161 il əvvəl yazılan çobanın məktubu yenidən nəşr olundu

13 iyun 1863-cü ildə Kraystçörçdə "The Press" qəzetində dərc olunmuş məktubda Yeni Zelandiyalı çobanın mexaniki təkamülün təhlükələri barədə xəbərdarlıq etdiyi və maşınları məhv etməyə çağırdığı bir məktub üzə çıxdı.

News24.az xəbər verir ki, “Süni intellekt” apokalipsisi məşhur elmi-fantastik filmlərin dominant mövzusu olan müasir ideya kimi görünsə də, bu məktub 161 il əvvəl ictimaiyyətin diqqətində əhəmiyyətli bir narahatlıq olduğunu göstərir.

“Maşınlar arasında Darvin” başlıqlı məktub bu yaxınlarda Süni İntellekt Siyasəti və Strategiya İnstitutundan Peter Vildeford tərəfindən yenidən nəşr edilmişdir.

“Ars Technica”nın məlumatına görə, məktubun müəllifi Samuel Butler məqaləsini qəzetə “Cellarius” təxəllüsü ilə göndərib.

Məşhur bioloq Çarlz Darvinin təkamül nəzəriyyəsi ilə maşınların sürətli inkişafı arasında birbaşa paralellər aparan məktub, maşınların şüur inkişaf etdirə və nəticədə Yer kürəsində dominant növ kimi insanları əvəz edə biləcəyini iddia edir.

Butler yazır: "Biz öz varislərimizi yaradırıq".

“Hər gün biz onlara daha çox güc veririk və hər cür yaradıcı cihazlarla onlara öz-özünü təşkil etmək, hərəkət etmək gücü veririk ki, bu da insan övladı üçün zəka deməkdir”.

Məktubda həmçinin aşağıdakı ifadələr yer alır: “Yaşlar keçəndən sonra biz özümüzü aşağı irq kimi görəcəyik”.

Mətndə insanların maşınlardan asılı olacağı və ilkin olaraq bu mexaniki məhsulların insanlara kömək edən “baxıcı” rolunda görünəcəyi bildirilir.

Butler bu münasibəti insanlar və onların ev heyvanları arasındakı əlaqəyə bənzədir, lakin onun gələcəyə baxışında bu əlaqə tərsinə çevrilir və maşınlar ələ keçir.

Məktubda bir sıra müasir təhlükəsizlik problemləri, o cümlədən maşın şüuru, özünü təkrarlama və insanların öz texnoloji yaradıcılığına nəzarəti itirmə ehtimalı nəzərdə tutulur.

Bu mövzular sonralar İsaak Asimovun “Qaçılmaz Münaqişə”, Frank Herbertin “Dun” romanları və “Matriks” seriyası kimi əsərlərin mərkəzinə çevrildi.

Butler, bununla belə, maşınların nəhayət insanlara zərər verəcəyinə dair müsbət fikirdədir.

"Maşınların bizə xeyirxah olacağını güman etmək məqsədəuyğundur, çünki onların varlığı bizimkilərdən daha aşağı heyvanlardan asılı olduğu kimi, bizdən də asılıdır." /sherg.az