Afrika ölkələri üsyan etdi: Dünya xəritəsini dəyişdirin!

Yer kürəsini düzbucaqlı kağız üzərində təsvir etmək üçün istifadə edilən coğrafi proyeksiya üsulları ölkələrin və qitələrin təhrif olunmuş şəkildə göstərilməsinə səbəb olur. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, Afrika ölkələri isə artıq bu vəziyyətə etiraz edərək dəyişiklik tələb edir.

Afrika Birliyinin təşəbbüsü ilə sürət qazanan "Correct the Map” (Xəritəni düzəldin) kampaniyası uzun illərdir istifadə olunan, lakin coğrafi reallığı təhrif edən "Merkator proyeksiyası”nın əvəzinə daha düzgün nisbətlər təqdim edən "Equal Earth” (Bərabər Yer) xəritə üsulunun tətbiqini təşviq edir.

Merkator proyeksiyası XVI əsrdə dəniz naviqasiyası üçün hazırlanmışdı, lakin quruları həqiqi ölçülərindən çox fərqli göstərdiyi üçün tənqid olunur. Bu xəritədə qütblərə yaxın bölgələr həddindən artıq böyük təsvir olunur, ekvatora yaxın ölkələr isə olduğundan kiçik görünür. Məsələn, Merkator xəritəsində Qrenlandiya ilə Afrika təxminən eyni ölçüdə göstərilir, halbuki əslində Afrika Qrenlandiyadan 14 dəfə böyükdür. ABŞ və Avropa xəritələrdə əhəmiyyətli dərəcədə böyüdülmüş görünür, ekvatora yaxın ölkələr isə sanki çox kiçik bir ərazini əhatə edirmiş kimi göstərilir.

Bu təhriflər təhsil sistemindən mediaya qədər müxtəlif sahələrdə Afrikanın vizual və düşüncə səviyyəsində ikinci plana atılmasına səbəb olub. Afrika Birliyi isə "Correct the Map” kampaniyasına dəstək verərək aparıcı beynəlxalq qurumları "Equal Earth” proyeksiyasını qəbul etməyə çağırıb.

2018-ci ildə Bernhard Cenni, Tom Patterson və Bojan Şavriç tərəfindən hazırlanmış "Equal Earth” xəritəsi qitələrin həqiqi ölçülərini mümkün qədər qoruyaraq təqdim edir. Afrika Birliyi bu dəyişikliyi yalnız coğrafi dəqiqlik baxımından deyil, həm də qitənin dünyadakı "layiq olduğu yeri” yenidən tanıtmaq baxımından tarixi addım hesab edir.

Yeni xəritənin bütün dünyada qəbul olunub-olunmayacağını isə zaman göstərəcək.

Aydın