Icma.az
close
up
RU
Yəhudi xalqının az qala üçdə ikisindən çoxu Xəzər türkləridir Deputat

Yəhudi xalqının az qala üçdə ikisindən çoxu Xəzər türkləridir Deputat

Redaktor.az portalından alınan məlumata görə, Icma.az xəbər verir.

"Dil hər bir xalqın, millətin mövcudluğunun əsas təməlidir. Azərbaycan dili də bu baxımdan çox qədim tarixə malikdir və milli kimliyimizin ən güclü göstəricilərindən biridir. Uzun əsrlər ərzində inkişaf edən Azərbaycan dili yalnız qədim kökləri ilə deyil, həm də zəngin leksik fondu və ifadə imkanları ilə dünyada ən inkişaf etmiş dillərdən biri kimi tanınır. Onun kökləri qədim Şumer mədəniyyətinə qədər gedib çıxır".

Bu fikirləri Redaktor.az-a açıqlamasında Milli Məclisin deputatı Hikmət Babaoğlu Azərbaycan dilinin qorunmasından danışarkən bildirdi.

"Azərbaycan dili tarix boyu müxtəlif çətinliklərə, təzyiqlərə məruz qalmışdır. Ərəb istilası zamanı ərəb dili üzərindəki təsirə baxmayaraq, Azərbaycan dili öz milli kimliyini və ifadə gücünü itirməmişdir. Sonrakı dövrlərdə, xüsusilə fars şovinist təzyiqləri altında da dilimiz xalqın ruhunu qoruyaraq yaşamağa davam etmişdir. Bu isə bizim dilimizin nə qədər dayanıqlı və əzmkarlıqla qorunan bir sərvət olduğunu göstərir.

XX əsrin ən mürəkkəb dövrlərindən biri sovet hakimiyyəti dönəmi də Azərbaycan dilinin varlığını və inkişafını təhlükəyə atmışdı. Bu dövrdə bir çox xalqlar, məsələn, ukraynalılar kimi, dillərini itirərək milli kimlik problemləri ilə üzləşdilər. Ukraynalılara öz qıpçaq ləhcəli türk dilləri unutduruldu və bu gün ukraynalılar milli kimlik problemi yaşayırlar. Və bütün dünya xalqları onları slavyan hesab edir. Əslində isə onlar türklərdir. Dəşti-qıpçaq türkləridir. Xəzər xaqanlığı yəhudiliyi din kimi qəbul etdikdən sonra, imperiyanın çöküşündən sonra dünyanın müxtəlif yerlərinə yayılan Xəzər türkləri dillərini qoruya bilmədilər. Dinlərini qorudular. Ona görə də bu gün yəhudi xalqının az qala üçdə ikisindən çoxu özünü məhz yəhudi hesab edən Xəzər türkləridir. Yəni çoxsaylı belə nümunələr var ki, tarixin müxtəlif mərhələlərində xalqlar öz dillərini itiriblər. Sovet dövründə də belə bir assimilyasiya cəhdləri vardı. Məhz o dövrdə həm Azərbaycan xalqının öz dilini qorumaq istedadı və mübarizəsi, şübhəsiz ki, dilimizin imkanlarının daha da genişlənməsinə səbəb oldu. Əksinə sovet dövründə Azərbaycan dili inkişaf etmiş dillər sırasında yenidən özünü bərpa etdi. Azərbaycan xalqı öz dilinə sahib çıxmaqda böyük məharət və iradə nümayiş etdirdi. Ulu öndər Heydər Əliyevin 1969-cu ildə hakimiyyətə gəlməsi və 1978-ci ildə Azərbaycan dilinin dövlət dili statusunun qanuniləşdirilməsi bu mübarizənin ən parlaq nümunələridir. Heydər Əliyevin Bakı Dövlət Universitetində Azərbaycan dilində etdiyi nitq xalqımıza böyük ruh yüksəkliyi verdi və dilimizin üzərində olan təzyiqlərin aradan qaldırılmasına təkan oldu".

Millət vəkili qeyd etdi ki, müasir dövrdə isə dilimiz yenə də təzyiqlər altındadır.

"Qloballaşmanın, yeni texnologiyaların, sosial şəbəkələrin və internetin yaratdığı yeni ünsiyyət formaları - işarələr, simvollar, qısaltmalar - dilin inkişafı və qorunması üçün həm çağırış, həm də imkan yaradır. Lakin tarixi təcrübə göstərir ki, dil özü-özünü qorumaq qabiliyyətinə malik avtonom bir sistemdir. Əgər xalq öz dilinə sahib çıxarsa, heç bir güc onu əlindən ala bilməz.

Azərbaycan xalqı isə bu tarixi sınaqlardan uğurla çıxaraq, dilini yaşatmaqda və inkişaf etdirməkdə misilsiz bir nümunə göstərmişdir. Biz buna görə də hər il avqustun 1-də Azərbaycan dili gününü qeyd edir, ulu öndər Heydər Əliyevin bu sahədəki xidmətlərini xatırlayır və dilimizin problemləri, funksionallığı, orfoqrafiyası, semantikası və leksik fondu barədə daim müzakirələr aparırıq. Dilimiz daim genişlənməli, inkişaf etməli, kosmopolit və qeyri-Azərbaycan mənşəli sözləri özünəməxsus şəkildə mənimsəyərək zənginləşdirməlidir. Təkcə bir avqustda yox, il boyu bu proseslər davam etməlidir ki, dilimizə daxil olan kosmopolit sözləri, qeyri-Azərbaycan mənşəli sözləri, dilimizə uyğunlaşdıraraq onu məhz leksik fondumuzun dəyərinə çevirməyi bacaraq", - deyə H.Babaoğlu yekunlaşdırdı.

Xədicə BAXIŞLI

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:72
embedMənbə:https://redaktor.az
archiveBu xəbər 01 Avqust 2025 17:57 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Vaşinqton görüşü nə vəd edir?

07 Avqust 2025 01:26see234

Okeanın möcüzəsi ilə bağlı PROBLEM: Dünyanın ən böyük mərcan rifinin üçdəbiri yox olub

07 Avqust 2025 05:01see225

Həzm problemlərinin qarşısını necə almaq olar? Ekspert rəyi

07 Avqust 2025 01:02see162

Çempionlar Liqası: Fənərbaxça Feyenoord a məğlub oldu

07 Avqust 2025 01:03see139

Gündə cəmi bir kolbasa 11 xəstəlik riski yaradır Həkimdən ciddi xəbərdarlıq

07 Avqust 2025 04:05see130

Şəmkirdə dəhşətli qəzada ölənlərin kimliyi açıqlandı

07 Avqust 2025 09:21see125

Oskar ödüllü məşhur aktyora ağır itki üz verdi

07 Avqust 2025 01:55see125

Almaniya 100 milyard avroluq fond yaratmağa hazırlaşır

07 Avqust 2025 00:04see120

“The New York Times”: Çin borc içində boğulur...

07 Avqust 2025 00:16see119

Netanyahu ilə İsrail təhlükəsizlik rəhbəri arasında SAVAŞ BAŞLADI: Kim qalib gələcək? KONKRET

06 Avqust 2025 15:57see117

Uşaqlara GTA oynamaq qadağan ediləcək

07 Avqust 2025 01:24see117

Şagirdlər dünyaca məşhur universitetin yay məktəbinə qatılıblar

07 Avqust 2025 00:01see117

“Bolqarıstana sərfəli nəticə qazanmaq üçün gəlmişik” Sekidika

07 Avqust 2025 01:14see116

Messi mükafatını və cəzasını aldı

06 Avqust 2025 18:29see114

Əfsanədən onun şıltaqlığına reaksiya

07 Avqust 2025 07:16see112

Klyuçev sopkası püskürdü

07 Avqust 2025 08:30see112

Onlar da “Kızılcık Şerbeti”nə qatılır

07 Avqust 2025 04:55see112

Rusiya sahillərində nəhəng dəniz yırtıcısı görünüb...

06 Avqust 2025 18:55see111

Ukrayna Energetika Nazirliyi Rusiyanın Azərbaycan qazını tədarük edən GTS obyektinə hücumu barədə məlumat verib

06 Avqust 2025 16:16see110

Hindistandan Trampın qərarına: Ədalətsizdir!

07 Avqust 2025 01:37see110
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri