Üç May türklüyün yenidən dirçəldilməsində əhəmiyyətli rol oynayır ANALİZ

3 May Türkçülük Günü, türk millətçiliyinin tarixi və ideoloji baxımdan önəmli dönüm nöqtələrindən biridir. Bu günün əsası 1945-ci ildə Azərbaycanın da daxil olduğu türkdilli coğrafiyalarda milli kimlik, dil, mədəniyyət və birliyə yönəlik düşüncələrin təqib və təzyiqlərə baxmayaraq müdafiə edildiyi zamanlarda qoyulub. Həmin il Ankarada baş verən "Türkçülük-Turançılıq məhkəməsi" nəticəsində bir çox ziyalı və fikir adamı – o cümlədən Hüseyin Nihal Atsız və digər türkçülük ideyasının daşıyıcıları – mühakimə olundu. Lakin bu hadisə, Türkçülük düşüncəsinin zəifləməsinə deyil, əksinə daha da güclənməsinə səbəb oldu. 3 May, bu baxımdan təkcə bir tarixi hadisənin ildönümü deyil, həm də türklüyün və milli birliyin rəmzi olaraq qeyd edilir. Hər il bu gün, türk dünyasında ortaq köklərin, mədəni irsin və milli kimliyin qorunması və gələcək nəsillərə ötürülməsi baxımından önəmli bir çağırış kimi dəyərləndirilir.

Siyasi şərhçi Azər Həsrət Sherg.az-a bildirib ki, 3 May Türkçülük günü qardaş Türkiyədə 1945-ci ildə həbsxanada qeyri-rəsmi olaraq  qeyd edilməyə başlayıb:

"O vaxt Sovet İttifaqına casusluq edən bir şəxs haqda gerçəklər yazdığı üçün həbs edilən Hüseyin Nihal Atsız onun kimi düşünən, türk dünyasına, türklüyə bağlı insanlar, o cümlədən də Əhməd Zəki Vəlidi Toğan 3 mayı Türkçülük günü kimi qeyd ediblər. Hazırda isə Türkiyədə təntənəli şəkildə keçirilir. Hakimiyyətdə olan AK Partiya türk dünyası ilə əlaqələr üçün ayrıca rəhbərlik qurub. Türk Dövlətləri ilə Əlaqələr qurumunun başçısı Kürşad Zorludur. 1945, 1970, hətta 1980-ci illərdə qadağan edilmiş türkçülük bu gün qardaş Türkiyənin dövlət ideologiyası halına gəlib. Xüsusilə Azərbaycan və digər türk dövlətləri də 1991-ci ildə SSRİ-dən ayrılıb müstəqillik qazandıqdan sonra türklük məfkurəsi getdikcə inkişaf edir. Hazırda Prezident İlham Əliyev türkçülük ideologiyasının önündə gedən liderdir. Təsadüfi deyil ki, məhz onun təşəbbüsü ilə 2009-cu il oktyabrın 3-də Naxçıvanda türk dövlətlərinin rəhbərlərinin iştirakı ilə bugünkü adı TDT (Türk Dövlətləri Təşkilatı) olan qurumun təməlləri atıldı. Ötən dövr ərzində Azərbaycan, Türkiyə, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan və müşahidəçi üzv kimi Türküstan, Kuzey Kıbrıs Türk Cümhuriyyəti, Macarıstan bu qurumda birləşərək türk dünyasının ortaq məsələlərini müzakirə edir və qərarlar verirlər".

Şərhçinin fikrincə, 3 May Türkçülük günü türklüyün yenidən dirçəldilməsi, həm dünyaya, həm də türk dövlətləri arasında tanıdılması, ayaqda tutulması üçün əhəmiyyətli rol oynayır:

"Bu gün artıq Türkçülük günü rəsmi bayram kimi elan edilməsə də, geniş şəkildə keçirilir. Həmçinin Türkiyənin Bakıdakı səfirliyi bu ölkənin rəhbərliyinin birbaşa iştirakı ilə mayın 3-də böyük tədbirlər planı gerçəkləşdirəcək. Türkiyə dövlətinin bu prosesin önünə keçməkdə iddialı olması sevindiricidir".