Icma.az
close
up
RU
1831ci ildə vulkan püskürməsi iqlim dəyişikliyinə səbəb olub (ARAŞDIRMA)

1831ci ildə vulkan püskürməsi iqlim dəyişikliyinə səbəb olub (ARAŞDIRMA)

Qaynarinfo saytından əldə olunan məlumata görə, Icma.az məlumat yayır.

Rus və xarici geoloqlar 19-cu əsrin əvvəllərində Yer kürəsində ən dramatik iqlim dəyişikliklərindən birinin 1831-ci ildə Zavaritski vulkanının püskürməsi ilə bağlı olduğuna dair sübutlar aşkar ediblər. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, araşdırma PNAS jurnalında dərc olunub.

Bu kül hissəcikləri və kükürd birləşmələri emissiyaları Şimal yarımkürəsində orta temperaturun Selsi üzrə təxminən bir dərəcə aşağı düşməsinə səbəb olub.

Alimlərin fikrincə, 1831-ci ildə atmosferə 13 milyon tondan çox kükürd buraxan və əhəmiyyətli dərəcədə soyumağa səbəb olan müəmmalı vulkan püskürməsi baş verib. O dövrün buz nümunələrində kimyəvi tərkibi Zavaritski vulkanının emissiyalarına uyğun gələn vulkanik kül tapıldı. İqlim aktivliyinə görə bu püskürmə 1991-ci ildə məşhur Pinatubo püskürməsi ilə müqayisə olunur.

Kəşf Belfast Kraliça Universitetinin professoru Cill Plunkettin rəhbərliyi altında Yer kürəsində orta temperaturun təxminən yarım dərəcə sərin olduğu 16-19-cu əsrləri əhatə edən Kiçik Buz Dövrü zamanı əmələ gələn İslandiya və Qrenlandiyada toplanmış buz nümunələrini təhlil edərək həyata keçirilib. 

Plunkett və onun həmkarları bu soyumanı 1641-1642, 1667-1694 və 1809-1831-ci illərdə baş vermiş bir sıra vulkan püskürmələri ilə əlaqələndirirlər ki, onların izləri o dövrün çöküntü süxurlarında tapılır. Bu püskürmələrdən bəziləri, məsələn, 1815-ci ildə Tambora dağının partlaması əvvəllər elm adamlarına məlum idi, lakin digər vulkanik fəaliyyətlərin səbəbləri geoloqlar və paleoklimatoloqlar üçün sirr olaraq qalır.

Dekabrın 25-də Cenevrə Universitetinin professoru Markus Stoffel bildirib ki, bu əsrdə Yer kürəsində güclü vulkan püskürməsi baş verə bilər ki, bu da iqlim xaosuna səbəb olacaq.

Aydın

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:78
embedMənbə:https://qaynarinfo.az
archiveBu xəbər 01 Yanvar 2025 21:52 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see254

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see231

Trampdan sonra Vens də İsrailə gedir

18 Oktyabr 2025 16:58see174

Gürcüstandan çıxarılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı açıqlanıb

18 Oktyabr 2025 20:59see167

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see159

“Xocalı Balı” ilk dəfə bal yarmarkasında alıcılara təqdim olunub REPORTAJ

18 Oktyabr 2025 14:09see152

İlham Əliyevdən Xəzəryanı ölkələrə ÇAĞIRIŞ

18 Oktyabr 2025 10:48see148

Qızıl altı min dollara qədər bahalaşa bilər

18 Oktyabr 2025 15:58see145

Neftinin qiyməti 1 dollar ucuzlaşdı

18 Oktyabr 2025 10:51see135

Abakar Abakarov İstanbulda ölü tapıldı

18 Oktyabr 2025 19:41see135

Azərbaycanın “AI 92” markalı benzini idxal və ixrac etdiyi ölkələr SİYAHI

18 Oktyabr 2025 17:24see132

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see127

Yəmən sahillərində tanker partladı: 24 ekipaj üzvü...

19 Oktyabr 2025 01:17see127

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see126

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see124

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see124

Yuxusuz halda sükan arxasına əyləşməyin! DYP dən həftəsonu XƏBƏRDARLIĞI

18 Oktyabr 2025 10:41see123

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see123

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see123

Netanyahudan Rəfah keçid məntəqəsinin açılması barədə məlumata REAKSİYA

19 Oktyabr 2025 00:16see122
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri