40 min klubu olan ölkə: Futbolun beşiyinə səyahət

Hər bir ölkənin daha yaxşı yiyələndiyi, nəticə göstərdiyi bir idman növü mövcuddur. Hamımızın yaxından izlədiyi, sevdiyi, zaman-zaman əsəbiləşdiyi futboluda bizim həyatımızın bir parçası halına gətirən bir ölkə var ki, o da İngiltərədir. 

1863-cü ildə elə dumanlı albionda “dünyaya gözlərini açan” futbolun inkişafı dünyada bir çox ölkələr üçün nümunə rolunu oynayır.
Hazırda dünyanın dörd bir tərəfində oynanılan futbol bəs yarandığı torpaqda hansı mərhələdədir? Gəlin buna birgə nəzər salaq.

Futbolun kökləri qədim dövrlərə gedib çıxsa da, müasir futbolun qaydaları 1863-cü ildə İngiltərədə yaradılıb. Həmin il Londonda İngiltərə Futbol Assosiasiyası (FA) quruldu və futbolun ilk rəsmi qaydaları müəyyən edildi. Bundan əvvəl futbol müxtəlif bölgələrdə fərqli qaydalarla oynanılırdı. Ancaq FA-nın standartları sayəsində bu idman növü qısa zamanda beynəlxalq səviyyədə yayıldı.

İngiltərə futbolunun inkişafında əsas mərhələlər:

    •    1871-ci ildə FA Kuboku təşkil edildi – bu, dünyada ilk rəsmi futbol turniri idi.
    •    1888-ci ildə İngiltərə Futbol Liqası yaradıldı və liqa sistemi tətbiq olundu.
    •    1992-ci ildə Premyer Liqa yaradıldı və futbol kommersiyalaşaraq daha peşəkar və gəlirli bir sahəyə çevrildi.

İngiltərədə Futbol Klublarının Sayı

İngiltərə dünyada ən çox futbol klubuna sahib ölkələrdən biridir. Burada 40,000-dən çox rəsmi qeydiyyatdan keçmiş futbol klubu var. Onlardan bir qismi peşəkar, digərləri isə yarımpeşəkar və həvəskardır.

Əsas liqalar üzrə klubların sayı:

    •    Premyer Liqa (20 komanda)
    •    EFL Çempionşip (24 komanda)
    •    EFL 1-ci Liqa (24 komanda)
    •    EFL 2-ci Liqa (24 komanda)
    •    Milli Liqa və aşağı liqalar (1000-lərlə komanda)

İngiltərədə Futbol Yarışları və Kuboklar

İngiltərə futbolunda müxtəlif səviyyələrdə məşhur liqalar və kubok yarışları keçirilir:

Daxili Çempionatlar və Kuboklar

    1.    Premyer Liqa – İngiltərənin ən yüksək səviyyəli çempionatıdır və dünyanın ən güclü liqalarından biri sayılır.
    2.    EFL Çempionşip, 1-ci və 2-ci Liqalar – Premyer Liqadan aşağı dərəcədə olan peşəkar liqalardır.
    3.    FA Kuboku – Dünyanın ən qədim futbol turniridir (1871-ci ildən keçirilir). Burada peşəkar və həvəskar klublar iştirak edə bilər.
    4.    EFL Kuboku (Carabao Cup, Liqa Kuboku) – Premyer Liqa və EFL klublarının mübarizə apardığı ikinci dərəcəli kubokdur.
    5.    Community Shield – Premyer Liqa çempionu ilə FA Kubokunun qalibi arasında keçirilən bir oyunluq superkubokdur.

İngiltərədə Stadionlar: Ən Böyük və Ən Kiçik Arenalar

İngiltərədə 2000-dən çox stadion var və onların bir çoxu futbol tarixində önəmli yer tutur.

Ən Böyük Stadionlar  

 1.    Wembley Stadionu – 90,000 tamaşaçı tutumu ilə İngiltərənin ən böyük stadionudur.
    2.    Old Trafford (Mançester Yunayted) – 74,310 tamaşaçı tutumu ilə Premyer Liqanın ən böyük klub stadionudur.
    3.    Tottenham Hotspur Stadionu – 62,850 nəfərlik müasir stadiondur.
    4.    Anfield (Liverpul) – 61,000 tamaşaçı tutumu var.
    5.    Emirates Stadionu (Arsenal) – 60,704 nəfərlik stadiondur.

Ən Kiçik Stadionlar  

 1.    The Dripping Pan (Lewes FC) – Cəmi 3,000 nəfərlik tutumu var.
    2.    Kingsmeadow (AFC Wimbledon) – 4,850 tamaşaçı tutumu var.
    3.    Recreation Ground (Aldershot Town) – 7,100 nəfərlik stadiondur.

Gələcəkdə İngiltərə futbolunun maliyyə strukturu, yüksək gəlirli televiziya müqavilələri, sponsorluqlar və bilet satışları ilə daha da böyüyə bilər. Bu, xüsusən Premier Liqa komandalarının maliyyə gücünü artıracaq və onlara dünyanın ən yaxşı futbolçularını cəlb etmək imkanı yaradacaq. Bununla yanaşı, daha aşağı səviyyəli klubların maliyyə böhranları ilə qarşılaşması da ehtimal olunandır, çünki yüksək liqalarda iştirak edən klublar ilə onların arasındakı iqtisadi uçurum getdikcə daha da böyüyür. Top liqada oynayan komandalar daha da zənginləşir, ancaq daha aşağı səviyyəli klublar getdikcə daha çətin şəraitdə fəaliyyət göstərə bilərlər.

Futbol, insanları bir araya gətirən, sosial və iqtisadi təsirlərə malik olan qlobal bir sahədir və olmağa da davam edəcək. İngiltərənin dünyaya miras qoyduğu bu idman növü, insanlıq var olduqca, hələ əsrlər boyu bizimlə qalacaq.