Yetmiş yaşında cavan VAQİF BƏHMƏNLİ 70

Vaqif BƏHMƏNLİ

Yetmiş yaşında cavan

2025-ci il may ayının 23-də Azərbaycanın Əməkdar mədəniyyət işçisi, şair, publisist Vaqif Bəhmənlinin 70 yaşı tamam olur. Oxucularımıza yaxşı bəllidir ki, ədibin 55 il ərzində qələmə aldığı poeziya əsərləri axıcı dili, parlaq koloriti, zərif yumor çalarlarıyla fərqlənir. “525-ci qəzet” bunu nəzərə alaraq yetmiş yaşda da gənclik ruhunu möhkəm qoruyub saxlayan Vaqif müəllimin gülərüzlü, nikbin ovqatlı şeir çələngini təqdim etməyə qərar verib. Müdriklik yaşına gülə-gülə qədəm qoyan şairi bir daha ürəkdən salamlayır, ona möhkəm cansağlığı, uzun ömür, təravətli əsərlər arzulayırıq.

“525-ci qəzet” 

Sevgi şeirləri

Bal eləyib dilimi

yazdım ömrün yazında.

Yoluşdurub telimi

yelə verdim... yazanda

sevgi şeirlərimi...

Doyulmaz dadla-tamla

çəkilib bir qırağa,

Gözümdən damla-damla

ələdim ağ varağa

sevgi şeirlərimi.

...Söz dinirdi dərində -

Sevənə döz deyirdi,

Xatirə dəftərində

qızılgül bəzəyirdi

sevgi şeirlərimi.

Anası izləyirdi,

qız düşürdü təlaşa,

Çaparaq gizləyirdi

alt üzündə balışın...

sevgi şeirlərimi.

Bəyənir Kərəm lələ,

Məcnun da qollayırdı.

Oğlan xətt sala-sala

yarına yollayırdı

sevgi şeirlərimi.

Yar sözümə, - qızıl dən,

gülab axdı, deyirdi...

Elə bil ürəyimdən

tikan çıxdı, deyirdi

sevgi şeirlərimə.

İndisə çəkib ahı

başın sallayıb dinmir...

Başıma kül, İlahi,

arvadım da bəyənmir

sevgi şeirlərimi!

Rədiflər

Gülüşünə tay hanı? -

qəmzələrin süzgün ox.

Qansız gözələ canım

qurban olsun, yoxsa yox?

Dərdin dəvəsi sinəm –

dartır həvəsi sənə...

Zınqırov səsi sənə

mehman olsun, yoxsa yox?

Zülm eylədin o ki var;

canda leysan yükü var -

göz yaşımdan səhralar

ümman olsun, yoxsa yox?

Bu qədər ağlarıqsa,

ağlayıb çağlarıqsa,

Dövran bizik... varıqsa,

dövran olsun, yoxsa yox?

Çıxarı nəfdən baha

bir söz qalmadı daha...

Vaqif səntək dərgaha

qurban olsun, yoxsa yox?

İki pəri

“Gördüm iki pəri gəlir” adlı

gözəl bir özbək mahnısı var.

Naz-qəmzəyə yaraşan

söz araşdır, söz ələ,

Yerişindən yer aşan

gözələ bax, gözələ –

ikisi birdən gəlir.

Allah, belə sirr olar? –

üzlər işıq təkidi.

Göydə günəş bir olar,

Yerdə niyə ikidi? –

ikisi birdən gəlir.

Yəqin bu günə görə

Tanrı məni yaradıb.

Boşqabda alma kimi

qəlbim iki paradı –

ikisi birdən gəlir!

Qəm, bilirəm oyundu –

arxalıdı, qoşundu!

Bəs iki nur hayanda

bikir oldu, qoşuldu? –

ikisi birdən gəlir.

Yer də yoxdu durmağa,

Titrədi, dizim əsdi.

Dədəmə od vurmağa

bunun biri də bəsdi –

ikisi birdən gəlir.

Yolum üstə bitən gül

Əllər dəyib əlimə,

çatıb mənə çatan gül.

Məni yoldan eləmə,

yolum üstə bitən gül.

Yubanmağım havayı,

qoy gedim, zaman axır.

Göz yaşından savayı

mənim nəyim var axı?

Nə yollarda bitən gül,

nə bu yollar tükənir.

Barmağımda göynəyir

çox güllərin tikanı.

Nəğmə bilmə səsimi,

göz yaşımı şeh bilmə.

Quruca nəfəsimi

nəsim bilmə, meh bilmə.

Baxtımı tuş eləmə

dünyanın günahına.

Səni and verirəm mən

güllərin allahına...

Yolum üstə bitən gül,

bu dünya ölüm-itim.

Mən bir fağır oğlanam...

Qoy öz yolumnan gedim!

Külək

Saçlarımı daraqladı

sən tərəfdən əsən külək.

Ötən günü varaqladı

sən tərəfdən əsən külək.

Bir dəlisov atdı mənə,

Çapıb-çapıb çatdı mənə,

Dəsmalını atdı mənə

sən tərəfdən əsən külək.

Küləyin də var incisi,

Hər əsimi dürr incisi...

Küləklərin birincisi

sən tərəfdən əsən külək!..

Gözlərin

Xətası az olmaz –

aladı gözlərin.

Bu sayaq göz olmaz,

lalədi gözlərin.

Hökm edir Günəşə,

istəyir danışa...

Qanımı atəşə

qaladı gözlərin.

Hər şamın öz nuru –

yaşadır qız nuru...

Gözümə göz nuru

caladı gözlərin.

Qaşların qaranquş,

Kitabmış, Quranmış...

Xilqətdən yaranmış

bəladı gözlərin.

Sən ki şah, sən ki xan,

Gözlərin günçıxan –

Deyəsən mən çıxan

yoladı gözlərin?

Qapımı döy

Dodağımda yalvarış;

Küsmüsən, gəlim, barış.

Üşüsən bir qarlı qış

qapımı döy, qapımı.

Çıx yola bahar kimi,

Nur dolu səhər kimi.

Şah kimi, sərdar kimi

qapımı döy, qapımı.

Gün ötdü, ay doğdu, gəl,

Hicran məni boğdu, gəl!

Ruhum candan çıxdı, gəl

qapımı döy, qapımı.

Vaqif ki div deyilmiş,

Sənsiz qəddi əyilmiş!

Ay qapısı döyülmüş,

qapımı döy qapımı...

Səni

Tapılarmı, özün denən,

gözəllikdə ötən səni?

Bircə dəfə görməyinən

sevdim, ey gülbədən, səni!

Gecələri kimdi yatan,

Gözlərimdə sökülür dan...

Mən yanında olsam haçan

tez görürülər nədən səni?

Görüşünə qoymur gəlim,

Zalım dədəndi “düşmənim”!

Gəl qəlbimdə gizlən mənim,

onda görməz dədən səni!

Bu gözəl

Ürəyimi üzüb mənim,

üzüb bu gözəl, bu gözəl.

Sinəmə od düzüb mənim,

düzüb bu gözəl, bu gözəl.

Nur yayılır çöhrəsindən,

Könül qızır nəfəsindən.

Mələklərin dəstəsindən

azıb bu gözəl, bu gözəl.

Könlüm-gözüm səksənmədə,

Kədərliyəm bəs mən nədən?

Yazıq Vaqif Bəhmənlidən

küsüb bu gözəl, bu gözəl!

Mənim nənəm sizdədi?

Sənlə keçən günlərm

ürəkdədi, gözdədi,

Ucalardı cır səsin:

“Mənim nənəm sizdədi?”

Doqqaz dinsə takka-tak...

biləydim bu səs nədi.

Soruşardın çaparaq:

“Mənim nənəm sizdədi?”

Nə çəkindin bir kərə,

nə qəlbini gizlədin.

Qalxdın bizim çəpərə:

“Mənim nənəm sizdədi?”

O günlərin istisi

bir cüt qoşa izdədi...

İzlərin gəlir səsi:

“Mənim nənəm sizdədi?”

Əhdimi düz saxladım,

yalnız səni gözlədim...

Nənəm gəlin axtarır,

mənim nənəm sizdədir?

 Aramızda

Sevda körükləyir iki sinəni,

Nə yaman alışır köz aramızda.

İsti sinən sini, sinəm səməni,

yavaş ol, əzilər yaz aramızda.

Əmələ gəlməyib daxma havayı,

Sel töküb daxmamı yıxma havayı,

Gözünün yaşını sıxma havayı,

Axı nə baş verib, qız, aramızda?

Hər naza umsunan it oğrusudu!

Nazından usanan it oğlusudu!

Elə bil ərköyün toy toğlusudu –

Sabahdan hərlənir naz aramızda.

Suçlu can can atsa xətti keçməyə,

Seyidin belqıran cəddi keçməyə!

Çətin imkan verər səddi keçməyə

Sərhəd məftilidi diz aramızda.

Əcrin qar ələyir alçaq başıma,

Qarları, buzları al, çax başıma –

Qoy dönsün ağappaq çaxmaq daşına,

Qığılcım törətsin buz aramızda.

Sürtüb-işıldadıb şüşə gözünü

Bədnəzər dirəyib daşa gözünü...

Üzərrik tüstüsü deşə gözünü,

Gərək hazır dura duz aramızda.

Lütf elə, bu sirri kimsə bilməsin,

Kəsik baş gəzdirən kisə bilməsin,

Məscid eşitməsin, kilsə bilməsin,

Qalsın Allah ilə öz aramızda...

Birinci mərtəbə

 Həyatım boyu bir dəfə gördüyüm və görən kimi bir könüldən min könülə aşiq olduğum, hansı səbəbdənsə az müddət içində unutduğum bütün gözəllərə ithaf olunur. Bu şeiri də ona görə yazdım ki, gözəl qızlar yeriyəndə heç olmasa ayaqlarının altına baxsınlar...

Qənirsiz ismi pünhan

qəfil qarşıma çıxdı.

Ürəyim tutmadı qan,

qanım başıma çıxdı –

birinci mərtəbədə,

birinci mərtəbədə!

Daldım xülya zilinə,

Tanrı verib siftəmi.

Məhəbbət mənzilinə

sandım dartar lift məni...

birinci mərtəbədən,

birinci mərtəbədən.

Hanı addım irəli,

hanı bir addım geri?

A daş, bir tərpən görüm,

yeri, a kəssək, yeri -

birinci mərtəbədə,

birinci mərtəbədə!

Kim gəlib tapar məni;

yerə yapışıb bədən.

Bəlkə çırpıblar məni

yeddinci mərtəbədən

birinci mərtəbəyə,

birinci mərtəbəyə?

Fələk darlığa mail -

Vədi dalanda alır...

Bəlkə elə Əzrail

canı alanda alır

birinci mərtəbədə,

birinci mərtəbədə?..

Qafil quldu həvəsə -

sağ canım zədən-zədən...

Namərdəm bir də ensəm

yeddinci mərtəbədən

birinci mərtəbəyə,

birinci mərtəbəyə...

Əlim çatmayan budaq

Fələk mənim əzəl başdan

könlümü mələr yaradıb.

Qanad alım hansı quşdan? -

Tanrı gör nələr yaradıb

əlim çatmayan budaqda.

Yarpaqları saçaq-saçaq,

Çox baxmışam ağlım itib.

Sinəm boşdu, əməlli bax,

Ürək gedib harda bitib -

Əlim çatmayan budaqda.

O şax tale qanadımı -

Necə əyim, özüm dərim?

Qəm boşaltdı qanadımı,

həsrət oldu gözüm dərən -

əlim çatmayan budaqdan.

Buğum-buğum hörsəm qəmi

yetər olmaz hər divanə.

Boy-buxunu göylər kimi

hardan tapım nərdivanı

əlim çatmayan budağa?

İstək bəxti oyatmadı;

oyatmadı, oyatmasın.

Mənim ki, əlim çatmadı

heç kimin əli çatmasın

əlim çatmayan budağa.

Barmağını qatla görüm

Ürəyim gül parçasıdı;

hər nə edib, dilim edib.

İnsaf kimi seçəsidi,

kim kimə çox zülüm edib? -

Barmağını qatla görüm.

Hicran ki, var şükür yenə...

Bu da bir növ ərmağandı.

Dağ sinəmdə çatıb minə,

Əllərində barmaq ondu -

Barmağını qatla görüm.

Mənə yağan, məndən yağan

acı qalsın, şirini say.

Uşaqlığı qoy qırağa,

on yeddidən birini say -

Barmağını qatla görüm.

Qəm düzündə xışı çəkən

yaddan çıxıb dönüb yada.

Dərdi məndən yaxşı çəkən

adam varmı bu dünyada? -

Barmağını qatla görüm.

Aramızdan nə yel əsib

namərd olub duymamışam?

Yar yolunda indiyəcən

kim özünü qurban kəsib,

mən canıma qıymamışam -

Barmağını qatla görüm?

Bəs deyirdin sevirəm?

Xatirənlə hər səhər

dolur, çırpınır sinəm.

Nə oldu, ay bəxtəvər,

bəs deyirdin sevirəm?

Tamarzıdı, deyirdin,

bizə həsəddi aləm,

Tellərimi sayırdın,

bəs deyirdin sevirəm?

Halımı bildin daha,

öldürəcək məni qəm...

Vəd verib hər sabaha

bəs deyirdin sevirəm...

Nə kəlməyik, sözük nə -

kiprik islaq, yanaq nəm.

Barmağında üzük nə? -

Bəs... deyirdin... sevirəm...

Saçlarım

Canım-gözüm, elə baxma tənəli,

qızqaytaran vaxtım olub mənim də.

Qara telli,

    eşq oynayan sinəli,

günəvərli baxtım olub mənim də.

Baş vurmuşam Quruçaya - qaynayıb,

sərt inadım sel gücünü sındırıb.

Qara telim daraqda diş qoymayıb,

dəlləklərin ülgücünü sındırıb.

Axşamacan əl çəkməyib güzgüdən

Xoruz kimi qaldırmışam kəklimi.

Pul istəyib əlli qəpik özgədən

Horadizdə çəkdirmişəm şəklimi.

Qayda budu,

    düşməlidi xəzəllər,

dinməlidi ürək bir gün kövrəlib.

Canım-gözüm, mənə baxan gözəllər

nə olsun ki, saçım kimi seyrəlib.

Günlərimi pay elədim savaba

onçun ömrüm çox ələmə tuş oldu.

Saçımla bir başımdakı hava da

uçdu getdi, yaz yelinə qoşuldu...

Canım-gözüm,

         mənə tənə eləmə,

saçlarımı sərt qış üçün yandırdım.

Bir zümrüdün lələyidi hər telim,

hər telimi bir iş üçün yandırdım...

Gözəllər

Bu qızlar nə qədər gözəlləşiblər,

Bu qızlar qabaqlar belə deyildi.

Hərəsi bir günəş; yerə düşüblər,

Çevrilib baxmaqdan boynum əyildi...

Oduna düşsəm də, od baxışların

Bu qədər gözəli görməmişəm mən.

Bu maral qızların, quzu qızların

Saçına gül-çiçək hörməmişəm mən.

Qəşəngi bir deyil, iki deyil ki,

Qəlbimi hansına açsam yaxşıdır?

Könlümə yatanı ürək deyir ki,

Bulaqdan götürüb qaçsam yaxşıdır...

Yanmışlar yamanca yeyin böyüdü

Dünən lap balaca uşaq idilər.

Bu qızlar nəyidi, sevgi nəyidi

Vüsaldan, həsrətdən uzaq idilər.

Keçdilər qəlbimdən cərgəbəcərgə,

Zülfü dəstələyib qoşa saldılar.

Qızlar böyüdülər, mənimlə birgə

Yazıq nənəmi də işə saldılar...

Yenə

Səni gördüm, nazlı gözəl,

huş başımdan azdı yenə.

Damla-damla əridim, gəl...

Sən deyirsən: azdı yenə!

Gecə keçdi, açmadı şam,

Şama həsrət qalan quşam,

Ürəyimi açmamışam

istəyimə az deyənə.

Eşqin yolu səadətim -

Nə olsun ki, çox istədim...

Vaqif deyər son qismətim

azdı yenə, azdı yenə!

Eyvana çıx

Səndən yaman nigaranam -

eyvana çıx, eyvana...

Gizli-gizli, aram-aram

eyvana çıx, eyvana...

Aramızda nə söz oldu?

Gözləməkdən göz yoruldu,

Bağrım başı köz-köz oldu -

Eyvana çıx, eyvana.

Göz danışsın, dilsiz dinək,

Heç olmasa gendən-genə

salamlaşaq yenə, yenə...

Eyvana çıx, eyvana.

Bir can olsun, min can olsun,

Can qurbana imkan olsun,

Mənim könlüm eyvan olsun,

eyvana çıx, eyvana.

Sevginin adı

Altmış il geridə...

         o əziz nənən

“Şahanə” adını gör haçan deyib?!

Adın dura-dura “Gülsüm” deyirəm,

Zülfündən öpürəm, “Gülüstan” deyib.

Bilməyən doğman yox “Əsli” adını -

Amma mənə görə “Günəş”di adın.

“Qəmər”sən, “Ulduz”san, gözü “Badam”ım,

“Şəhla”dı, “Şəbnəm”di, “Minəş”di adın.

Həm də “Zümrüd”ümsən, “Sərvinaz”ımsan,

“Can” adın bəllidi, bu öz yerində.

İncimə, söyləsəm “Qumral” quzumsan,

Desəm “Qu-quşu”msan son nəfəsimdə.

Sinəmdən qalxanda ah pərdə-pərdə

“Şamama” üzünə halə deyirəm.

Baxıb ciyərində qaralan dərdə

Sənə bağrıyanıq “Lalə” deyirəm.

Hər yaz unuduram adını sənin;

Eləcə “Çiçəy”im, “Gülü”m eləcə.

“Ballı”dan alıram dadını sənin,

Sanc məni, bal arım, ölüm eləcə!

Çəkəndə qar altda “Bənövşə” təklik

Haraya yetişən “Nərgiz”, “Süsən”sən.

“Naxış”lı “Tovuz”san, “Kəhraba”, “Kəklik”,

“Pəri” sən, “Hürü” sən,

“Məleykə” sənsən.

Sən “Reyhan”, “Təzəgül”, “Qönçə”, “Narıngül”,

“Şəkər”sən, “Şirin”sən, həm də “Nabat”san.

“Sədaqət”, “Lətafət”, “Məhəbbət”, “Könül”

“Ülfət”, “Həqiqət”lə dolu “Həyat”san.

“Zeynəb”im, “Ayişə”m, “Nanə”m, “Əminə”m,

“Gülgün” “Gülüş”ünə “Bahar” deyirəm.

Qəlbinə “Səkinə”, boyuna “Sənəm”,

“Laləzar” çöhrənə “Gülzar” deyirəm.

Adama verilən ad bir naxışdı

Adı doğrultmursa yerə girsin ad!

Ad sənə yaraşır, “Ahu” baxışlım,

“Ceyran” yerişlimsən, mən də ki, səyyad!

Ayrıydıq, ayrıydı adımız əzəl

Bircə adımız var -

sənin və mənim.

Adıntək “Münəvvər” ad hanı, “Gözəl”,

“Vəfa”lım, “Vüsalə”m, “Vəsilə”m mənim.

Ad verib, “Rəhilə” çağırıb anan

Qırx ildi yanıram oduna sənin.

“Gülbuta” adını qoyub bir yana

Nahaq ad qoşuram adına sənin.

“Qızbacı”, “Gülxanım”, indi də “Nənəş”,

Bir adda min ad var; bu necə sirdi?

Doxsan doqquz adın məlumdu mənə,

Yüzüncü adının adı səbrdi!

Rusca kino
Yarımçıq zarafat

Hanı gözü Gündən qamaşan yaşım,
Eh, gör hara qalxdı eşqin kilosu?!
Keçdi səhnə yaşım, tamaşa yaşım
başladı ömrümün rusca kinosu.

Dilimdən qopardı sözü kəlbətin - 
Getdi "пока" deyən gülüm, dönmədi.
"Дорагая" dedim, töküldü ətim,
"люблю" deməyə dilim dönmədi.

O vaxtlar mən külbaş "дa"da çaşırdım
Kəlmə anlamırdım "нeт"dən savayı.
Allahdan aşağı söz yox eşidim
"пащol"dan savayı, "get"dən savayı.

Gəzdim rus elini diyarbadiyar
Görən - "человек" yox, yol bildi məni.
"Что случилас, парен?" - sordular;
Dinmədim,  gözəllər lal bildi məni!

Gülmə bu şeirimə, cənublu “tülkü”,
Bu halət sənə də şəksiz tanışdı.
Yad eşqin dilini dadmadım, çünki
Eşq, mənnən əcnəbi dildə danışdı...