Ağ saçlara görə narahat olmayın: Saçların qocalmasının gözlənilməz funksiyası kəşf edildi

Ağ saçlar yaşlanmanın qaçılmaz əlamətidir. Bu keçən illərin və onları müşayiət edən bədən dəyişikliklərinin vizual xatırladıcısıdır. Lakin yeni elmi tədqiqatlar bu anlayışı yenidən nəzərdən keçirməyə vadar edir və göstərir ki, başımızdakı bu gümüşü tellər orqanizmin xərçəngə qarşı mürəkkəb müdafiə mexanizminin zahiri əlaməti ola bilər.

Lent.az xarici mediaya istinadən xəbər verir ki, araşdırma zamanı  saçlardakı piqment itkisi ilə ölümcül xərçəng növlərinin qarşısını ala bilən mexanizmlər arasında gözlənilməz əlaqə aşkar edilib.

Qeyd olunur ki, bu kəşfin əsasını melanosit kök hüceyrələri təşkil edir. Bu hüceyrələr saç follikullarının dərin qatlarında yerləşir və saçın və dərinin rənginə cavabdeh olan piqment istehsal edən melanositlər üçün ehtiyat mənbə rolunu oynayır.

“Müntəzəm şəraitdə melanosit kök hüceyrələri piqment istehsal edən bu hüceyrələri dövri yenilənmə yolu ilə bərpa edir. Bu proses fəaliyyət, istirahət və yenilənmənin təkrarlanan mərhələləri ilə xarakterizə olunur və saçın təbii böyümə və tökülmə dövrləri ilə sinxron şəkildə baş verir. Bu isə həyatımızın böyük hissəsində saçların sabit piqmentlə təmin olunmasını və parlaq rəngini qoruyur” – məqalədə qeyd edilir.

Lakin hər gün hüceyrələrimiz ultrabənövşəyi şüalanma, kimyəvi təsirlər və hətta öz hüceyrə metabolizmimiz kimi mənbələrdən gələn DNT hücumlarına məruz qalır. Bu zədələnmələr həm yaşlanmaya, həm də melanoma kimi xərçəng növlərinin inkişaf riskinə səbəb olur.

Yeni tədqiqat melanosit kök hüceyrələrinin DNT zədələnməsinə məruz qaldıqda nə baş verdiyini izah edir. Söhbət ikiqat zəncir qırılmaları adlanan zədələnmədən gedir.

Bildirilir ki, bu zaman melanosit kök hüceyrələri “seno-diferensiasiya” adlanan prosesdən keçə bilər. Bu o deməkdir ki, kök hüceyrələr geri dönməz şəkildə piqment hüceyrələrinə çevrilir və sonra kök hüceyrə ehtiyatından yox olur. Nəticədə zamanla saçların ağarması baş verir.

“Bu qoruyucu proses hüceyrələrin bir-biri ilə əlaqə qurmasına imkan verən daxili siqnal yolları ilə dəqiq tənzimlənir. Yetkin hüceyrələrin kök hüceyrə populyasiyasından çıxarılması genetik mutasiyaların və ya DNT dəyişikliklərinin yığılmasının və yayılmasının qarşısını alır ki, bunlar xərçəngin inkişafına səbəb ola bilər. Bir mənada, hər ağ saç orqanizmin özünü qurban verməsinin kiçik bir qələbəsidir: hüceyrə bədxassəliyə çevrilmə riskini daşımaqdansa yox olmağı seçir”, – materialda vurğulanır.