BMT də sükut pozuldu, altısəhifəlik sənəd gündəmi dəyişdi

BMT-nin Baş katibi Antoniu Quterreşin genişmiqyaslı islahat planları rəsmi şəkildə təsdiqlənib. Bu barədə onun nümayəndəsi Stefan Düjarrik jurnalistlərə açıqlama verib.

Globalinfo.az xəbər verir ki, onun sözlərinə görə, islahatlar üç əsas istiqaməti əhatə edir: resursların optimallaşdırılması, köhnəlmiş mandatların yenidən qiymətləndirilməsi və struktur dəyişiklikləri. Son iki istiqamət üzv dövlətlərin təsdiqini tələb edir.

“Reuters”in əldə etdiyi altısəhifəlik məxfi memoranduma görə, islahat çərçivəsində BMT-nin onlarla agentliyinin birləşdirilərək dörd əsas istiqamət üzrə yenidən qurulması nəzərdə tutulur: sülh və təhlükəsizlik, humanitar məsələlər, dayanıqlı inkişaf və insan haqları. Konkret tədbirlər sırasına Ümumdünya Ərzaq Proqramı (WFP), UNICEF, ÜST və BMT-nin Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığının (UNHCR) bir humanitar strukturda birləşdirilməsi daxildir.

İslahat çərçivəsində vəzifə təkrarlarını aradan qaldırmaq, işçi heyəti optimallaşdırmaq və bəzi əməkdaşların Cenevrə və Nyu-Yorkdan daha ucuz şəhərlərə köçürülməsi də planlaşdırılır.

Bu təşəbbüs əsas donor olan ABŞ-ın BMT-yə ümumilikdə 2,7 milyard dollar borcu (1,5 milyard – əsas büdcə, 1,2 milyard – sülhməramlı əməliyyatlar) fonunda yaranan maliyyə böhranı ilə əlaqələndirilir. Yardımların azaldılması BMT-nin Humanitar Məsələlər İdarəsində 20%-lik ixtisara, Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatında isə 6 min iş yerinin risk altında qalmasına səbəb olub.

Qeyd edək ki, ABŞ hökumətinin 2026-cı maliyyə ili üçün təqdim etdiyi büdcə layihəsində BMT və digər beynəlxalq təşkilatlara könüllü töhfələrin dayandırılması hesabına 1,7 milyard dollar qənaət nəzərdə tutulur. Bu, xüsusilə BMT, UNESCO və ÜST-ə yönələn töhfələri əhatə edir.

Düjarrik bu məsələyə münasibət bildirərək onun ABŞ-ın daxili prosesi olduğunu deyib və Konqresin yekun səsverməsini gözləməyi tövsiyə edib.

Xatırladaq ki, ABŞ Prezidenti Donald Tramp 4 fevral 2020-ci ildə BMT-nin İnsan Haqları Şurası və Fələstinli Qaçqınlara Yardım Agentliyindən çıxmaq barədə fərman imzalamışdı. O, BMT-ni uzun müddətdir potensialını reallaşdıra bilməməkdə və qeyri-effektiv idarəetmədə ittiham etmişdi.

Aysel Əliyeva
Globalinfo.az