Icma.az
close
up
RU
Telefon zəngləri ilə talanan pullar: Necə qorunmalı?

Telefon zəngləri ilə talanan pullar: Necə qorunmalı?

Axar.az portalından verilən məlumata görə, Icma.az xəbər yayır.

Son günlər vətəndaşları narahat edən məsələlərdən biri də telefon zəngləri ilə törədilən kiberhücumlardır. Belə hücumlar nəticəsində bir çox hallarda şəxslər dələduzluğun qurbanına çevrilərək ciddi maliyyə itkilərinə məruz qalırlar. Problemin birdəfəlik həlli çətin görünsə də müəyyən qabaqlayıcı tədbirlərin görülməsi mümkündür.

Bu barədə Axar.az-ın suallarını cavablandıran kibertəhlükəsizlik hüququ üzrə ekspert, hüquq üzrə fəlsəfə doktoru Təbriz Raufoğlu qeyd edib ki, belə hallar internetin bəşəriyyətə qazandırdığı pozitiv nəticələrlə birlikdə, neqativləri də özü ilə birlikdə gətirməsinin bariz nümunəsidir.

Onun sözlərinə görə, bu cür kiberhücumlar həm vətəndaşlar, həm cəmiyyət, həm də dövlət üçün ciddi təhdiddir və bu təhdidin önünə keçmək üçün ümumi fəaliyyət tələb olunur:

“Burada hadisə baş verdikdən sonra izləniləcək hüquqi proseduraları bir kənara qoysaq, atıla biləcək addımları iki qrupda toplamaq mümkündür. Birincisi insan mərkəzli, digəri isə texnologiya mərkəzli addımlardır. Birinci istiqamət üzrə hazırda görülə biləcək ən optimal iş vətəndaşları mütəmadi maarifləndirmək, onların məlumatlılıq səviyyəsini artırmaqdır. Yəni vətəndaşlar ilk növbədə bilməlidirlər ki, bəzi hallarda (məsələn, zəng məlumatlarının saxtalaşdırılması – “Caller ID Spoofing” zamanı) rəsmi qurum və ya təşkilatların, tanıdığınız şəxslərin, o cümlədən ailə üzvlərinizin nömrəsilə eynilik təşkil edən nömrələrdən zənglər edilə bilər. Bu cür zənglər zamanı, məsələn, yaxınınızın başına qəza və ya digər fövqəladə hadisə gəldiyi iddia edilərək, kömək məqsədilə sizdən təcili şəkildə ödəniş edilməsi və ya fərdi və maliyyə məlumatlarınızın təqdim edilməsi tələb edilə bilər.

Belə hallarda zəng edən şəxsin kimliyindən əmin deyilsinizsə, dəqiqləşdirmək üçün əlavə məlumat tələb edin. Təmsil etdiyini iddia etdiyi təşkilata onların rəsmi əlaqə kanalları vasitəsilə müraciət edin.

Xarici ölkələrdən gələn zənglərə münasibətdə, eləcə də zənglərdə zəif səs keyfiyyəti, robotik ton və ya danışıqda qeyri-təbii ritm müşahidə edirsinizsə, ehtiyatlı olun;

Telefon zəngində sizdən fərdi məlumatlar, bank kartı nömrələri və ya şifrə (o cümlədən, telefon nömrənizə göndərilən təsdiq kodu) istənilərsə, məlumatları təqdim etməyin, zəngi sonlandırın;

Dələduzlar bəzən "təcili" təkliflər edərək sizi tələsdirib diqqətsiz davranmağınıza nail olmaq istəyirlər. Tələskənliyə yol verməyin;

Qorxu yaratma üsullarına qarşı diqqətli olun. “Vishing” adlanan bu üsuldan istifadə edənlər sizi hazırlıqsız yaxalamağa və tələb olunan məlumatları verməyi və ya ödəniş etməyi məcbur etməyə çalışırlar. Bəzi hallarda, tez hərəkət etməyinizi təmin etmək üçün təhdidedici danışıq da istifadə edə bilərlər. Məsələn, hesabınızın deaktiv olunmaması üçün məlumatlarınızı təqdim etməli olduğunuzu deyə bilərlər.

Təklif çox heyrətamiz görünürsə, ehtiyatlı olun. Əksər hallarda, "pulsuz" və ya "qazanclı" təkliflər aldadıcı və yanıldıcı ola bilər.

İkinci istiqamət olan texnologiya mərkəzli addımlara münasibətdə isə qeyd etməliyəm ki, artıq qlobal telefon və internet korporasiyalarının əksəriyyətinin aktivləşdirdiyi gələn zəngə cavab verməzdən əvvəl abunəçiyə zəng edən şəxsin telefon nömrəsini tanımaq imkanı verən funksiyalardan (İD Caller) istifadə etmək lazımdır. Bu mənada, Əpl "Silence Unknown Callers", Quql “Call Screen”, Samsunq “Smart Call”, Huavey isə “Filter Spam Calls” adlı şübhəli zəngləri müəyyənləşdirən proqram təminatından istifadə etməkdədir. Bu funksiyalar mobil telefonlarda işə salındıqdan sonra avtomatik olaraq şübhəli və qeyri-müəyyən (xüsusi ilə xaricdən) telefon zənglərinə dair həm bildiriş əldə edilməsi, həm də həmin zənglərin avtomatik bloklanması mümkündür”.

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:101
embedMənbə:https://axar.az
archiveBu xəbər 21 Yanvar 2025 12:59 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see277

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see182

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see176

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see139

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see133

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see130

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see129

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see129

Körpələrdə genetik xəstəliklərin aşkarlanması üçün ölkəyə 300 mindən çox test gətiriləcək

19 Oktyabr 2025 20:14see128

On dörd yaşlı futbolçu qız məktəbdəki zorakılığa görə intihar edib FOTO

19 Oktyabr 2025 04:02see128

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

20 Oktyabr 2025 00:57see127

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see127

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see127

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see127

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see126

Luvr muzeyində Azərbaycan nəfəsi: Parisdə gənc rəssam Diana Quliyevanın əsərləri sərgilənir Foto

19 Oktyabr 2025 09:10see125

“Mən ABŞ ı təhlükəyə ata bilmərəm...”

19 Oktyabr 2025 19:18see123

Mütəxəssislər xəbərdarlıq edir: 50 yaşdan sonra bu qidalar məhdudlaşdırılmalıdır

19 Oktyabr 2025 07:08see120

Sabah yağış yağacaq

19 Oktyabr 2025 13:05see118

Elmar Məmmədyarovdan açıqlama: “Kimin qarın ağrısı varsa, adımı hallandırır”

19 Oktyabr 2025 21:04see118
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri