Azərbaycanın nəqliyyat şəbəkələrinin inkişaf perspektivləri Kamal Paşazadə

Prezident İlham Əliyev: “Azərbaycanı əvəzolunmaz nəqliyyat mərkəzlərinin birinə çevirmişik”
Bu gün Azərbaycan öz təşəbbüsləri ilə çıxış edən bir ölkə olaraq tanınır. Qərb dövlətləri, ümumiyyətlə, bütün dünya dövlətləri Azərbaycanla əməkdaşlıq etməkdə maraqlıdır. Çünki Azərbaycan etibarlı, tərəfdaş olaraq bütün qaydaları riayət edən bir dövlətdir. Azərbaycan, həm də geosiyasi mövqeyi ilə tranzit rolunu oynayan mühüm bir dövlətdir. Ölkə, Şərq ilə Qərb arasında, habelə Cənubi Qafqaz bölgəsində strateji bir keçid nöqtəsində yerləşir. Bu, enerji, ticarət və nəqliyyat yollarının inkişafına imkan tanıyır. Məsələn, Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəməri və Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu, Azərbaycanın tranzit imkanlarını artıran əhəmiyyətli layihələrdir. Bununla yanaşı, Azərbaycanın Avropaya və Asiyaya olan əlaqələri, həmçinin regional sabitliyə töhfə verən əhəmiyyətli bir faktor kimi çıxış edir. Prezident İlham Əliyev yanvarın 28-də nəqliyyat məsələlərinə həsr olunmuş müşavirədə çıxışında bildirib ki, Azərbaycanı əvəzolunmaz nəqliyyat mərkəzlərinin birinə çevirmişik: “Onu da bildirməliyəm ki, adətən nəqliyyat mərkəzləri statusuna malik olan ölkələr o ölkələrdir ki, onların açıq dənizlərə çıxışı var. Bizim isə dünya okeanlarına çıxışımız yoxdur. Amma buna baxmayaraq, gördüyümüz işlər nəticəsində Azərbaycanı əvəzolunmaz nəqliyyat mərkəzlərinin birinə çevirmişik. İşlər davam edir, həm Şimal-Cənub, həm Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizləri üzrə indi əlavə tədbirlər görülür. Çünki vaxtilə hesablanmış yüklərin həcmi artıq onu göstərir ki, daha böyük həcmdə yüklər keçəcək. Bu, müxtəlif səbəblərə bağlı olan məsələdir. Ancaq fakt odur ki, indi bu dəhlizlərin aşırma qabiliyyətini artırmaq üçün əlavə sərmayə cəlb etmişik və edəcəyik”.
Bu gün Azərbaycan türk dövləti üçün tranzit rolunu oynayır. Bütün türk dövlətlərinin yük daşıma xidmətlərini göstərmək üçün Azərbaycanın potensialı var. Türk Dövlətləri arasında kommunikasiya gücləndirilmısi üçün yeni nəqliyyat xidmətlərinin olması üçün əhəmiyyət kəsb edir. Bu baxımdan Azərbaycan bir sıra təşəbbüslərlə çıxış edir. Əlbəttə ki burada xəzər dənizinin əhəmiyyəti böyükdür. Xəzər dənizi vasitəsilə gəmi ilə yük daşımaların artırılması mümkündür. Bu baxımdan ölkə başçısının müşavirədə vurğuladığı kimi Bakıda gəmiqayırma zavodunun inşa edilməsi olduqca uğurlu layihə idi: “Gəmiqayırma zavodu da son illər ərzində inşa edilmişdi, təqribən 10 il, bəlkə 12 il bundan əvvəl. Əvvəllər gəmiləri xaricdən alırdıq və ondan sonra mən qərara gəldim ki, mütləq Bakıda gəmiqayırma zavodu inşa edilməlidir. Yenə də həyat göstərir ki, bu, nə qədər düzgün addım idi. Bu gün ənənəvi mənbələrdən, - haradan ki, alırdıq, - gəmi almaq mümkün deyil. İndi gəmiqayırma zavodunun tam gücü ilə işləməsinə nail olduq. Hazırda orada altı müxtəlifölçülü gəmi inşa edilir. Paralel olaraq, Qara dənizdəki fəaliyyətimizi yeni səviyyəyə qaldırdıq. Əgər vaxtilə Azərbaycanın Xəzər Gəmiçiliyinə mənsub olan kiçikhəcmli gəmilər orada işləyirdi, hazırda dörd böyük tanker, – “Aframax” tipli tanker, - onun yükgötürmə qabiliyyəti 100 min tondur, - alınıb və bu da həm xeyir gətirir, həm də ölkəmizin imkanlarını genişləndirir”.
Ölkəmizin ötənilki makroiqtisadi göstəriciləri artan xətt üzrə inkişaf edir. Eləcə də Azərbaycanda nəqliyyat və rəqəmsal transformasiya sahəsində ciddi işlər görülür. Azərbaycanda nəqliyyat və rəqəmsal transformasiya sahəsində bir sıra əhəmiyyətli layihələr həyata keçirilir. Son illərdə müasir nəqliyyat infrastrukturu yaradılır, yol şəbəkələri genişlənir və yenilənir. Eyni zamanda, rəqəmsal xidmətlərin inkişafı ilə bağlı bir çox təşəbbüslər var. Məsələn, "e-nəqliyyat" sistemlərinin tətbiqi, smart şəhər layihələri və mobil tətbiqlərin inkişafı bu sahədəki müsbət tendensiyalardandır. Bu addımlar, həmçinin iqtisadi inkişafı stimullaşdırır və vətəndaşların gündəlik həyatını asanlaşdırır. Cənab Prezident müşavirədə deyib ki, Azərbaycanda nəqliyyat infrastrukturu sürətlə inkişaf edir: “Son 20 il ərzində Azərbaycanda nəqliyyatla bağlı görülmüş işlərin bəzilərini ictimaiyyətin diqqətinə çatdırmaq istəyirəm. Beləliklə, son 20 il ərzində Azərbaycanda 21 min kilometr avtomobil yolu tikilib və təmir edilib. 335 körpü və yolötürücüsü, 45 tunel, 163 yerüstü və yeraltı keçid tikilib. İndi bir daha öz sözlərimə qayıdıram. Əgər bu işləri görməsəydik, indi ölkəmizin nəqliyyat infrastrukturu hansı vəziyyətdə idi, bunu təsəvvür etmək çətin deyil”. Azərbaycanda nəqliyyat və rəqəmsal transformasiya sahəsində görülən işlərin mühüm əhəmiyyəti var. Müasir nəqliyyat infrastrukturu ticarət və investisiyaların artmasına kömək edir, ölkənin iqtisadiyyatını gücləndirir. Rəqəmsal transformasiya ilə nəqliyyat sistemləri daha səmərəli və etibarlı hala gəlir. Bu, yük və sərnişin daşınmasının sürətini artırır.
Dövlətimizin baçısı bildirib ki, Bakı şəhəri və onun ətrafında yerləşən ərazilərdə nəqliyyat infrastrukturunu inkişaf etdirmək üçün yeni dövlət proqramı qəbul ediləcək: “Bakı şəhərinə və onun ətrafında yerləşən ərazilərə gəlincə, yeni dövlət proqramının qəbul edilməsi zəruridir. Bu, çox böyük proqram olacaq, böyük maliyyə tutumlu proqram olacaq. Bütün aidiyyəti qurumların birgə fəaliyyətini və səmərəli işlərini tələb edən proqram olacaq. Ona görə mən bugünkü müşavirəni çağırmışam ki, bu məsələləri müzakirə edək və təqdimat edilsin, ictimaiyyət də bilsin ki, nələr gözlənilir, hansı illərdə hansı işlər görülsün. Eyni zamanda, ictimaiyyət nümayəndələri də müvafiq dövlət orqanlarına - Prezident Administrasiyasına, Nazirlər Kabinetinə, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinə öz tövsiyələrini verə bilərlər”. Rəqəmsal xidmətlərin inkişafı və müasir nəqliyyat sistemləri vətəndaşların gündəlik həyatını asanlaşdırır. Məsələn, onlayn bilet satışı və marşrut məlumatlarının əldə edilməsi. Modern nəqliyyat layihələri ekoloji tələblərə uyğun hazırlanır, bu da ətraf mühitin mühafizəsini gücləndirir. Rəqəmsal transformasiya və inkişaf etmiş nəqliyyat şəbəkələri ölkəni beynəlxalq ticarət və turizm mərkəzinə çevirir. Bu sahələrdəki inkişaf yeni iş yerləri yaradaraq, gənclərin məşğulluğunu artırır. Bu faktorlar, Azərbaycanın regiondakı strateji mövqeyini gücləndirmək və daha müasir, rəqabətqabiliyyətli iqtisadiyyat yaratmaq üçün vacibdir.
Kamal Paşazadə,
Qara Qarayev adına Mərkəzi İncəsənət Məktəbinin violonçel ixtisası üzrə müəllimi, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi