8 Noyabr Hərbi qələbədən geosiyasi liderliyə Şərh

“8 Noyabr 2020- Şuşanın azad edildiyi gün Azərbaycanın hərbi-siyasi tarixində dönüş nöqtəsidir. Bu gün 44 günlük Vətən müharibəsinin simvolu olmaqla yanaşı, regionda yeni geosiyasi reallıqların sürətlə formalaşmasının təməlini qoydu. Prezident İlham Əliyevin bəyan etdiyi kimi, “Şuşasız qələbə yarımçıq qələbədir”  fikiri həm qürur, həm də strateji məna kəsb edir: Şuşanın azad edilməsi həm taktiki üstünlük, həm də  birmənalı qələbə idi”.

Bunu Ölkə.az-a açıqlamasında Milli Məclisin  deputatı Cavanşir Feyziyev deyib.

Deputat bildirib ki, 44 günlük Vətən müharibəsi təkcə  Ermənistanın işğalçılıq siyasətinə son verilməsi kimi dəyərləndirmək düz olmazdı: “Vətən müharibəsi eyni zamanda Azərbaycanın dünyada hansı hərbi qüdrətə, peşəkarlığa və döyüş meydanında necə bacarıq nümayişinin göstəricisi idi. Ona görə də Azərbaycan ordusunun 44 günlük savaşı dünyada yeni döyüş paradiqması  kimi qəbul edilir və bu səbəbdən də beynəlxalq aləm də bu savaşın taktikası, gedişi ciddi şəkildə öyrənilir.  Çünki 2020 əməliyyatlarında Azərbaycan ordusunun tətbiq etdiyi strategiya müasir hərbçilikdə diqqətçəkən nümunə oldu. Kəşfiyyatın və məlumat üstünlüyünün (SIGINT/ELINT),  PUA və kəşfiyyat–zərbə (ISR-to-strike) sintezinin, eləcə də çevik xüsusi əməliyyat qüvvələrinin koordinasiyasının birləşdirilməsi qısa müddətdə böyük taktiki effekt verdi. Bu kombinasiyanın nəticəsi olaraq düşmənin hava müdafiə və təchizat zənciri zədələndi, zirehli və artilleriya qüvvələri itkilərə məruz qaldı. Bununla da Azərbaycan ordusu qısa zamanda döyüş meydanında üstünlüyünü təmin etdi. Azərbaycan  ordusunun tətbiq etdiyi bu taktikalar  dünyanın digər orduları tərəfindən dərslik nümunəsi kimi öyrənilməkdədir.
Xüsusilə vurğulanmalıdır ki, əməliyyatların icrası zamanı planlaşdırma və idarəetmə səviyyəsi yüksək idi: hədəflərin prioritetləşdirilməsi, mülki obyektlərə zərərin minimallaşdırılması üçün gecikdirilmiş zərbə və ya ayrılmış hücum zonalarının seçilməsi kimi taktiki qərarlar nəticələrin münasib dərəcədə humanitar təsirlə balanslaşdırılmasına imkan verdi. Bu, həm də Azərbaycanın beynəlxalq müstəvidə legitimliyini gücləndirdi”.

Şuşanın azad olunmasının strateji və geosiyasi rola malik olmasının əhəmiyyətini qeyd edən deputat bildirib ki, Şuşa həm coğrafi - yüksək strateji mövqe olaraq, həm də mədəni-simvolik baxımdan Zəfərin “taç hissəsi” idi: “Şəhərin ələ keçirilməsi döyüş əməliyyatlarında inikaf yaratdı və danışıqlarda Azərbaycanın mövqeyini möhkəmləndirdi. Şuşanın azadlığı Cənubi Qafqazda regionun idarəolunma balansını dəyişdi və siyasi reallığı yenidən tənzimlədi. 
19-20 sentyabr 2023-də aparılan yerli antiterror tədbirləri Azərbaycanın suverenliyinin tam bərpası prosesinin növbəti mərhələsi kimi qiymətləndirilə bilər. Bu əməliyyat, rəsmi açıqlamalara görə, qanunsuz silahlı birləşmələrin neytrallaşdırılması və Azərbaycan qanunlarının bütün ərazidə suverenliyini bərpa edilməsi məqsədi daşıyıb. Qısa müddətli, hədəfə yönəlmiş hərbi fəaliyyətdən sonra inzibati nəzarətin sistemli bərpası ölkənin suverenliyinin möhkəmlənməsinə xidmət etdi”. 

Deputat əlavə edib ki, hərbi uğurun nəticələri yalnız xəritədə ərazilərin dəyişməsi ilə bitmədi: “Onlar regionun geosiyasi dizaynını da yenidən qurdu. Azərbaycan indi nəqliyyat, enerji və kommunikasiya şəbəkələrinin açılması, ticarət dəhlizlərinin canlandırılması və beynəlxalq investisiya əlaqələrinin genişləndirilməsi üzərində təşəbbüslər irəli sürür. Bu strategiya Cənubi Qafqazda sabitliyin iqtisadi əsaslarla möhkəmləndirilməsinə hesablanıb və ölkəni regional əməkdaşlıq mərkəzinə çevirməyi hədəfləyir.
Bundan başqa, Azərbaycanın müdafiə modernizasiyası və beynəlxalq əməkdaşlıq istiqamətləri, o cümlədən NATO ilə tərəfdaşlıq və Türkiyə ilə hərbi əməkdaşlıq, ordunun peşəkarlığının və interoperabilliyinin artırılmasına yönəlib; bu, həm taktiki, həm də strateji dayaqları möhkəmləndirir. 

Rəsmi hərbi paradlar və nümayişlər, yalnız məntiqi rəmz deyil, həm də ordunun döyüş qabiliyyətinin, texniki modernləşmənin və yüksək döyüş hazırlığının nümayişidir. Azərbaycan ordusunun NATO standartlarına yaxınlaşma üzrə islahatları, təlimlərlə və beynəlxalq əməkdaşlıqla dəstəklənməsi, həm müdafiə qabiliyyətini artırır, həm də regional balansda etibarlı vasitə təşkil edir. 

8 Noyabr Zəfər Günü göstərdi ki, müasir ordunun texnologiya, kəşfiyyat və peşəkarlıqla təmin edilmiş uğuru regional geosiyasətin yenidən yazılmasına gətirib çıxarır. Azərbaycan 44 günlük müharibə və 2023-cü il tədbirləri ilə yalnız ərazi bütövlüyünü bərpa etmədi, həm də Cənubi Qafqazda yeni təhlükəsizlik və əməkdaşlıq arxitekturasının formalaşdırılmasında lider aktora çevrildi. Bu prosesdə ordunun taktiki yenilikləri, peşəkar davranışı və dövlətin sülh-prioritetli siyasəti qarşılıqlı tamamlanma yaradır”.

 Mürtəza