Tarixlə üz üzə: Şəki Xan Sarayının səssiz heyranlığı

Bu yaxınlarda yolum Şəkiyə düşdü. Küçələri addımladıqca sanki zaman geriyə doğru axmağa başladı. Şəki Xan Sarayına yaxınlaşdıqca içimdə qəribə bir həyəcan dalğalandı. Neçə il keçib... amma o, əvvəlki kimi füsunkar, təmkinli və nəhəng görünürdü. Baxmayaraq ki, bu gün ölkənin hər yerində minlərlə bahalı dizaynlı villalar tikilib, heç biri bu sarayın yaratdığı duyğunu yaşada bilmir.

Sarayın girişindən içəri keçən kimi məni yenidən o tanış sükut, şəbəkələrin rəngli işığı və divarlardakı naxışların sehrli dili qarşılayır. Bələdçidən öyrənirəm ki, bu bina 1762-ci ildə Şəki xanı Məhəmmədhüseyn xanın əmri ilə tikilib və yay iqamətgahı kimi istifadə olunub. Onu tikən sənətkarlar mismarsız, yapışqansız, yalnız ağac və şüşə ilə möcüzə yaradıb.

Sarayın otaqları arasında gəzərkən bir anlığa bütün səslər itir. Divarlardakı miniatürlər danışır, şəbəkələr günəşi rənglərə bölür, hər detal öz dövründən, öz sahibindən, öz sənətkarından xəbər verir. Burada hər şey zəriflik və zəkayla yoğrulub.

Ən maraqlısı odur ki, bu qədim tikili bu günə qədər öz cazibəsini itirməyib. Gördüyüm onlarla bahalı villa, dəbdəbəli saray formalı evlər belə onun sadə şıklığını, hekayəsini, ruhunu əvəz edə bilmir. Texnologiya ilə qurulmuş bu günün “mükəmməl” memarlığı qarşısında belə, Şəki Xan Sarayı təvazökar möhtəşəmliyi ilə seçilir.

Turistlərin diqqəti, fotoaparatların flaşı, qrup bələdçilərinin səsləri sarayın cazibəsini azalda bilmir. Əksinə, hər baxış onu yenidən kəşf edir. Bir zamanlar xanların iz saldığı bu məkan indi də millətin mədəni irsi kimi yaşamaqda davam edir.

Gedərkən bir daha geri dönüb baxdım. Bu sarayda təkcə tarix yox, həm də zamanın dayanmağı var. Bu gün çox şey dəyişib. Amma Şəki Xan Sarayı hələ də eyni heyranlıqla baxılan, səssiz, qürurlu bir sənət əsəri olaraq qalır.

Leyla Mirzə, Bizimyol.info