Icma.az
close
up
RU
Zaur İmrani: Kür Araz ovalığında yay aylarında isti günlərin təkrarlanması artıb

Zaur İmrani: Kür Araz ovalığında yay aylarında isti günlərin təkrarlanması artıb

Azertag portalından alınan məlumata görə, Icma.az xəbər verir.

Bakı, 26 may, AZƏRTAC

İqlim dəyişmələri ilə əlaqədar olaraq son illər atmosfer sirkulyasiyası tiplərinin təkrarlanmasına dair materiallar toplanıb, anomaliyalar və onların modul əmsalları Coğrafiya İnstitutunun əməkdaşları tərəfindən hesablanıb. Tədqiqatın sonunda müəyyən edilib ki, Kür-Araz ovalığında iqlimin istiləşməsi nəticəsində zonada yay aylarında çox isti günlərin təkrarlanması baza dövrünə nisbətən artıb. Belə günlərin orta çoxillik artımı Kürdəmirdə avqust ayında müşahidə edilib və 10,4 gündən 18,4 günədək artıb. Lakin Lənkəran ərazisində isti hava dalğaları müşahidə edilməyib. 1990-cı illərin sonundan başlayaraq Lənkəran vilayətində 5 isti dalğa hadisəsi baş verib. İqlim dəyişmələrinin Abşeron və ətraf arid ərazilərinə atmosferdən çökən toz fraksiyaları öyrənilib və müəyyən olunub ki, atmosferdən çökən toz fraksiyalarında anionların və kationların konsentrasiyası fona nisbətən 2,5-3 dəfə, sürətli küləkli vaxtda 4,5-5,0 dəfə çox olub.

Bu fikirləri AZƏRTAC-a müsahibəsində Coğrafiya İnstitutunun baş direktoru vəzifəsini icra edən coğrafiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Zaur İmrani deyib. O, qeyd edib ki, “Azersky” və digər peyklərin məlumatları əsasında qlobal iqlim dəyişmələrinin Xəzər dənizinin hidrofiziki sahələrinə və sahillərin dinamikasına təsirinin tədqiqi və onun səviyyə tərəddüdləri öyrənilən zaman müasir innovativ metodlar və reanaliz məlumatları tətbiq olunaraq təhlillər aparılıb. Tədqiqatda əvvəlcə küləyin 1980-2004 və 2005-2023-cü illər üzrə zamana görə ortalaşdırılmış illik qiymətlərin akvatoriya üzrə paylanmaları xəritələri müqayisə (keyfiyyətcə) edilib. Bu dövrlər faktiki olaraq səviyyənin qalxdığı və monoton azaldığı periodlara uyğun gəlir. Xəritələr GIOVANNI portalında təqdim olunan prosedurlar əsasında qurulub. Nəticə olaraq, 1980-ci ildən 2023-cü ilədək bütün Xəzər dənizi akvatoriyası üzrə küləyin sürətində bu və ya digər dərəcədə artma tendensiyası qeydə alınsa da, daha nəzərəçarpacaq və statistik əhəmiyyətli artım, dənizdə daha böyük su və temperatur ehtiyatına malik olan ərazi cənub hissə olub. Bütün bunlar küləyin istiqamətində də baş verən dəyişikliklər nəzərə alınmaqla Xəzər dənizinin su balansının əsas elementlərindən olan səthdən buxarlanmanın intensivliyinə təsir edib. Son illərdə Xəzər dənizinin səthindən buxarlanmanın artması isə digər amillərlə yanaşı, dənizin səviyyəsində baş verən kəskin azalmanın səbəblərindən biri ola bilər.

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:57
embedMənbə:https://azertag.az
archiveBu xəbər 26 May 2025 18:30 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see250

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see239

“Azərkosmos” peyk istehsalına hazırlaşır kosmik sənayenin inkişafında yeni mərhələ

21 Oktyabr 2025 19:12see201

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see201

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see196

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see188

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see179

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see171

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see164

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see162

Qızılın bahalaşması 2026 cı ildə də davam edəcək PROQNOZ

22 Oktyabr 2025 17:09see161

Atletiko ya can verməyən Qarabağ Atletik in də öhdəsindən gələ bilər

21 Oktyabr 2025 17:36see142

Türkiyə XİN: Knessetin İordan çayının Qərb sahili ilə bağlı qərarı beynəlxalq hüquqa ziddir

22 Oktyabr 2025 23:42see138

Ruslar Çin avtomobillərindən narazılıq edirlər...

21 Oktyabr 2025 23:06see135

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see135

Daha 8 məsələ parlamentin plenar iclasına tövsiyə edilib

21 Oktyabr 2025 17:38see134

Özünü maşın vurub öldürdü, xəbəri alan atasının da ürəyi dayandı Foto

22 Oktyabr 2025 07:17see131

VK sədri Dünya Məktəbinin şagirdləri ilə görüşüb FOTOLAR

22 Oktyabr 2025 10:52see131

170 saylı marşrutda tıxac kabusu: Daşıyıcı şirkət açıqlama verdi

22 Oktyabr 2025 23:38see126

Cahangir Babayev Dünya Karate Federasiyası tərəfindən təltif olunub

21 Oktyabr 2025 19:39see126
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri