Ürək xəstəliklərinin cavanlaşma səbəbləri açıqlandı

18 ilə 25 yaş arasındakı dövr ilk əsas qərarların vaxtıdır: təhsil, iş, yeni münasibətlər, yetkinlik. Lakin həkimlər xəbərdarlıq edirlər ki, məhz bu illərdə bir çoxları ürək sağlamlığına xələl gətirən vərdişlər inkişaf etdirməyə başlayır. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə "The Conversation" məlumat verib.

Elektron sağlamlıq qeydlərinə görə, son 15 ildə 40 yaşdan kiçik amerikalılarda ürək-damar xəstəliklərinin yayılması ikiqatdan çox, siqaret çəkənlər arasında isə üçqat artıb. Bununla belə, əksər gənclər hələ də ürək tutmalarının və hipertoniyanın yaşlı nəslin xəstəlikləri olduğuna inanırlar.

"Mən getdikcə 20-25 yaş arası yüksək təzyiq, yüksək şəkər və piylənmə ilə xəstələri görürəm.Bu risklər çox erkən, bəzən hətta məktəbin sonuna qədər inkişaf edir", deyə ABŞ-dan olan praktik kardioloq və tədqiqatçı bildirib.

Əsas səbəb aterosklerozdur: qan damarlarının divarlarında yağ və xolesterolun çökməsi. Tədqiqatlara görə, ürək sağlamlığı 17 yaşından etibarən pisləşməyə başlayır. Bu yaşdan etibarən qan təzyiqi, yuxu, qidalanma və fiziki aktivlik göstəriciləri tədricən mənfiyə doğru dəyişir.

Nikotin ən təhlükəli amillərdən biri hesab olunur. 18-23 yaşlılar arasında istifadəsi 2002-ci ildəki 21%-dən 2018-ci ildə 43%-ə yüksəlib. Bu, veypinq və nikotin kisələri sayəsində baş verib. Nikotin qan damarlarına zərər verir, lövhə əmələ gəlməsini sürətləndirir və infarkt riskini artırır.

Artıq çəki ilə bağlı statistikalar da az narahatedici deyil: 25 yaşdan kiçik hər beş nəfərdən birinin artıq bədən kütlə indeksi 30-dan yuxarıdır. 35 yaşa qədər gənclərin təxminən 60%-nin piylənmədən əziyyət çəkəcəyi proqnozlaşdırılır. Lakin gənclərin yarısından azı yüksək qan təzyiqi, xolesterol və fiziki hərəkətsizliyin ürək xəstəliyi riski ilə birbaşa əlaqəli olduğunu anlayır.

Mütəmadi həkim müayinələri, qan təzyiqi və qan şəkərinin ölçülməsi, ailə tibbi tarixçəsi ilə bağlı müzakirələr gizli riskləri erkən mərhələdə müəyyən etməyə kömək edir. Mütəxəssislər həkimin ürək xəstəliyi mövzusunu qaldırmasını gözləməməyi, birbaşa soruşmağı məsləhət görürlər.

Amerika Ürək Assosiasiyası ürək sağlamlığına təsir edən səkkiz əsas amili müəyyən edir. Bunlardan dördü davranışdır: müntəzəm fiziki fəaliyyət (gündə təxminən 20 dəqiqə), siqareti tərgitmək, kifayət qədər yuxu almaq (7-9 saat) və kifayət qədər balıq, giləmeyvə və tərəvəz ilə balanslı qidalanma.

Digər dördü tibbi göstəricilərdir: qan təzyiqi, qan şəkəri, xolesterol və bədən kütlə indeksi. Bu göstəricilərdən üçü son illərdə gənclərdə xeyli pisləşib.

Kardioloqlar vurğulayırlar ki, indi ürəyinizə diqqət yetirməyin vaxtıdır. Qan təzyiqinizi və şəkərinizi yoxlamaq, elektron siqaretdən imtina etmək, taksiyə minmək əvəzinə piyada getmək və fast food əvəzinə evdə bişirilmiş yemək yemək kiçik qərarlar kimi görünə bilər, lakin bunlar onilliklər ərzində sağlamlığınızı formalaşdıran qərarlardır.

Aydın