Icma.az
close
up
RU
Bahalı məzar daşları: Monopoliya, yoxsa dəb? ARAŞDIRMA

Bahalı məzar daşları: Monopoliya, yoxsa dəb? ARAŞDIRMA

Icma.az, Metbuat portalına istinadən məlumat yayır.

Son dövrlərdə məzar daşlarının dizaynı ilə bağlı dəbdəbəli yanaşmaların artması müəyyən müzakirələrə səbəb olur. Bu cür məzar daşları yüksək qiymətə hazırlanır və adətən cəmiyyətin dini dəyərləri ilə uyuşmur. Digər tərəfdən standart məzar daşları həm estetik, həm də mədəni baxımdan qəbulediləndir. Standart daşların tikilməsi həm də münasib qiymətlərlə mümkündür ki, bu da insanların maddi vəziyyətini, dəfn xərclərini nəzərə aldıqda daha məqsədəuyğun hesab olunur.

Bəs Azərbaycanda məzar daşlarının ölçü və forması hansısa standartlarla tənzimlənirmi?

Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsindən Metbuat.az-ın sorğusuna cavab olaraq bildirilib ki, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2018-ci il 4 dekabr tarixli 522 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Qəbiristanlıqların salınması və idarə olunması qaydaları”nın Qəbirüstü tikililərə dair tələblər barədə 22-ci maddəsində qeyd edilən məsələ ilə bağlı müddəa öz əksini tapıb:

“Maddədə göstərilir ki, dəfn edilmiş şəxsin qohumları, qanuni nümayəndələri və ya dəfnlə bağlı xərcləri çəkmiş digər şəxslər tərəfindən qəbirüstü tikililər quraşdırılarkən ölmüş şəxsin dini mənsubiyyəti nəzərə alınır, soyadı, adı, atasının adı, doğum və ölüm tarixləri qəbirüstü tikililərdə qeyd olunur. Başdaşı qoyulduğu halda, hündürlüyü 1,0 metrdən və eni 0,6 metrdən artıq olmamaqla, eni 0,6 metr və hündürlüyü 0,25 metr olan altlıq üstündə quraşdırılmalıdır. Sinədaşı qoyulduqda hündürlüyü torpaqdan 0,2 metrə, uzunluğu 1,2 metrə və eni 0,6 metrə qədər olmalıdır. Qəbirüstü tikililərin quraşdırılmasında cərgə ilə sıralanmaya əməl olunmalı və qəbrin ətrafı hasara alınmamalıdır”.

Mövzumuzla bağlı ilahiyatçı Tural İrfan saytımıza açıqlamasında bildirib ki, uzun illərdir bu haqda təbliğat aparılır, cəmiyyət maarifləndirilir. Tövsiyyə edilir ki, insanlar israfdan qaçsın, bahalı, təmtəraqlı məzar düzəltməkdən vaz keçsin, lakin müxtəlif səbəblər buna imkan vermir:

“Birincisi mərmər inhisarçılarıdır. Hansısa böyük məmurlar İtaliyadan, Çindən bahalı mərmər gətirir və onu satmaq üçün bahalı qəbir daşlarını dəbə salıblar. Qara mərməri ilk dəfə ermənilər dəbə salıb. Müsəlmanın daşı elə olmamalıdır. Əlbəttə, Türkiyə kimi, hətta Suriya kimi standart daşlar olmalıdır. Heç bir ölkədə bizim məzarlıqlardan yoxdur. Xaotik, varlı - kasıb, harın - məzlum o saat bilinir. Bu ilk olaraq dini dəyərləri saymazlıqdır. Sən ki İslamın dediyi formada qəbir düzəltmirsənsə, onda torpağa niyə dəfn edirsən? Aparıb yandır, sonra da bir qutuda qoy rəfin bir gözünə. Torpağa dəfn edirlər ki, guya müsəlmanıq, amma üstünə də kafirlər kimi qaya, mərmər, talvar, daş yığırlar. Onda bu təzad nədir?”.

İlahiyyatçının sözlərinə görə, din xadimlərinin çoxu yalnız maddi gəlir düşündüyü üçün əsla təbliğat aparmırlar ki, bahalı daşlar haramdır, israfdır, pis ənənə və pis nümunədi:

“Bəlkə də daş gətirən böyük monapolistlərdən qorxurlar. Amma çox acınacaqlıdır durum və daha da pisə doğru gedir. Məzarlıqlarda milyardlar yatır. Bahalı, nəhəng daşları ölülərin üstünə yıxıblar. Məhşər günü onun altından betonu yarıb çıxmaq da bir ayrı məsələdir. Düzdür, Allahın əlində bu asandır, lakin insanlar sanki Allahdan qaçmaq üçün guya betonu yarmaq olmur, böyük daşı qaldırmaq olmur deyə düşünürlər. İsraf etmək Quranda haramdır. O daşların əvəzinə yol çəkmək, bulaq çəkmək, el-oba üçün xeyrli işlər görmək lazımdır. Din bunu əmr edir. Peyğəmbər özü vəsiyyət etmişdi ki, mənim qəbrimin üstünü dörd barmaqdan hündür etməyin”.

T.İrfan qeyd edib ki, bizdə standart məzar daşları ilə bağlı effektli qanun yoxdur:

“Gərək qəbul olunsun ki, bu özbaşınalıq dayansın. Hansısa məmur öz atasına böyük daş qoymaq istəyirsə, belə bunu hazırki xaotik durumda etmək doğru olmaz. Qanun şəxslərə görə deyil, ümumi xalqın və dövlətin mənafeyinə görə qəbul edilir. Hansısa məmurun qara mərməri satılsın deyə qanun qəbul etməyək? Əsla belə olmaz. Mütləq normal qanun qəbul edilib, bütün bu məzarlıq anarxiyasının qarşısı alınmalıdır. Qəbir yerlərinin alveri, dəbdəbəli qəbir daşları dərhal dayandırılmalı, standart qəbir daşları tətbiq edilməlidir”.

Məsələyə iqtisadçı ekspert Xalid Kərimli də rəy bildirib. O deyib ki, ölkədə onsuz da hər şey bahadır, məzar daşlarının da baha olması bu kontekstdə normaldır:

“Bizdə minimum əməkhaqqı 2-3 illik fasilə ilə artırılır. Bahalaşma təkcə məzar daşında deyil ki, deyək ki, bu monopoliya ilə əlaqədardır. Vətəndaşlar məzar daşını da öz cibinə uyğun hazırlatmalıdır. Burada dövlət vətəndaşın qarşısına məcburiyyət qoymayıb ki, mütləq məzar daşı qoymalısan. Azərbaycanda din dövlətdən ayrıdır deyə bu məsələlərin müzakirəsi zamanı dövlətin müdaxiləsi mümkünsüzdür”.

Sevinc İbrahimzadə / Metbuat.az

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:113
embedMənbə:https://metbuat.az
archiveBu xəbər 11 Fevral 2025 14:50 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Forma sponsorluq gəlirlərinə görə ən yaxşı 10 klub SİYAHI

16 İyul 2025 19:20see194

Vaqif Poeziya Günləri milli bir şifrədir Aqşin Yenisey

17 İyul 2025 05:32see137

Biz dəyərlərimizlə bir birimizə bağlıyıq

17 İyul 2025 10:35see129

Velosipedlərin parklanması üçün konstruksiyaların alınmasına bu qədər vəsait sərf ediləcək

17 İyul 2025 12:51see124

Azərbaycan, Türkiyə və Amerika İsrailə təzyiq göstərəcəklər Sərdar Cəlaloğlu

17 İyul 2025 16:11see115

Azər Həşimov: Ölkə çempionatda sürpriz komanda olmağa çalışacağıq

16 İyul 2025 22:45see114

Bakıda ikimərtəbəli evdə GÜCLÜ YANĞIN

17 İyul 2025 12:42see114

Çində imtahanda aşağı bal topladığına görə oğlan evdən qovuldu

18 İyul 2025 02:01see113

Gürcüstan Rusiyadan deportasiya olunmuş Ukrayna vətəndaşlarını sərhəddən buraxmır

16 İyul 2025 21:25see113

“Neftçi” yeni ev formasını təqdim edib FOTO

16 İyul 2025 23:05see113

Orban: Ukrayna münaqişəsinin həlli üçün Putin və Tramp arasında görüşün keçirilməsi zəruridir

18 İyul 2025 02:19see113

Taxıl biçini: hansı problemlər var?

16 İyul 2025 23:26see113

Paşinyan Dövlət Nəzarət Xidmətinin rəhbərini istefaya göndərdi

17 İyul 2025 16:54see113

Dollarla bağlı rezonans doğuran tələb Dəyişikliklər ola bilər

17 İyul 2025 09:10see112

TƏBİİ TƏLƏ: Yayın kəşfi ağcaqanadların sonunu gətirəcək

17 İyul 2025 00:56see112

Mbappe ilə bağlı araşdırmalar aparılır Polisə rüşvət verib?

17 İyul 2025 12:03see112

Tramp tezliklə qərar verəcək: FES sədri işdən çıxarılacaq

16 İyul 2025 20:36see111

Naxçıvanın enerji sistemi yenidən qurulur

17 İyul 2025 11:44see110

Dondurma adı ilə buzlanmış süd satılır AÇIQLAMA

17 İyul 2025 18:19see110

Güvən indeksi ciddi dəyər itirən molla rejimi İran prezidentini kimlər və niyə hədələyirlər?

16 İyul 2025 20:13see109
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri