Astronomlar, ilk dəfə ölən ulduzun nüvəsinə baxa bildilər

Beynəlxalq astronomlar qrupu, "son dərəcə açıq supernova" adı verilən nadir kosmik partlayış növü ilə ölən bir ulduzun daxili təbəqələrini araşdırmağı bacarıb.

Bizimyol.info xəbər verir ki, araşdırmanın nəticələri "Nature" jurnalında dərc edilib.

"SN2021yfj" supernovası, alimlərə ulduzun nüvəsini əhatə edən maddəni, o cümlədən son mərhələlərdəki nüvə sintezinin nəticəsi olan təbəqələri görməyə imkan verib. İlk dəfə alimlər, partlayışdan yalnız bir neçə ay əvvəl meydana gələn dəmir nüvəsinin üstündəki silisium təbəqəsini öyrənə bildilər.

Bu araşdırma, massiv ulduzların həyatlarının sonunda planetlər, ulduzlar və bütün canlıların əsasını təşkil edən kimyəvi elementləri necə yaratdığını təsdiq edən mövcud modelləri dəstəkləyir. Bu proseslər, hidrogenin heliuma, karbon, neon, oksigen, silisium və dəmirə mərhələli çevrilməsini əhatə edir. Dəmir nüvəsi kritik vəziyyətə çatanda, o, kollapsa uğrayır və supernova partlayışı baş verir, nəticədə maddə kosmosa atılır.

"SN2021yfj"in xüsusiyyəti ondadır ki, ehtimal ki, qonşu ulduzla qarşılıqlı əlaqə nəticəsində, ulduzun xarici təbəqələri partlayışdan əvvəl atılıb. Bu, astronomlara ilk dəfə ulduzun içinə baxmağa imkan verib.

Tədqiqatçılara görə, məhz bu cür supernovalar, oksigen, neon, maqnezium və kükürd kimi elementlərin yayılmasına səbəb olur — bunlar olmasaydı, Yer üzündə həyat mümkün olmazdı. "SN2021yfj"u araşdırmaq, ulduzların daxili fəaliyyətinin Kainatın kimyəvi tərkibini necə formalaşdırdığını və planetlərin və həyatın yaranmasına necə təsir etdiyini anlamağa kömək edir.

Qadir, Bizimyol.info