Icma.az
close
up
RU
Zəhərlənmə halları niyə artıb? ARAŞDIRMA

Zəhərlənmə halları niyə artıb? ARAŞDIRMA

Bakupost portalından verilən məlumata görə, Icma.az xəbər yayır.


Son zamanlar həm paytaxtda, həm də bölgələrdə zəhərlənmə halları xeyli artıb. Hətta zəhərlənmədən ölənlərin sayında da artım var. Kliniki Tibbi Mərkəzdən verilən məlumata görə, fevral ayında Toksikologiya şöbəsinə zəhərlənmə səbəbi ilə 91 nəfər müraciət edib. Şöbəyə qəbul edilən xəstələrdən 36 nəfər dərmandan, 22 nəfər sirkə turşusundan, 9-u spirtli içkidən, 3-ü botulizmdən zəhərlənən şəxslərdir. Həmçinin onlardan 11 nəfər dəm qazından, 4 nəfər fosfor üzvi birləşmələrdən, 4 nəfər allergik reaksiyadan, 2 nəfər yandırıcı məhluldan zəhərlənmə səbəbi ilə şöbəyə yerləşdirilib.

Həkimlərin səylərinə baxmayaraq, zəhərlənən şəxslərdən 5 nəfər (4 kişi cinsli, 1 qadın cinsli) dünyasını dəyişib. Ölüm halları sirkə turşusu və dərman zəhərlənmələrindən qeydə alınıb.

Məsələyə münasibət bildirən tibb elmləri doktoru, professor Adil Qeybulla Bakupost.az -a deyib ki, qida zəhərlənmələrindən qorunmağın birinci yolu, düzgün qidalanmadır:


“Adətən, zəhərlənmə qidaların düzgün saxlanılmaması və istifadə olunmamasından, konservləşdirmə prosesinin qaydalara uyğun aparılmamasından baş verir. İnsanlar çox vaxt konservləşdirilmiş qidalardan zəhərlənir. Burada əsasən, ev şəraitində hazırlanmış qidalardan söhbət gedir. Ev şəraitində hazırlanmış yeməklər, şorabalar əgər öz rəngini, möhtəviyyatını dəyişirbsə, suyu bulanıbsa, köpüklənibsə, qapağı şişibsə, bu o deməkdir ki, orada müəyyən dəyişikliklər baş verib və artıq ondan qida üçün istifadə etmək olmaz. Təəssüflər olsun ki, bu cür qidalardan istifadə olunur və ailəlikcə zəhərlənmə halları qeydə alınır. Balıq məhsullarından istifadə zamanı əgər onlar düzgün saxlanılmayıbsa, zəhərlənmə halları ola bilər. Göbələklərdən, balıqdan, şorabalardan, boyat qidalardan istifadə edərkən diqqətli olmaq lazımdır. İnsanlar bu məsələlərə həssas yanaşsa, zəhərlənmə hallarının da sayı azalar”.

Dərmandan zəhərlənmə hallarına gəlincə, Adil Qeybulla qeyd edib ki, xəstə müalicə məqsədi ilə dərman qəbul edib və zəhərlənibsə, bu dərman vasitəsinin yan təsirindən qaynaqlanır. Dərmandan zəhərlənmə halı varsa, bu, mütləq şəkildə araşdırılmalıdır:

"Dərmandan zəhərlənmə zamanı öncə xəstənin onu hansı dozada və nə vaxt qəbul etdiyi müəyyənləşdirilməlidir. Bu informasiya toksikoloq üçün çox əhəmiyyətlidir. Əfsuslar olsun ki, bəzən bunların fərqində olmuruq. Dərman zəhərlənmələri bilmədən və ya bilərəkdən doza həddini aşan zaman baş verir. Bu, ölümlə nəticələnə bilər. Dərman zəhərlənməsi qida zəhərlənməsindən daha ağır olduğu üçün ev şəraitində müalicəsi mümkünsüzdür. Buna görə də, həkim resepti olmadan bilmədiyiniz dərmanları qəbul etmək olmaz. Əgər dərmandan zəhərlənmə halı baş veribsə, xəstə öncə qusdurulmalı, vəziyyətinin ağır, yaxud yüngül olmasından asılı olmayaraq xəstəxanaya aparılmalıdır. Dərhal həkim müdaxiləsi vacibdir".

Sağlam qida təbliğatçısı Asim Vəliyev deyir ki, zəhərlənmələrə səbəb olan ən geniş yayılmış bakteriyalar e-koli, salmonella və stafilakokdur:


“E-koli ən çox ət, pomidor və kahıda mövcud olur. İshal kimi əlamətlər 12-20 saat sonra ortaya çıxır. Salmonella ən çox bişmiş yumurta, toyuq, qırmızı ət, süd məhsulları, kremli biskvitlər və dondurmada olur. Əlamətləri qarın ağrısı, qızdırma və ishaldır. Stafilokok isə əsasən öskürmə, asqırma və toxunma yolu ilə qidalara keçir. Kremli tortlar, dondurma, mayonez kimi qidaların üzərində olan bakteriyalar xəstəliyə səbəb olan zəhər əmələ gətirir”.

Asim Vəliyevin sözlərinə görə, qida zəhərlənməsindən qorunmaq üçün ümumi qida təhlükəsizliyi qaydalarına riayət etmək, yumurta, ət, toyuq, balıq kimi dəniz məhsulları, süd və süd məhsulları kimi tez xarab olan qidaların bişirilmə və saxlanılma şəraitinə diqqət yetirilməlidir. Tez xarab olmağa meyilli qırmızı ət, toyuq və balıq kimi qidaları bişdikdən sonra otaq temperaturunda bir neçə saatdan çox saxlamaq olmaz: “Ət yeməyi bişən kimi ya yeyilməli, ya da soyuducuda saxlanmalıdır. Yeməklər otaq temperaturunda çox qaldıqda, mikroorqanizmlər çoxlamağa başlayır ki, bu da qida zəhərlənməsinə səbəb ola bilir”.

Qida texnoloqu Ağa Salamovun sözlərinə görə, qida təhlükəsizliyinə əməl edilmədiyi zaman riskli qidalar zəhərlənmə verə bilir. Qidaların hazırlanması, saxlanması, daşınması və təqdimatında buraxılan kobud səhvlər qida zəhərlənməsinə səbəb olur. Məsələn, ət, balıq, toyuq, yumurta, mayonez kimi məhsullardan hazırlanan qidalar hamısı risk qrupuna daxildir. Pomidor, xiyar kimi tərəvəzlər isə torpaqda yetişdiyi üçün düzgün yuyulub, təmizlənmədiyi zaman botulizm və digər zəhərlənmə təhlükəsi ola bilər. Nəinki torpaqda yetişən məhsullar, ümumiyyətlə, qida məhsulları çox təmiz yuyulmalı, emal prosesi düzgün aparılmalıdır. Yaxşı təmizlənməmiş tərəvəzlərdən şorabalar qoyulduğu zaman risk qaçılmaz ola bilir:


“Tərəvəzlər yetişdirilərkən müəyyən dərmanlama prosesindən keçir. Onlar pestisidlərdən təmizlənməsə, kimyəvi zəhərlənmə ortaya çıxa bilə. Ona görə də tək konservləşdirilən yox, təzə yeyilən qidalar da təmiz yuyulmalıdır. Meyvə-tərəvəzi yuyan zamanı sirkəli sudan istifadə etmək olmaz. Çünki sirkəli su pestisidlərlə reaksiyaya girdikdə daha güclü zəhərlənmə ola bilər. Meyvə-tərəvəz çay sodası ilə yuyulmalıdr. Ən azı 10 dəqiqə çay sodası qarışdırılan suda qaldıqdan sonra durulanıb istifadə olunsa, təmizlənmiş olar”.

Sevinc,

BakuPost


Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:84
embedMənbə:https://www.bakupost.az
archiveBu xəbər 03 Mart 2025 16:12 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Məhkəmədə Ermənistan vətəndaşlarının cinayət xarakterli məlumatlar tədqiq olunub FOTO

17 Oktyabr 2025 20:37see200

Stəndapçı: “Uill Smit bacarmasa, Yannik Sinner rolunu oynamağa hazıram” FOTO

18 Oktyabr 2025 03:13see191

Bakıda bal yarmarkası fəaliyyətə başlayır

17 Oktyabr 2025 13:46see151

Trampdan sonra Vens də İsrailə gedir

18 Oktyabr 2025 16:58see150

“Ağır çantalar uşaqlarda onurğa əyriliyinə gətirib çıxarır” EKSPERT DANIŞDI

17 Oktyabr 2025 11:50see143

Pəncərələri qış rejiminə necə keçirtmək olar?

18 Oktyabr 2025 04:47see137

Xaçmaz Rayon Prokurorluğunda “Açıq Qapı” Günü Keçirilib

17 Oktyabr 2025 11:35see133

Məhkəmədə həmin məlumatlar da tədqiq olundu Fotolar

17 Oktyabr 2025 20:42see132

Orban Putin Tramp görüşü barədə: Biz hazırıq!

17 Oktyabr 2025 04:35see131

ChatGPT yə verilməsi qadağan edilən 8 sual SİYAHI

18 Oktyabr 2025 02:52see131

Ramiz Mehdiyev İlham Əliyevə qarşı sui qəsd PLANLAŞDIRIB Sensasion iddia

17 Oktyabr 2025 22:34see131

“Xocalı Balı” ilk dəfə bal yarmarkasında alıcılara təqdim olunub REPORTAJ

18 Oktyabr 2025 14:09see130

İlham Əliyevdən Xəzəryanı ölkələrə ÇAĞIRIŞ

18 Oktyabr 2025 10:48see127

DNT testi bütün həyatını dəyişdi: Uşağının əsl atası məlum oldu

17 Oktyabr 2025 14:24see124

Neftinin qiyməti 1 dollar ucuzlaşdı

18 Oktyabr 2025 10:51see124

Çin polisinin ağıllı köməkçiləri: Təhlükəsizliyi robot itlər qoruyacaqlar

18 Oktyabr 2025 06:32see123

Tanınmış logistika şirkəti iflas etdi

18 Oktyabr 2025 03:04see123

“Borussiya” yenə uduzdu

18 Oktyabr 2025 03:34see122

Rusiya 4 bölgə üzərində 23 Ukrayna PUA sını vurub

17 Oktyabr 2025 04:22see121

Bakı metrosunda mübahisəli durum: gediş haqqı yenə dəyişəcək?

18 Oktyabr 2025 07:33see120
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri