Biz yuxuları necə görürük: rəngli, yoxsa ağ qara..?

...Bir çox insan demək olar ki, hər gecə yuxu görür, lakin çox vaxt onları heç xatırlamır.

Bəzən yuxuları ən kiçik detallara qədər xatırlaya bilirik, digər vaxtlarda isə yalnız ümumi konturları xatırlayırıq.

Bəs rəng necədir? Rəngli, yoxsa ağ-qara yuxu görmə ehtimalımız daha yüksəkdirmi?

SİA-nın məlumatına görə,Livescience.com bu məsələni araşdırıb.

Əslində, yuxuların rəng palitrası elmi ictimaiyyətdə olduqca mübahisəli müzakirə mövzusudur. Müasir tədqiqatlar göstərir ki, televiziya və filmlər yuxuları necə qavradığımıza və oyandıqda nələri xatırlaya biləcəyimizə böyük təsir göstərib. Müasir nəsillər rəngli televiziyaya öyrəşdiyimiz üçün yuxuları bir növ film və ya reklam kimi düşünürük.

Rəngli göründükləri üçün yuxular da rəngli olmalıdır. Lakin bu həmişə belə deyildi.

1960-cı illərə qədər elm adamları insanların əsasən qara-ağ yuxu gördüklərini düşünürdülər və sorğular bu fərziyyəni dəstəklədi.

1942-ci ildə dərc edilmiş 277 nəfərin iştirak etdiyi kiçik bir araşdırma, sorğuda iştirak edən tələbələrin 70,7 faizinin yuxularında heç vaxt rəng görmədiyini müəyyən etdi. Təxminən 60 il sonra 124 tələbədən ibarət qrupa eyni sual verildi - lakin cavablar əhəmiyyətli dərəcədə dəyişdi.

Son sorğuda respondentlərin 20 faizdən azı yuxularında nadir hallarda və ya heç vaxt rəng görmədiklərini söylədi.

Digər tədqiqatlar da oxşar nəticələr verdi. Əslində, elm adamları bir qanunauyğunluq aşkar etdilər: rəngli televiziya və filmlərin yaranmasından əvvəl doğulmuş insanların monoxrom yuxular görmə ehtimalı daha yüksəkdir, nəinki sonradan doğulmuş insanlar.

Beləliklə, yuxuların yozumumuz əsasən istehlak etdiyimiz mediadan asılıdır. Lakin əyləncə yeganə amil deyil. Oyanarkən xatırladığımız şeylərin əhəmiyyətli bir hissəsi yuxuları nə qədər yaxşı xatırladığımızdan və hansı detalların yaddaşımızda daha aydın şəkildə həkk olunmasından asılıdır.

Gündəlik həyatda olduğu kimi, obyektlərin rəngləri də görmək istədiyimiz şeylərlə uyğun gələrsə, xatırlanmaya bilər.

Məsələn, sarı banan yuxuda güclü təəssürat yaratması ehtimalı azdır, amma neon çəhrayı banan mütləq yaradacaq. Bundan əlavə, bir insanın müəyyən bir rənglə unikal əlaqələri varsa, yuxuda daha yaddaqalan ola bilər.

Hər halda, ağ-qara və ya rəngli yuxular məsələsi tamamilə doğru deyil.

Rənglərin əhəmiyyətsiz olduğu bir mənzərəni təsəvvür edərkən zehnimizdəki təsəvvür monoxrom və ya rəngli olmaya bilər, əksinə bulanıq ola bilər.

Əslində, yuxular düşündüyümüz qədər vizual bir təcrübə olmaya bilər.

Nazlı Almuradova