“The New York Times”: ABŞ və Çin müharibənin astanasındadır

ABŞ və Çin təcili olaraq öz orduları arasında adekvat rabitə kanalları yaratmasalar, tezliklə birbaşa döyüşə cəlb oluna bilərlər

ABŞ və Çin təcili olaraq öz orduları arasında adekvat rabitə kanalları yaratmasalar, tezliklə birbaşa döyüşə cəlb oluna bilərlər. AYNA.AZ xəbər verir ki, bu fikir “The New York Times” (NYT) qəzetində Milli və Qlobal Təhlükəsizlik üzrə Müdafiə Nazirinin köməkçisi Erik Rozenbax (2014-2015) və Harvard Universitetinin Con Kennedi adına Dövlət İdarəetmə Məktəbinin Belfer Elm və Beynəlxalq Əlaqələr Mərkəzinin əməkdaşı Kris Li tərəfindən ifadə edilib.

NYT ekspertləri öz nəticələrini amerikalılar və onların müttəfiqləri ilə Çin ordusu arasında Tayvan yaxınlığında həm havada, həm də dənizdə baş verən son hadisələrin təhlilinə əsaslandırıblar. Xüsusilə, onlar hər iki ölkədən döyüş təyyarələrinin təhlükəli yaxın toqquşmaları və ələ keçirilməsi hallarına işarə ediblər ki, "bunların sayı kəskin şəkildə artıb və sonsuz görünür".

Məqalədə deyilir: "Bu hadisələrdən birinin real münaqişəyə çevrilməsi təhlükəsi əvvəlkindən daha yüksəkdir. ABŞ-Sovet qarşıdurması dövründən fərqli olaraq, indi ABŞ və Çin orduları arasında gözlənilməz böhranın qarşısını ala biləcək demək olar ki, etibarlı, real vaxt rabitə sistemi yoxdur."

Müəlliflər 2001-ci ildə ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələrinin kəşfiyyat təyyarəsi ilə Çin qırıcısının toqquşduğunu xatırlatdıblar. Həmin vaxt çinli pilot həlak olub, Amerika heyəti isə Haynan adasına təcili eniş etdikdən sonra əsir götürülüb. İki ölkə arasındakı böhran yalnız 10 gün sonra həll edilib.

"Lakin bu gün oxşar bir şeyin yenidən baş verə biləcəyinə dair heç bir əminlik yoxdur. Çin 2001-ci ildəkindən daha iddialı və hərbi cəhətdən daha güclü hala gəlib və ABŞ ilə gərginlik daha partlayıcıdır, hər iki tərəfin millətçi təzyiqi ilə daha da şiddətlənir", - deyə ekspertlər hesab edirlər.

"Çin və ABŞ arasında orta səviyyədə hərbi əlaqə mövcuddur, lakin bu, ABŞ-ın Sovet İttifaqı ilə olduğu kimi möhkəm təhlükəsizlik sistemlərinin yaradılmasına gətirib çıxarmayıb", - deyə Rozenbax və Li iddia ediblər. Bu baxımdan, onlar ABŞ Prezidenti Donald Trampın 30 oktyabrda Cənubi Koreyada keçiriləcək Asiya-Sakit Okean İqtisadi Əməkdaşlıq (APEC) sammitində Çin lideri Si Cinpinlə planlaşdırılan görüşü zamanı ticarət əlaqələrindən daha çox bu məsələyə diqqət yetirməli olduğunu vurğulayıblar. Məqalənin müəllifləri iddia edirlər ki, "Çinlə birlikdə güclü böhran idarəetmə sistemləri üçün təməl yaratmaq üzərində işləməklə, Tramp tarixə iki gücü Üçüncü Dünya müharibəsinin astanasından geri çəkən prezident kimi düşə bilər", ekspertlər vurğulayıblar.