Alimlər öpüşün haradan gəldiyini kəşf etdilər: Şoka düşməyə hazırsınızsa, buyurun!

Dünya şöhrətli aktrisa İnqrid Berqmanın öpüşməyi “sözlər artıq olduqda danışmağı dayandırmaq üçün təbiət tərəfindən hazırlanmış ləzzətli bir oyun” kimi təsvir etdiyi deyilir.

Sherg.az xəbər verir ki, sənətdə öpüşməyə aid edilən mənalar həmişə çox romantikdir. Amma bəşəriyyətin ən primitiv instinktlərindən biri olan öpüşmək əsrlərdir elm adamlarının marağına səbəb olub. Tədqiqatçıların irəli sürdüyü yeni nəzəriyyə romantiklikdən uzaqdır; əslində bu məlumatdan sonra sevdiyiniz insandan öpüş qəbul etməzdən əvvəl hətta iki dəfə düşünə bilərsiniz.

İngiltərədəki Warwick Universitetində təkamül psixologiyası üzrə tədqiqatlar aparan Adriano Lameira deyir ki, öpüşmənin kökləri milyonlarla il əvvələ, tüklü əcdadlarımıza gedib çıxır.

Adriano Lameira bir zamanlar öpüşməyi xatırladan  hərəkətin tüklərdən gənə və bitləri təmizləmək üçün ağıllı bir üsul olduğunu irəli sürür. Lameyranın dediyinə görə, öpüşmək bir neçə milyon il əvvəl cinsi mənalar qazanmağa başlayıb və cütləşmədən əvvəl edilən bir hərəkətə çevrilib.

Digər nəzəriyyələr, toxunulmazlığımızı bakterial köçürmə yolu ilə artırmaqdan sosial yoxlama üçün iyləmə formasına qədər dəyişir. “Bəyin son öpüşü” adlanan bu tezis insan öpüşünün yeni təkamül mənşəyini bildirir. Adriano Lameira "Evolutionary Anthropology" jurnalında dərc olunan araşdırmasında öpüşün təkamül keçmişimizin başqa bir qalığı olduğunu bildirir.

Milyonlarla il əvvəl uzanmış dodaqlarla yumşaq, əmmə hərəkəti parazitləri, ölü dərini və zibilləri təmizləməyin əsas yolu idi. Lameira deyir: "Saçlı əcdadlarımız arasında bu unikal hərəkət bütün bədəndə həyata keçirildi və dodaq-dodaq əlaqəsi ilə başa çatdı".

Bizim əcdadlarımız çox yavaş-yavaş təkamül keçirib, tədricən tüklərini itiriblər. Beləliklə, bu "baxım" seansları da qısaldı, lakin həmişə dodaq dodaqla bitdi. Nəhayət, baxım seansları tamamilə başa çatdı, lakin sonunda dodaq bağlama mərhələsi qaldı və öpüş kimi bildiyimiz bir hərəkət olaraq bu günə qədər sağ qaldı.

Lameira araşdırmasına aşağıdakı ifadələri daxil edir:

“İnsanların saçları azaldıqca, “baxımın” gigiyenik hissəsi də itib. Ancaq daha qısa təcrübələr son "öpüşmə" mərhələsi olaraq davam etdi. Nəhayət, bu, sosial və ailə bağlarını siqnal etmək və gücləndirmək üçün istifadə edilən təntənəli davranışın izi olaraq qaldı.

Adriano Lameira hesab edir ki, əcdadlarımız bu texnikanı təxminən 7 milyon il əvvəl, ağaclardan yerə enərkən inkişaf etdiriblər. Alimin sözlərinə görə, yerə parazit yükün gətirdiyi gigiyena tələbatı “baxımın” əhəmiyyətini artırıb. Daha sonra, 2-4 milyon il əvvəl əcdadlarımız tüklərini itirdilər və yalnız "öpüşməyə" başladılar.

Öpüşmə haqqında ən qədim yazılı mənbə eramızdan əvvəl 2500-cü ildə Mesopotamiyada yazılmışdır.

Lameyranın fikrincə, bu gün öpüşün demək olar ki, bütün formaları, dini ayinlərdə görülən yanağı tez öpməkdən tutmuş əl və alın öpməsinə qədər, biti təmizləmə texnikasından təkamül keçirib. Dodaqlardakı öpüş də romantik münasibətdə olan insanların bir-birləri üçün hiss etdikləri cinsi istəyi təsvir edir. Romalılar bu öpüşə ayrıca ad vermiş və onu “savium” adlandırmışlar.

Digər tərəfdən, Lameira əlavə edir ki, öpüşün cinsi məna kəsb etməsi "mütləq fərziyyələrə daha açıqdır". Öpüşmək istəyi ilə seksuallıq arasındakı sıx əlaqəni izah etmək üçün əlavə araşdırmalara ehtiyac var. Lameyranın fikrincə, cinsi öpüş daha çox ümumi davranışın xüsusi halıdır:

"Öpüşmək sevgi göstərmək üçün ümumi bir üsul kimi istifadə edildikdə, öpüş də dodaq-dodağa gerçəkləşən bir hərəkətə çevrildi. Heyvanlar aləmində insanlar kimi öpüşüb onu bir cinsi simvol kimi istifadə edən başqa bir canlı yoxdur. Lameyra öpüşün zamanla inam və yaxınlığın bariz əlamətinə çevrildiyini vurğulayır və əlavə edir:

“İnsanlarda  təbii siqnalların çox azı öpüşün simvolizmini və sosial yaptırımları daşıyır. Sübutlar təsdiqləyir ki, öpüş insanlarda intim əlaqədən yaranan bir işarə deyil. Üstəlik,  primat qayğının həyatda qalmış  orijinal kontekstini, formasını və funksiyasını qoruyub saxlayan primat qayğısının bir formasıdır."

“İnsanlardaki doğal sinyallerin çok azı, öpüşmedeki sembolü ve sosyal yaptırımları taşıyor. Kanıtlar, öpüşmenin insanlarda türetilmiş bir yakınlık işareti olmadığını destekliyor. Üstelik, primat bakımının hayatta kalmış ve köklerindeki bağlamını, biçimini ve işlevini koruyarak gelmiş bir biçimini temsil ediyor.”