Bədheybəti qapınıza gətirməyin 15 saniyəlik video ilə qərar

Bəzi insanları tanımadan, bilmədən, düşdüyü uyğun olmayan situasiyaya görə qiymətləndiririk. Heç gedib soruşmuruq ki, ay kişi, nədir, nə məsələdir, bu nə işdir? Möhürü vurulur, qovluğu bağlanmış işlər rəfinə qoyulur. Gedib açıb oxumaq istəyən, işi yenidən araşdırmaq istəyən olsa belə, özünü oda-alova atmaqdan çəkinir. Kobud səslənsə də, üyüdür də deyə bilərik. Çox dəqiq təsbitdi - Adın çıxınca, canın çıxsın.

Məsələn, indi kiminsə 15 saniyəlik videosunu paylaşıb sonuna da “diri ritdi ritdi rid” musiqisi verilir, vəssalam, “game over”, “adə cəllad, vur başını” qurtardı! İndi hünərin var, denən “vallah, elə deyil, belədir”... Adın çıxıb e. Daha sən ciddi adam deyilsən. Boş-boş çərənləyirsən. 

Bir serialda deyilirdi ki, filan balıqçının qayığı ilə çayın ortasına getdinsə, deməli, onunla “düüüt” mövzusunda adın çıxıb. Bunu eşidən şəxs əsəbiləşir və deyir: ola bilməz, mən gedəcəyəm, sübut edəcəyəm ki, bu yanlışdır.

Elə də edir.

Balıqçı ilə yola çıxır, qayıqda çayın ortasında söhbət edəndə “nə oldu bəs, gedib deyəcəyəm ki, elə şey olmadı” söyləyir. Balıqçının cavabı isə öldürücü olur: sənin sözlərinin heç bir faydası olmayacaq, hamı eşitdiyi hekayəyə əsasən nəticə çıxacaq. 

Keçən dəfə təlimdə maraqlı bir eksperiment keçirtdik. 3 nəfərə eyni söz deyilir, həmin söz haqqında düşünəndə ağlımıza nə gəlir, onları bir vərəqə yazırıq. Elə bilirdik ki, ən azında 3-4 yerdə eyni fikirdə olacağıq. Məsələn, xoşbəxtlik deyəndə hamının ağlına pul gələcək. Nəticələr isə tamam fərqli oldu. Hətta 2 fərqli söz üzərində təcrübə apardıq, cəmi bir dəfə fikirlərimiz üst-üstə düşdü. 

Bu onu göstərir ki, hər hadisəyə, çıxışa, sözə, mövzuya insanlar öz qabına, tutumuna görə yanaşır. Qabımızı nə qədər doldurmuşuqsa - pis, yaxud yaxşı – ona uyğun şəkildə qavrayacağıq. 

Sonuncu dəfə özümüzü kiminsə yerinə qoymaq haqqında düşünmüşükmü? Çətindir, bilirsiniz niyə? Ən sadə bəhanə: niyə özümüzü yoraq ki, niyə özümüzü yükləyək ki?! Belə-belə, hər şeyin başın buraxaq, onun üstündən xətt, bunun üstündən vampiri qorxudan krest qoyaq, sonda baxaq ki, bahooo, ətrafında heç kim yoxdur, evdə təksən və qapı döyülür:

- Kimdir?
- Sən daha yaxşı bilirsən?
- Oyun oynama, de görüm kimsən?
- Oyun oynayan sənsən. Aç görəcəksən...

Və budur, qapı açılır, sanki qara paltara bükülmüş və özü boyda, yalnız iki gözü olan adam kimi görünən, topa qapqara varlıq. Bir anda o varlıq sürətlə toz, bulud, qasırğa kimi sinəndən içinə daxil olur. Sənin gözlərinin rəngi dəyişir və olursan qaramat mutant – heç kimi sevməyən, sevilməyən, hissiz, depressiv və s. və i. bir bədheybət. Yaxud da əskinə, gecələr insan ovuna çıxan, kimi harada tutdun yeyən bir xoxan. Sözlərinlə, davranışlarınla...

Qara nöqtəni bədheybətə çevirməyək.

Hələ ki gec deyil, baxışları dəyişmək olar. Əslində, yaxınlaşıb söhbət etsək, səni ayağa qaldıracaq, söhbəti bihuş edəcək, ünsiyyət qurduqda səni yaxşı mənada sərxoş edəcək o qədər insanları səhv tanımışıq ki...

Samir Mirzə