Trampın son xəbərdarlığı: İran güzəştə getməsə, müharibə qaçınılmazdır ŞƏRH

Bir müddət öncə ABŞ prezidenti Donal Tramp açıqlama vermişdi ki, İrana məktub göndərib və xəbərdarlıq edib. Daha sonra İran açıqlama yayaraq bildirdi ki, bizə heç bir məktub gəlməyib. Ancaq ötən gün Tramp Yaxın Şərqdə artan gərginliklə bağlı bəyanat yaydı və bildirdi ki, Yəməndən Husilərin atdığı hər gülləni İranın atdığını hesab edəcəyik. İran məsuliyyət daşıyacaq və nəticələr ağır olacaq.

İran da buna cavabsız qalmadı və İrana qarşı istənilən mümkün təcavüz aktının nəticələri olacaq deyə, açıqlama verdi. Görünən odur ki, məktub da artıq ünvanına çatıb. Beləcə əzəli düşmənlər hələ ki, bir-biriləri ilə söz davasına çıxıblar.

Bəs bu söz davasının hərbi davaya çevrilmə ehtimalı nə qədərdir? Turkustan.az olaraq bizi maraqlandıran bu sualı siyasi şərhçi Turan Rzayevə ünvanladıq.

Aydın məsələdir ki, Trampı nə Yəmən, nə buradakı xalq, nə də husilər maraqlandırır. Düzdür, husilər son illərdə İsrailə zərbələr vururaq, ya da Ədən körfəzində beynəlxalq ticarəti iflic nöqtəsinə gətirəcək səviyyədə ciddi aktlar gerçəkləşdirib. Lakin bunlara baxmayaraq ABŞ əməliyyatlar keçirmək kimi radikal addım atmamışdı.

Trampın ABŞ qoşunlarına Yəməndə husilərin nəzarətində olan ərazilərə irimiqyaslı hücumlar etmək əmri, Azərbaycan məsəli ilə desək, “Qızım, sənə deyirəm, gəlinim sən eşit” məntiqinə söykənir. Çünki Tramp və komandasından verilən açıqlamalarda əsl hədəfin İran olduğu vurğulanır.

Əslində, Trampın niyyəti İranla müharibə, ya da bu ölkəyə müdaxilə deyil. Sirr deyil ki, İran ən zəif halı ilə belə bu kimi müdaxiləyə qarşı ölüm-dirim savaşına başlayacaq. Daha dəqiq desək, Tehran dini ideologiya əsaslı müharibə vəziyyətinə keçə bilər. Belə olduqda isə İran ABŞ üçün ikinci Əfqanıstan olar.

İran-ABŞ qarşıdurması və bu ölkəyə beynəlxalq koalisiyanın hərbi müdaxiləsi İsrailin planıdır. Təl-Əviv hər vəchlə çalışır ki, buna nail olsun. Amma Tramp son ana qədər bu versiyadan yayınmaq istəyir. Trampın hədəfi İranı nüvə sazişinə məcbur edib, prosesi səngitməkdir. Belə olarsa Vaşinton İsrailin tələblərini bloklaya bilər. Lakin Tehranın mövqeyi, xüsusilə İran ali rəhbəri Əli Xameneinin geri addım atmaması gərginliyi artırır.

Nəticə etibarilə rəsmi Tehran nüvə sazişinə qayıtmasa, gec-tez İrana qarşı vaxtilə İraqda olduğu kimi beynəlxalq koalisiyanın iştirakı ilə hərbi müdaxilə qaçılmaz olacaq.

Aytən Yaşar/ Turkustan.az