Alimlər Peruda beş min çuxurun sirrini həll ediblər...

...Sidney Universitetinin arxeoloqları Cənubi Amerikanın ən sirli qədim tikililərindən biri olan Perunun cənubundakı bir təpənin zirvəsində qazılmış 5200-dən çox eyni çuxurdan ibarət Monte Sierpe kompleksi üçün bir izahat təklif ediblər. SİA-nın məlumatına görə, bu mövzuda bir tədqiqat məqaləsi Antiquity jurnalında dərc edilib.

Qeyd edək ki, bu genişmiqyaslı tikili 1933-cü ildə kəşf edilib. Lakin, indiyə qədər alimlər onun məqsədi üçün qənaətbəxş bir nəzəriyyə tapa bilməyiblər.

Bu arada, Avstraliya alimlərinin araşdırmaları onun iki funksiyanı yerinə yetirə biləcəyini göstərir: bazar və mühasibat sistemi kimi...

Arxeoloq Ceykob Bonqers rəhbərlik etdiyi tədqiqatçılar qrupu çuxurların içərisində dron görüntüləmə və çöküntü analizindən istifadə edib.

Nümunələrdə qarğıdalı, amarant, dənli bitkilər və balqabaqdan nişasta dənələri və tozcuqlar, eləcə də səbət hazırlamaq üçün istifadə edilən materiallar olan qamış və söyüd qalıqları var idi.

Bu tapıntılar alimləri çuxurların qədim dövrlərdə qida və malların saxlanması üçün istifadə edildiyi qənaətinə gəlməyə vadar etdi.

Çox güman ki, onlar dəniz və lama karvanları ilə daşınırdı. Bu, İnkalardan əvvəl mövcud olan Çinça mədəniyyəti üçün bazar yeri ola bilər. Alimlər hesab edirlər ki, təxminən XV əsrdə İnka İmperiyasının yaranması ilə Monte Sierpe genişmiqyaslı mühasibat sisteminə çevrilmiş ola bilər. Alimlər qeyd ediblər ki, çuxurların düzülüşü struktur olaraq vergi və inventar uçotunun aparılması üçün İnka sistemi olan kipunu xatırladan bloklar təşkil edir.

Tədqiqatçılara görə, Monte Sierpe ticarət, nəzarət və mübadilə rituallarını birləşdirən sosial texnologiya kimi xidmət edib.

Əli Babayev