TRAMP, PUTİN VƏ ZELENSKİ ARASINDA SÜRPRİZ GÖRÜŞ Cenevrədə atəşkəs razılaşdırıla bilər...

ABŞ Prezidenti Donald Trampın xüsusi nümayəndəsi Kit Kelloqun “Fox News”a verdiyi sensasion açıqlama beynəlxalq gündəmin əsas müzakirə mövzusuna çevrilib. Kelloq bildirib ki, Rusiya və Ukrayna liderlərinin iştirakı ilə Donald Trampın vasitəçiliyi ilə Cenevrədə üçtərəfli görüş keçirilməsi ehtimalı yüksəkdir. Görüşün məqsədi Ukrayna müharibəsinin dayandırılması və atəşkəs şərtləri üzrə razılaşmanın əldə olunmasıdır.

Kelloqun sözlərinə görə, ABŞ artıq Ukrayna tərəfindən atəşkəsə dair şərtlərin əks olunduğu sənədi alıb. İndi isə eyni formatda sənədin Rusiyadan gözlənildiyi açıqlanıb.

O, bu sənədi “münaqişənin sülh yolu ilə həlli üçün ilkin memorandum” adlandırıb:
“Prezident Tramp bir həftə öncə Vladimir Putinlə danışdı. Rusiya tərəfi də öz sənədini hazırlayacağını bildirib. Biz bu yolla sülhə nail olmağa çalışırıq,” – deyə Trampın nümayəndəsi vurğulayıb.

Mümkün görüşün keçirilmə məkanı kimi ilkin olaraq Vatikan nəzərdə tutulub, lakin Rusiya tərəfi bu variantı qəbul etməyib. Nəticədə tərəflərin razılaşa biləcəyi neytral mərkəz olaraq Cenevrə gündəmə gəlib. İsveçrənin neytral statusu və diplomatik platforma kimi nüfuzu bu şəhəri ideal məkan halına gətirir.

Kelloq qeyd edib ki, “Cenevrə görüşü üç əsas lider – Tramp, Putin və Zelenski arasında münaqişənin həlli üçün mühüm mərhələ ola bilər”.

Bu təşəbbüsün məhz Tramp tərəfindən irəli sürülməsi və onun xüsusi nümayəndəsi vasitəsilə aparılması siyasi ekspertlər arasında maraqlı suallar doğurur. Trampın Rusiya ilə “şəxsi diplomatik kanalları”nın olması bu prosesə fərqli dinamika verir. Həm də Tramp öz prezidentliyi dövründə Ukrayna-Rusiya gərginliyini müharibə səviyyəsinə çatdırmaması ilə fəxr edir.

Müşahidəçilər bunu ABŞ-ın qeyri-rəsmi diplomatik kanallar vasitəsilə münaqişəyə yeni yanaşma cəhdi kimi qiymətləndirirlər.

Hələlik görüşün konkret tarixi və formatı barədə rəsmi açıqlama verilməyib. Ancaq əldə olunan məlumatlara görə, danışıqların əsas mövzuları aşağıdakılar olacaq:

-Ukrayna ərazilərinin statusu və təhlükəsizlik zəmanətləri;

-Rusiyanın sanksiyalardan çıxarılması qarşılığında atacağı addımlar;

-Beynəlxalq nəzarət mexanizmləri və müvəqqəti sülh qüvvələrinin bölgəyə yerləşdirilməsi;

-Ukrayna və Rusiyanın gələcək münasibətlərinin formatı.

Cenevrədə baş tutacaq mümkün görüş həm də Ukrayna münaqişəsində ABŞ-ın diplomatik gücünün bərpası və Trampın xarici siyasət uğuru kimi qiymətləndirilə bilər.

Əgər bu görüş baş tutarsa və atəşkəsə dair sənəd imzalanarsa, bu, 2022-ci ildən bəri davam edən və on minlərlə insanın həyatına son qoymuş münaqişənin dönüş nöqtəsi ola bilər. Bununla belə, Rusiya və Ukraynanın şərtlərinin nə qədər üst-üstə düşəcəyi və kompromisə hazır olub-olmadıqları əsas sual olaraq qalır.

AzPolitika.info