Bələdiyyə seçkiləri yeni uğurun təntənəsi olacaq TƏHLİL

Ölkəmizdə keçiriləcək bələdiyyə seçkilərinə sayılı günlər qalır. Yanvarın 29-da baş tutacaq seçkilərdə seçicilər məntəqələrə gedərək istədiyi namizədə səs verəcək və dəstək qazanan şəxs 5 il müddətinə bələdiyyə üzvü olaraq fəaliyyət göstərəcək. Bələdiyyə üzvlüyünə namizədlərin sayının çox olması rəqabətin gözlənildiyi kimi çətin və maraqlı diskussiya şəraitində keçməsini şərtləndirən əsas amillərdəndir. Mərkəzi Seçki Komissiyasının (MSK) saytında məlumat yayımlanıb. Mərkəzi Seçki Komissiyasının sədri Məzahir Pənah bildirib ki, ölkədə 2025-ci il yanvarın 29-da 685 bələdiyyəyə seçkilər keçiriləcək və həmin bələdiyyələr üzrə ümumilikdə 8 min 71 bələdiyyə üzvü seçiləcək. M.Pənahov qeydə alınan namizədlərin 23 siyasi partiyanı təmsil etdiyini bildirib. MSK sədri həmçinin bələdiyyə seçkilərində 66 mindən artıq müşahidəçinin akkreditasiyadan keçdiyini də bildirib.

MSK-nın saytında yerləşdirilən məlumata görə, ən çox bələdiyyə 83 saylı Beyləqan seçki dairəsi və 98 saylı Bərdə-Tərtər seçki dairəsinin ərazisindədir. Beyləqan seçki dairəsi üzrə 16 bələdiyyəyə 172 üzv, Bərdə-Tərtər seçki dairəsi üzrə isə 16 bələdiyyəyə 164 üzv seçiləcək. Heç şübhəsiz ki namizədlərin sayının çox olması və rəqabətin gərgin xarakter alması seçicilərin seçim etməsində çətinlikləri aradan qaldırmasına şərait yaradır. Hansı namizəd daha fəal və əsaslı platforma ilə çıxış edə bilirsə seçici də ona dəstək olmaq haqqında düşünür. Bu baxımdan demək olar ki, bələdiyyə seçkiləri əvvəlki bələdiyyə seçkilərindən bir qədər fərqli formada keçir. Yəni 23 siyasi partiyanın da qatıldığı seçkilərdə uğur və qələbə daha layiqlilərin olacaq.

Yanvarın 6-dan bələdiyyə seçkilərində seçkiqabağı təşviqat başlayıb. Bu məsələ “Azərbaycan Respublikasında bələdiyyə seçkilərinin hazırlanıb keçirilməsi üzrə əsas hərəkət və tədbirlərin Təqvim Planı”nda öz əksini tapıb. Seçki Məcəlləsinə əsasən, təşviqatı qeydə alınmış namizədlər, onların səlahiyyətli nümayəndələri və vəkil edilmiş şəxsləri, namizədi qeydə alınmış siyasi partiyalar, siyasi partiyaların blokları, onların səlahiyyətli nümayəndələri və vəkil edilmiş şəxsləri apara bilərlər. Qanunvericiliyə görə, təşviqat prosesi səsvermə gününə 23 gün qalmış başlanır və səsvermənin başlanmasına 24 saat qalmış dayandırılır. Təqvim planında bu müddət 2025-ci il yanvarın 6-dan başlayır, yanvarın 28-i saat 08:00-da başa çatır

Söz yox namizədlərin sayının çox olması və rəqabətin gərgin keçməsi demokratiyanın təntənəsi hesab olunur. Digər tərəfdən seçkilərdə kimin qələbə qazanmasından və ya məğlub olmasından asılı olmayaraq qazanan yenə də müstəqil demokratik Azərbaycanımız olacaq. Bu seçki yarışması ölkəmizin demokratik imicini daha da möhkəmləndirəcək və zənginləşdirəcək.

Mövcud fakt ondan ibarətdir ki, MSK seçkilərin ən yüksək səviyyədə və həyata keçilməsini təşkil edir. Artıq 1000-ə yaxın seçki məntəqəsinə veb -kameralar quraşdırılıb. Bu da seçki günü internet istifadəçiləri istər ölkə daxilindən, istərsə də xaricdən Mərkəzi Seçki Komissiyasının rəsmi internet səhifəsinə daxil olaraq, heç bir qeydiyyat tələb olunmadan, müasir standartlara cavab verən və ən yüksək görüntü effektinə malik bu veb-kameralar vasitəsilə seçki məntəqəsindəki bütün prosesləri - səsvermə, səslərin sayılması və nəticələrin müəyyənləşdirilməsini canlı və fasiləsiz müşahidə edə bilərlər.

Səsvermə günü aşkarlığın və şəffaflığın böyük miqyasda təminatına nail olunub

Mərkəzi Seçki Komissiyasında (MSK) veb-kameralara texniki nəzarət mərkəzinə baxış keçirilib. Baxış prosesində MSK sədri Məzahir Pənahov, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat naziri Rəşad Nəbiyev və Xüsusi Rabitə və İnformasiya Təhlükəsizliyi Dövlət Xidmətinin rəisi İlqar Musayev iştirak edib. Onlar proseslərin gedişi ilə yaxından tanış olub, seçkilərin şəffaflığının təmin edilməsində mühüm əhəmiyyət kəsb edən veb-kameraların quraşdırılmasında seçki qanunvericiliyinin tələblərinə dəqiqliklə riayət olunmasının önəmi vurğulanıb və zəruri tövsiyələr mütəxəssislərin diqqətinə çatdırılıb. Daha sonra MSK-da jurnalistlər üçün keçirilən brifinqdə bildirilib ki, Azərbaycanda keçirilən seçkilərdə bütün digər vasitələrlə yanaşı, informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının ən son innovativ nailiyyətlərindən geniş və səmərəli istifadə edilməklə, səsvermə günü də aşkarlığın və şəffaflığın böyük miqyasda təminatına nail olunub.

Diqqətə çatdırılıb ki, Mərkəzi Seçki Komissiyası veb-kameraların səsvermə günü aşkarlığın və şəffaflığın təmin olunmasındakı müstəsna rolunu nəzərə alaraq, qarşıdan gələn bələdiyyə seçkilərində də 118 seçki dairəsi üzrə 1000 seçki məntəqəsində veb-kamera quraşdırılmasına qərar verib və həmin məntəqələrin siyahısı rəsmi dərc olunub.

Bələdiyyələr nümayəndəli orqan kimi seçkilər əsasında yaradılır

Məlumat üçün qeyd etmək lazımdır ki, bələdiyyələrə seçkilərin keçirilməsi qaydası 2003-cü il 27 may tarixli Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə təsdiq edilmiş Azərbaycan Respublikasının Seçki Məcəlləsi ilə müəyyən edilir. Seçki Məcəlləsinin VII bölməsi (210-246-cı maddələr) bələdiyyə seçkilərinə həsr olunmuşdur. Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları Azərbaycan Respublikasında yerli özünüidarəni həyata keçirən bələdiyyələrin üzvlərini ümumi, bərabər və birbaşa seçki hüququ əsasında gizli və şəxsi səsvermə yolu ilə seçirlər.

Seçkilər günü 18 yaşına çatmış Azərbaycan Respublikasının hər bir vətəndaşının bələdiyyələrə üzv seçmək hüququ - aktiv seçki hüququ vardır. Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 56-cı maddəsində və Seçki Məcəlləsində nəzərdə tutulan hallar istisna olmaqla, aktiv seçki hüququna malik olan hər bir vətəndaşın konstitusiya ilə müəyyən edilmiş bələdiyyə üzvlüyünə namizədlər üçün irəli sürülən tələblərə cavab verdikdə bələdiyyə üzvü seçilmək hüququ - passiv seçki hüququ vardır. Məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş hökmü ilə azadlıqdan məhrum etmə yerlərində cəza çəkən şəxslərin, Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 15.4-15.5-ci maddələrində nəzərdə tutulan cinayətlərə görə məhkum olunmuş şəxslərin, ikili vətəndaşlığı olan Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarının (ikili vətəndaşlığı qalanadək), xarici dövlətlər qarşısında öhdəlikləri olan Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarının (həmin öhdəliklərə xitam verilənədək) bələdiyyə üzvü seçilmək hüququ yoxdur.

Hərbi qulluqçular (hərbi qulluqda olduqları müddətdə), hakimlər (hakim olduqları müddətdə), dövlət qulluqçuları (dövlət qulluğunda olduqları müddətdə), din xadimləri (peşəkar din fəaliyyəti ilə məşğul olduqları müddətdə) bələdiyyə üzvü ola bilməzlər.

İrqindən, milliyyətindən, dinindən, dilindən, cinsindən, mənşəyindən, əmlak vəziyyətindən, qulluq mövqeyindən, əqidəsindən, siyasi partiyalara, həmkarlar ittifaqlarına və başqa ictimai birliklərə mənsubiyyətindən və ya digər statusundan asılı olmayaraq Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarının seçmək, seçilmək və referendumda iştirak etmək hüququ vardır.

Bələdiyyə üzvlərini seçicilər bilavasitə seçirlər. Seçicilər şəxsən və gizli səs verirlər. Seçkilərdə seçicilərin öz iradəsini ifadə etməsi üzərində nəzarətə yol verilmir.

Bələdiyyələrin səlahiyyət müddəti 5 ildir. Bələdiyyələrin səlahiyyət müddətinin hesablanması səsvermənin keçirildiyi gündən başlanır və yeni seçilən bələdiyyələrin birinci iclas günü başa çatır. Bələdiyyə üzvlərinin səlahiyyətləri yalnız bələdiyyənin səlahiyyət müddətində qüvvədədir.

Bütün bu və digər qanunvericilik aktları bələdiyyələrin yüksək səviyyədə təşkilinə və həyata keçirilməsinə imkanlar yaradır. Artıq qəbul edilən mükəmməl qanunvericilik aktları əsasında 1999-cu ilin dekabrın 12-dən başlayaraq ölkə üzrə 2004, 2009, 2013, 2019-cu illəri əhatə etməklə azad, demokratik formada bələdiyyə seçkiləri keçilib. 2025-ci ilin yanvarın 29-da keçiləcək bələdiyyə seçkiləri seçki prosesinə yeni ab-hava gətirməklə yanaşı, əhalinin sosial iqtisadi vəziyyətinin yaxşılaşmasına, ərazilərin quruculuq -abadlıq işlərinin daha da genişləndirilməsi əhəmiyyətli töfhələr vermiş olacaq.

İLHAM ƏLİYEV