Icma.az
close
up
RU
Menu

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

On dörd yaşlı futbolçu qız məktəbdəki zorakılığa görə intihar edib FOTO

Körpələrdə genetik xəstəliklərin aşkarlanması üçün ölkəyə 300 mindən çox test gətiriləcək

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

Luvr muzeyində Azərbaycan nəfəsi: Parisdə gənc rəssam Diana Quliyevanın əsərləri sərgilənir Foto

“Mən ABŞ ı təhlükəyə ata bilmərəm...”

Mütəxəssislər xəbərdarlıq edir: 50 yaşdan sonra bu qidalar məhdudlaşdırılmalıdır

Sofiya Universitetində “Azərbaycan suveren dövlətçilik yolunda” sərgisinin açılışı

Elmar Məmmədyarovdan açıqlama: “Kimin qarın ağrısı varsa, adımı hallandırır”

Türkiyəli politoloq: “ABŞ yaratdığı qlobal nizamı indi öz siyasəti ilə dağıdır”

Türkiyəli politoloq: “ABŞ yaratdığı qlobal nizamı indi öz siyasəti ilə dağıdır”

Icma.az, Moderator.az portalına istinadən məlumatı açıqlayır.

“Fələstinlilərin Qəzzanı tərk etməsi real görünmür, çünki onlar bu torpaqlarda yüz illərdir yaşayırlar. Qəzza onlar üçün sadəcə bir əmlak deyil, vətəndir. Bu torpaq uğrunda minlərlə, on minlərlə şəhid verilib, burada onların babalarının, əcdadlarının məzarları var, üzərinə qan tökülüb. Buna görə də, Qəzza sakinlərinin bu torpaqları asanlıqla tərk etməyə razı olacağı inandırıcı deyil”

Bunu Moderator.az-a açıqlamasında türkiyəli politoloq Hüsamettin İnanç deyib.

Türkiyəli politoloqun sözlərinə görə, fələstinlilərin  İordaniyaya və ya Misirə göndərilməsi planı da məntiqli görünmür:

“Çünki bu ölkələr həm iqtisadi cəhətdən olduqca zəifdir, həm də belə bir miqrasiyanı qəbul etmək imkanları məhduddur. Çünki İordaniya bir krallıqdır, Misir isə avtoritar rejim tərəfindən idarə olunur. Bu ölkələrin idarəçiləri xalqın iradəsinə baxmayaraq qərar verən şəxslərdir. Fələstinlilər gələcəkdə öz azadlıqları uğrunda mübarizə aparmaq, etirazlar keçirmək və ya İsrailə və ABŞ-a qarşı sərt mövqe nümayiş etdirmək istəsələr, bu ölkələrin hakimiyyətləri ciddi çətinliklərlə üzləşəcək. Çünki İordaniya və Misir xalqları fələstinlilərin yanındadır, lakin onların hakimiyyətləri ABŞ və İsraillə müttəfiqlik edirlər. Bu da həmin dövlətlər daxilində ciddi bölünmələrə səbəb ola bilər. Bütün bu səbəblərdən dolayı bu planın həyata keçirilmə ehtimalı olduqca zəif görünür. Əgər belə bir ssenari gerçəkləşsə, Türkiyə nə edəcək sualına gəldikdə, bununla bağlı konkret addımların necə olacağını proqnozlaşdırmaq çətindir”

Politoloq diqqətə çatdırıb ki, Türkiyə hazırda İraqda mühüm inkişaf yolu layihəsi üzərində çalışır:

 “Bu layihəyə əsasən, Faw (Fav) limanından Türkiyəyə və oradan Avropaya uzanan quru ticarət yolu planlaşdırılır. Bu yol, region üçün mühüm bir tranzit marşrutu olacaq. Digər tərəfdən, ABŞ, Hindistan və Körfəz ölkələrinin də İsrail və Cənubi Kipr üzərindən keçən bir tranzit yolu yaratmaq planı var. Əgər Qəzzadə genişmiqyaslı işğal və ilhaq baş verərsə, bu, Hindistanın tranzit yolunun daha da güclənməsinə şərait yaradacaq və İsrailin “Davud koridoru” adlandırdığı ticarət yolunun formalaşması üçün böyük imkan açacaq. Bu isə Türkiyə üçün ciddi iqtisadi və strateji çətinliklər yarada bilər. Bundan əlavə, 2003-cü ildən bəri, xüsusilə son illərdə, Şərqi Aralıq dənizində enerji ehtiyatları uğrunda güclü mübarizə gedir. Türkiyə bu sahədə ciddi addımlar atıb və 2019-cu ildə Liviyanın qanuni hökuməti ilə razılaşmalar imzalayaraq, Liviya sahillərində qazıntı və kəşfiyyat işlərinə girişib. Bu prosesdə Türkiyə həm Haftar qüvvələrinə, həm də Rusiyanın Liviyadakı təsirinə qarşı mübarizə aparıb. Eyni zamanda, Türkiyə "Mavi Vatan" doktrinasını irəli sürərək, Şərqi Aralıq dənizində öz maraqlarını qorumağa çalışıb. Ancaq hazırkı vəziyyətdə İsrail və ABŞ-ın Cənubi Kiprlə birlikdə atdığı addımlar Türkiyə üçün ciddi risklər yaradır. Xüsusilə, Qəzzədə baş verə biləcək işğal və ilhaq, ABŞ və İsrailin Şərqi Aralıq dənizində Türkiyənin təsirini zəiflətməsinə imkan verəcək. Burada trilyonlarla dollar dəyərində hidrokarbon ehtiyatları var və bu resursların Türkiyənin haqlı payını almasına mane ola biləcəyi ehtimal edilir. Bundan başqa, ABŞ-ın Afrikada strateji mövqelərini gücləndirməsi də Türkiyənin regional maraqlarına zərbə vura bilər”.

H.İnanç xatırladıb ki, son illərdə Fransa və ABŞ Afrika torpaqlarından çıxarıldıqdan sonra onların yerini Rusiya, Çin və Türkiyə tutub. Lakin Qəzzadaki mövcud vəziyyət bu güc balansına ciddi təsir göstərə bilər:

“Hazırda həm Qara dənizdə, həm də Qvineya körfəzində gərginlik artır. Xüsusilə, Ukraynanın cənubdan mühasirəyə alınması ehtimalı var ki, bu da həm Türkiyə, həm də Rusiya üçün strateji çətinliklər yarada bilər. Qara dəniz indiyə qədər Rusiya və Türkiyə arasında tarazlıq saxlanılan və hər iki ölkənin təsir dairəsində olan bir region hesab olunurdu. Lakin son hadisələr bu bölgədə yeni güc mərkəzlərinin yaranmasına və Türkiyə ilə Rusiyanın maraqlarının toqquşmasına səbəb ola bilər. Bu isə Qafqaz, Balkanlar və Anadolu coğrafiyasına da təsirsiz ötüşməyəcək. Digər tərəfdən, Türkiyə cənubdan da təzyiqlərlə üzləşir. Suriyanın şimalında PKK/YPG terror təşkilatının varlığı və ABŞ-ın onlara dəstəyi Türkiyə üçün ən ciddi milli təhlükəsizlik məsələlərindən biridir. Qəzzadaki hadisələr və ABŞ-ın regionda atacağı addımlar bu problemin daha da dərinləşməsinə səbəb ola bilər. Bütün bu təzyiqlərə qarşı Türkiyə öz təhlükəsizliyini təmin etmək və regional güc balansını qorumaq üçün yeni ittifaqlar qurmağa başlayıb. Bu çərçivədə Türkiyə həm regionda, həm də beynəlxalq səviyyədə öz mövqeyini gücləndirmək üçün müxtəlif diplomatik və hərbi strategiyalar həyata keçirir. Suriya, İraq, İordaniya və Türkiyə birlikdə əks-terror mübarizəsi üçün bir koalisiya qurublar. Bu təşəbbüs, xüsusilə, ABŞ-ın Suriyadakı hərbi mövcudluğunu və PKK-nın bölgədəki varlığını zəiflətməyə yönəlmiş bir addım kimi qiymətləndirilə bilər. Məqsəd, ABŞ-ın bölgədəki təsirini azaltmaqdır”.

Politoloq son dövrdə dünya nizamında ciddi dəyişikliklərin müşahidə edildiyini vurğulayıb:

“Xüsusilə, Donald Trampın hakimiyyətə gəldiyi dövrdən etibarən ABŞ-ın Qrenlandiya, Kanada, Panama və hətta Qəzzə ilə bağlı atdığı addımlar, İkinci Dünya Müharibəsindən sonra formalaşmış beynəlxalq sistemin tənəzzülə uğradığını göstərir. Başqa sözlə, ABŞ özü yaratdığı qlobal nizamı indi öz siyasəti ilə dağıdır. Bu proses Birləşmiş Millətlər Təşkilatı (BMT) başda olmaqla beynəlxalq qurumların nüfuzunun azalmasına, onların funksional əhəmiyyətini itirməsinə gətirib çıxarır. Beləliklə, dünya daha xaotik, daha qeyri-sabit və daha təhlükəli bir məkana çevrilməkdədir. Bu vəziyyət, təəssüf ki, yeni münaqişələrə və potensial müharibələrə zəmin yaradır. Mövcud geosiyasi proseslər, Üçüncü Dünya Müharibəsinin ehtimalını artırır və bu da qlobal təhlükəsizliyə ciddi təhdidlər doğurur”.

Mehin Mehmanqızı

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:57
embedMənbə:https://moderator.az
archiveBu xəbər 14 Fevral 2025 14:14 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see278

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see183

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see178

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see140

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see134

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see131

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see130

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see130

On dörd yaşlı futbolçu qız məktəbdəki zorakılığa görə intihar edib FOTO

19 Oktyabr 2025 04:02see129

Körpələrdə genetik xəstəliklərin aşkarlanması üçün ölkəyə 300 mindən çox test gətiriləcək

19 Oktyabr 2025 20:14see129

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

20 Oktyabr 2025 00:57see128

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see128

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see128

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see128

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see127

Luvr muzeyində Azərbaycan nəfəsi: Parisdə gənc rəssam Diana Quliyevanın əsərləri sərgilənir Foto

19 Oktyabr 2025 09:10see126

“Mən ABŞ ı təhlükəyə ata bilmərəm...”

19 Oktyabr 2025 19:18see124

Mütəxəssislər xəbərdarlıq edir: 50 yaşdan sonra bu qidalar məhdudlaşdırılmalıdır

19 Oktyabr 2025 07:08see121

Sofiya Universitetində “Azərbaycan suveren dövlətçilik yolunda” sərgisinin açılışı

19 Oktyabr 2025 06:45see120

Elmar Məmmədyarovdan açıqlama: “Kimin qarın ağrısı varsa, adımı hallandırır”

19 Oktyabr 2025 21:04see118
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri