Aktyor, rejissor, ssenaristlərimizin Fellini dərdi

Azərbaycanda əksər sənət sahələrinin yaşlı nümayəndələri kimi, kino sahəsinində yaşlı nümayəndələri də məhz yaşlandıqca reallıq hisslərini itirirlər. Ola bilsin, bunun subyektiv səbəbləri də var, lakin hal-qəziyyə belədir.

Məsələn, AYB sədri, Xalq yazıçısı Anar pis idi, yaşlandıqca daha da pis oldu.

Xalq şairi Ramiz Rövşən pis idi, yaşlandıqca daha da pis oldu.

Xalq artisti Miri Yusif pisdir, yaşlananda da pis olacaq.

Siyahı, əlbəttə, uzundur.

Məsələn, kinoda da Rasim Balayevi demək olar.

O, ümumiyyətlə, misli görülməmiş biabırçılıqlara imza atmağı ilə xüsusi vurğulanmalıdır.

Yaşının bu çağında da “Nəsimi” olduğunu düşünən, gənclik obrazından heç cür çıxmağı bacarmayan aktyor, özünü əlçatan olan kimi biabır etməkdən heç vaxt çəkinmədi, ağlına gələn nə varsa, ağzına ötürüb dedi.

Demək, o məlum olur ki, sən demə, bu sənətçilərin əksəriyyətinin abrını həm də Sovet dövrü, əlçatan olmamaq örtürmüş. Az-maz üzə çıxmaq içlərinin də üzə çıxmağına kifayət etdi.

Amma nədənsə, kino sahəsinin müasir aktyorları da qocalmamış özünü biabır edir. Hətta bura təkcə aktyorlar yox, rejissorlar, ssenaristlər də daxildir. Səbəb isə həm çoxşaxəlidir, həm də sadə.

O da məsələn, sən demə, aktyorlar, rejissorlar, ssenaristlər kitab filan da oxumurlarmış. Əlbəttə, kitab deyəndə təkcə bədii romanlar nəzərdə tutulmur, amma həm də bədii romanlar nəzərdə tutulur.

Yaxşı, sənət adamı da belə olandan sonra siravi insanlardan nə gözləmək olar?

Hansı haqla çıxıb kimisə savadsızlıqda günahlandırmaq olar? Kitabdan xəbərsiz adamın filminə kimsə niyə baxsın? O, tamaşaçıya məişət məsələlərin romantik həllərindən başqa nə ötürə bilər?

Yoxsa, təkcə öz sahəsindən üç-beş şey bilmək göstərici olub?

Diqqətli oxucular xatırlayar, Fərhad Səmimi bir dəfə müsahibəsində adına uyğun, səmimi şəkildə ümumiyyətlə, kitab oxumadığını qeyd etmişdi. Əslində, Fərhad Səmimi Azərbaycan kinosunun ümumi obrazıdır.

Guya etiraf etməyənlər oxuyurmu?

Bəli, Azərbaycan kinosunun böyük əksəriyyəti savadsız, kitab oxumayan şəxslərdən ibarətdir.

Kiçik istisnalar xaric, məsələn, kim hansı gənc aktyoru, rejissoru, ssenaristi kitab tədbirlərində görüb? Hansı aktyor, ssenarist, rejissor müasir yazıçılarının kitabları ilə maraqlanıb, alıb, oxuyub, fikir bildirib, hətta əməkdaşlığa keçib? Yoxsa, kinoçularımız elə bilir, ssenarini də yazıçılardan yaxşı yazırlar?

Nə təqdimatlara qatılırlar, nə sərgilərə gəlirlər, nə də adi kitabxanadan kitab alıb oxuyurlar. Hər şey bu qədər sadədir.

Elə həm də bu səbəbdir, özlərini eyni zamanda ən yaxşı yazıçı hesab edən ssenaristlərin ssenariləri də bərbad gündədir.

Neçə müasir yaxşı film adı çəkmək olar? Çəkilən kinoları da məhz elə bu cəhətlərin zəifliyi tərəfdən tənqid edirsən, əlbəttə, burada da əlli cür bəraət gətirilir. Amma nə olsun?

Birmənalı olaraq, Azərbaycanın müasir aktyorlarının ən böyük problemi kitab oxumamaqlarıdır, lakin onlar bunu heç cür hiss edə bilmirlər.

Fəqət tamaşaçı, digər sənət adamları hiss edir axı.

İndi bu aktyor, ssenarist, rejissorlar hansı haqla tamaşaçıdan gileylənə bilər?

Bəs bu yalançı Fellini olmaq dərdləri nədir?

Orxan Saffari

Gununsesi.info