu, faktiki olaraq iki ölkə arasında hərbi-strateji ittifaqın hüquqi əsaslarla təsbit olunmasıdır. Müttəfiqlik artıq sadəcə dostluq ifadəsi deyil, real və praktik əməkdaşlıq formasıdır.

Şuşa Bəyannaməsi təkcə hərbi və siyasi deyil, iqtisadiyyat, nəqliyyat, enerji, mədəniyyət, təhsil və texnologiya sahələrində də əməkdaşlıq perspektivlərini əhatə edir. Xüsusilə Zəngəzur dəhlizi və Orta Dəhliz layihələrinin inkişafı bu əməkdaşlığın vacib sütunlarıdır. Bu, həm də Türk dünyasının inteqrasiyasına böyük töhfə verir.

Bəyannamədən sonra əməkdaşlıq daha da dərinləşdi. 2025-ci ilə qədər artıq bir çox yeni layihələr – ortaq hərbi təlimlər, universitetlərarası razılaşmalar, texnoloji inkişaf proqramları həyata keçirilib. Gələcəkdə isə birgə müdafiə sənayesi məhsullarının istehsalı, süni intellekt sahəsində tərəfdaşlıq və enerji təhlükəsizliyi üzrə yeni mexanizmlər gözlənilir.

Türkiyə və Azərbaycanın iqtisadi inteqrasiyası nəticəsində ticarət dövriyyəsi rekord həddə çatıb. Türk Dövlətləri Təşkilatında ortaq layihələr bu gücü daha da artırır. Şuşa Bəyannaməsi bu iqtisadi yüksəlişin hüquqi və siyasi zəmanətidir. Azərbaycan üçün Türkiyə bazarına, Türkiyə üçün isə Mərkəzi Asiyaya çıxış imkanı daha da genişlənmişdir.

Şuşa Bəyannaməsi, Azərbaycanın müasir tarixində diplomatik və strateji baxımdan ən əhəmiyyətli sənədlərdən biridir. Bu sənəd təkcə iki ölkənin münasibətlərini müəyyən etmir, həm də bütün Türk dünyası və region üçün güvən, sabitlik və inkişafın yol xəritəsidir.

Könül İbrahimova
YAP Yasamal rayon Elm və Təhsil Nazirliyinin Fiziologiya İnstitutu üzrə ərazi partiya təşkilatının sədri