Xroniki böyrək xəstəliyinin erkən əlamətləri: 5 xəbərdarlıq siqnalı

Xroniki böyrək xəstəliyi - böyrəklərin xəstəlik, zədə, alkoqol asılılığı, artıq çəki və ya şəkərli diabet kimi səbəblərlə tədricən fəaliyyətini itirdiyi ciddi bir sağlamlıq problemi kimi tanınır. Xəstəliyin ilkin mərhələlərində adətən heç bir əlamət hiss olunmur. Lakin böyrək zədələnməsi irəlilədikcə, orqanizm xəbərdarlıq siqnalları göndərməyə başlayır. Mütəxəssislər bildirirlər ki, bu əlamətləri erkən mərhələdə aşkar etmək müalicəni sürətləndirə və xəstəliyin inkişafını yavaşlada bilər.

Sherg.az xəbər verir ki, xroniki böyrək xəstəliyinin ilkin əlamətlərindən biri, xüsusilə səhər saatlarında göz ətrafında hiss olunan şişkinlikdir. Bu vəziyyət, zədələnmiş böyrəklərin zülalı sidiyə sızdırması nəticəsində yaranır və proteinuriya adlanır. Eyni maye yığılması ayaqlarda, topuqlarda və bəzən əllərdə ödem - yəni şişkinlik yarada bilər.

Mütəxəssislər qeyd edirlər ki, ayaq və topuqlardakı şişkinlik təkcə narahatlıq deyil, həm də ürək və ya qaraciyər problemlərinin göstəricisi ola bilər. ABŞ Milli Böyrək Fondu bildirir ki, bu cür şişkinliklər böyrəklərin filtrləmə qabiliyyətinin azaldığını göstərir.

Tualetə getmə tezliyində artım və ya sidiyin rəngində dəyişikliklər də xəstəliyin göstəricisi ola bilər. Gecə tez-tez oyanmaq, böyrəklərin süzmə qabiliyyətinin zəifləməsi ilə əlaqələndirilir.

Köpüklü sidik, sidiyə zülal sızmasının əlaməti sayılır. Sidikdə qan görünməsi isə böyrəklərin mikroskopik filtrlərində zədə və ya iltihab olmasından xəbər verir. Əgər sidik çəhrayı, qırmızı və ya çay rəngindədirsə, dərhal həkimə müraciət etmək tövsiyə olunur.

Böyrək xəstələri çox zaman özlərini yorğun və halsız hiss edirlər. Bunun səbəbi böyrəklərin tullantıları tam təmizləyə bilməməsi və onların qanda toplanması nəticəsində yaranan üremiyadır. Həmçinin, böyrəklərin eritropoetin adlı hormonu az ifraz etməsi anemiyaya gətirib çıxarır və bu da yorğunluğu artırır.

Mütəxəssislər vurğulayırlar ki, bu simptomlar adətən xəstəliyin irəliləmiş mərhələsində müşahidə olunur və uzun müddət davam edərsə, böyrəklərin fəaliyyəti yenidən qiymətləndirilməlidir.

Xəstəliyin gec mərhələlərində böyrəklərin toksinləri təmizləmə qabiliyyəti zəiflədikdə, dəridə quruluq və qaşıntı yaranır. Bəzi hallarda bu qıcıqlanma o qədər güclü olur ki, dəridə cızıqlar əmələ gəlir.

Amerika Dermatologiya Akademiyasının məlumatına görə, xroniki böyrək xəstəliyində dəri dəyişiklikləri geniş yayılıb və bu, böyrəklərin zəif fəaliyyəti və mineral balansındakı pozulmanın göstəricisidir.

Böyrəklər elektrolit balansını saxlaya bilmədikdə, kalsium, kalium və fosfat səviyyələrində dəyişikliklər baş verir. Bu da əzələlərdə qıcolma və seğirmələrə səbəb olur. Qramplar adətən gecələr yaranır və yuxunu poza bilər. Həkimlər bildirirlər ki, əzələ qıcolmaları xroniki böyrək xəstələrində çox rast gəlinən əlamətdir və digər simptomlarla birlikdə qiymətləndirilməlidir.

Mütəxəssislər vurğulayırlar ki, xroniki böyrək xəstəliyi tam sağalmasa da, düzgün həyat tərzi və qidalanma ilə idarə oluna bilər. Erkən diaqnoz xəstəliyin irəliləməsinin qarşısını almaqda həlledici rol oynayır.