Tramp administrasiyası ilə federal məhkəmə sistemi arasında qarşıdurma pik həddə çatdı

ABŞ-ın keçmiş prezidenti Donald Trampın administrasiyası Kolumbiya Dairə Məhkəməsinin baş hakiminin ehtimal olunan cinayətkar qrup üzvlərinin Venesuelaya sürətlə deportasiya edilməsini qadağan edən qərarını nəzərə almayıb.  

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə The Washington Post məlumat yayıb.  

Tramp administrasiyası ilə federal məhkəmə sistemi arasındakı qarşıdurma bazar ertəsi axşam keçirilən gərgin məhkəmə iclasında pik həddinə çatıb. Həmin iclasda Kolumbiya Dairə Məhkəməsinin baş hakimi Ceyms Boasberq hökumətdən izahat tələb edib ki, niyə administrasiya onun şənbə axşamı verdiyi sərəncamı pozaraq deportasiya reyslərini dayandırmayıb. Hakim bu sərəncamla miqrantları deportasiya edən təyyarələrin havada geri dönməsini əmr etmişdi.  

Boasberq Tramp administrasiyasının müharibə dövründə tətbiq edilən və "Xarici Düşmənlər Haqqında Qanun” adlanan hüquqi səlahiyyətlərindən istifadə edərək Tren de Aragua cinayətkar qrupunun ehtimal olunan üzvlərini sürətlə deportasiya etməsini qadağan edib. Bu qanunun tətbiqi deportasiya edilən şəxslərin adi hüquqi prosedurlardan istifadə etməsinə imkan vermirdi.  

Hakim ABŞ Ədliyyə Nazirliyinin vəkili Abhişek Kamblinin onun verdiyi şifahi sərəncamın yalnız yazılı formada olsa, qüvvədə olacağı barədə arqumentini inandırıcı hesab etməyib.  

Bundan bir neçə saat sonra ABŞ-ın baş prokuroru Pəm Bondi Boasberqin qərarını "prezidentin səlahiyyətlərinə müdaxilə” adlandırıb.  

Ədliyyə Nazirliyinin hüquqşünasları federal apelyasiya məhkəməsinə qeyri-adi bir məktub göndərərək Boasberqi "həddindən artıq idarəetmədə” ittiham ediblər və onun bu işdən uzaqlaşdırılmasını tələb ediblər.  

Cümə günü Tramp gizli şəkildə bir sənəd imzalayaraq 1798-ci ildə qəbul edilmiş Xarici Düşmənlər Haqqında Qanuna istinad edib və bu qanun əsasında 14 yaşdan yuxarı venesuelalıları – hökumətin "Tren de Aragua” dəstəsinin üzvləri adlandırdığı şəxsləri – hüquqi prosedur olmadan deportasiya etməyə qərar verib. Şənbə günü isə beş venesuelalı deportasiyanın qarşısını almaq üçün məhkəməyə müraciət edib və Boasberq deportasiyanı müvəqqəti dayandıran qərar qəbul edib.  

Bundan sonra hakim qərarının əhatə dairəsini genişləndirərək bu qanun əsasında həyata keçirilən bütün venesuelalı miqrantların deportasiyasını qadağan edib. Bu qanunun əvvəlki tətbiqlərindən biri İkinci Dünya Müharibəsi zamanı on minlərlə yapon əsilli amerikalının düşərgələrə həbs edilməsinə səbəb olmuşdu.  

Bu vaxt artıq deportasiya olunmuş şəxslərlə iki təyyarə havaya qalxmışdı. Boasberq qərarını verdikdən sonra isə üçüncü təyyarə havaya qalxıb. The Washington Post-un topladığı məlumatlara görə, hakim qərar verdikdən sonra havaya qalxan üçüncü təyyarənin sərnişinləri də deportasiya edilib. Lakin Tramp administrasiyasının nümayəndələri bazar ertəsi məhkəmədə bildiriblər ki, bu şəxslər "digər hüquqi əsaslar” əsasında deportasiya olunub.  

Bütün üç reys Boasberqin geri dönmək barədə əmrindən sonra eniş edib.  

Bazar ertəsi Boasberq Tramp administrasiyasının rəsmilərinə göstəriş verib ki, çərşənbə axşamına qədər məhkəməyə rəsmi şəkildə and içərək təsdiq etsinlər ki, onun təyyarələrin geri qaytarılması barədə verdiyi şifahi sərəncamdan sonra heç kim Xarici Düşmənlər Haqqında Qanun əsasında deportasiya edilməyib.  

Ağ Evdəki aparıcı məsləhətçilər isə öz addımlarının qanuniliyinə əmin olduqlarını və Trampın komandasının gözlənilən məhkəmə çəkişmələrinə tam hazır olduğunu bildiriblər.  

Tramp administrasiyası öz "şok qərarları” ilə artıq 120-dən çox məhkəmə iddiası ilə üzləşib. Məhkəmələr onun bir sıra əsas təşəbbüslərini dayandırıb, o cümlədən:  

Doğum əsasında vətəndaşlıq verilməsinin ləğvi  

Sınaq müddətində olan minlərlə federal işçinin işdən çıxarılması  

Federal müxtəliflik təşəbbüslərinin məhdudlaşdırılması  

Tramp administrasiyasının rəsmiləri məhkəmələrin bu qərarlarından, xüsusən də ölkə miqyasında tətbiq olunan məhdudiyyətlərdən narazıdır. ABŞ-ın vitse-prezidenti Cey Di Vens bildirib ki, hakimlər "icraedici hakimiyyətin qanuni səlahiyyətlərini idarə etmək hüququna malik deyil”. Eyni zamanda, İlon Mask hakimlərin impiçment edilməsinə çağırıb.  

Bundan əvvəl Donald Tramp bəyan etmişdi ki, onun sələfi Co Baydenin prezidentliyinin son günündə verdiyi əfv qərarları etibarsızdır və hüquqi qüvvəyə malik deyil, çünki bu sənədlər faksimile imza ilə təsdiq olunub.  

Bundan əlavə, Tramp ABŞ Gizli Xidməti tərəfindən qorunan Baydenin övladları – oğlu Hanter və qızı Eşlini dövlət mühafizəsindən məhrum edib.

Alpər