Bu, düşünən bir insan üçün qorxunc rəqəmdir! Azərbaycanda rusdilli kitablar nə qədər satılır?

Azərbaycan kitab bazarında oxucular rusdilli kitablara nə qədər maraq göstərir?

Rusdilli auditoriya kitab alışında nə dərəcədə aktiv iştirak edir?

Kulis.az naşirlərin bu suallara cavablarını təqdim edir.

Şahbaz Xuduoğlu:

"Əvvələr daha çox idi rusdilli kitablara tələbat. Elə indi də az deyil. Üstəlik, türkdilli kitabların da bazarda çəkisi artır. Düzdür, Bakıda daha çox rusdilli kitablar satılır, ancaq zamanla say azalır. Regionları da nəzərə alsaq, demək olar, zamanla say daha da azalacaq".

Xan Rəsuloğlu:

"Əlbəttə, Azərbaycan dilində kitablara tələbat daha çoxdur. Düzdü, mənzərə fərqli görünür. İnsanlar elə bilir ki, rus dilində kitablara tələbat daha çoxdur. Ancaq təkcə gənc nəsil yox, orta və yaşlı nəsil də öz dilimizdə olan kitablara üstünlük verir. Əlibala Hacızadənin, Cəmşid Əmirovun və başqalarının kitabları satılır".

Nurman Tariq:

"Sualı belə də qoya bilərik: ölkəmizdə satılan kitabların neçə faizini Azərbaycan dilindəki kitablar təşkil edir? Gəlin rəqəmlərlə danışaq. Bir şəbəkə kitab mağazasının mənimlə bölüşdüyü illik satış statistikasına görə il ərzində satılan kitabların 40%-i rus dilində, 30%-i Azərbaycan dilində, 20%-i türk dilində, 10%-i isə ingilis dilindədir. Bu statistika, demək olar, reallığı əks etdirir və ümumiləşdirmək mümkündür. Bu da o deməkdir ki, rəsmi dili Azərbaycan dili olan ölkəmizdə satılan kitabların 70%-i digər dillərdədir. Bu, düşünən bir insan üçün qorxunc rəqəmdir. Çünki kitab sənayemiz ─ ideoloji baxımdan heç bir sahə ilə müqayisə edilməməli olan sənaye ─ faktiki olaraq digər dillərin müstəmləkəsi altındadır.

Əlbəttə, azərbaycandilli kitabların az satılmasında mağazaların rolu da az deyil. Digər dillərdəki kitablar iqtisadi əsaslarla daha önə çəkilir, əlçatan edilir... Bu məsələ ayrıca bir məqalənin mövzusudur, bu haqda ətraflı yazmağı düşünürəm".

Sərxan Rüstəmov:

"2024-cü il üzrə Azərbaycan dilində kitablar daha çox satılıb"

İlkin Tomar:

"10-15 il əvvələ nisbətən hazırda Azərbaycan dilində olan kitablar rusca olanlara nisbətən daha çox satılır. Amma əsas təhlükə türkcə olan kitablardır. Həm ölkədəki kitab sənayesinin çökməsi baxımından, həm də Azərbaycan dilinin sıradan çıxası baxımından. Ölkədə kitab bazarının 50%-ni türkcə, 20%-Azərbaycan dilində, qalan 30%-ni isə rus və ingiliscə olan kitablar təşkil edir. Üstəlik, türkcə, rusca və ingiliscə olan kitabların 80%-i pirat kitablardır. Bunun özü də kitab sənayesinə ağır zərbə vurur. Çox təəssüf ki, Azərbaycanda pirat kitablarla mübarizə aparacaq heç bir dövlət orqanı yoxdur, ya da istənilən səviyyədə fəaliyyət göstərmir".

Aygün Əziz:

"Bu suala cavab vermək həm çətindir, həm də asan. Bizim “Qanun”un mağazasında çoxluq təşkil edən kitablar dogma dilimizdə olanlardır. Amma satışda rus, türk, ingilis dillərində də kitablar var. Əlbəttə, bizdə daha çox Azərbaycan dilində olan kitablar satılır.
Azərbaycanda rusdilli oxucu kütləsi var. Bunu danmaq olmaz, amma faiz etibarilə elə də çoxluq təşkil etmirlər. Əsasən yaşlı nəslin nümayəndələri bu dili yaxşı bilirlər. Müasir Azərbaycan gəncliyi daha çox dogma dildə, bir də türk dilində oxumağa üstünlük verir. Müşahidələr bunu göstərir. Rusca mütaliə edənlərin arasında Z-nəslin nümayəndələri azlıq təşkil edir. Səbəb də Sovet İttifaqı dağılandan sonra dünyaya gələn nəslin rus dilini pis bilməsi, ya da heç bilməməsidir. Amma ümumi mənzərəyə nəzər salsaq, təəssüflə qeyd etməliyəm ki, türk dilində olan kitablara maraq artır. Əslində, gənclərimizin müxtəlif dilləri öyrənməsinə, həmin dillərdə sərbəst mütaliə etmələrinə sevinmək lazımdır, amma burada bəzi amilləri gözdən qaçırmaq, boş buraxmaq sonradan düzəldilməsi müşkül olan dil problemlərinə yol aça bilər. Necə ki, açıb… Müasir gənclik çox qəribə hibrid dildə danışmağa başlayıb. Söz bazası qondarma ifadələrlə dolub. Ona görə də başqa dillərdə, ələlxüsus da oxşar dillərdə mütaliə edənlər diqqətli olmalı, dilləri bir-birinə qarışdıraraq ana dilini yöndəmsiz hala salmamalıdır.

Tərcümə ədəbiyyatına hər yerdə maraq var. Bizdə də azərbaycanca oxumaq istəyən oxucular kifayət qədərdir. “Qanun” nəşriyyatı tərcümə ədəbiyyatı sahəsində rəqibsiz irəli gedir. Bu sahədə püxtələşmiş tərcüməçilərimiz var. Yaxşı tərcümə olunmuş kitab savadlı oxucunun tələblərini ödədikdə, o, artıq gedib bildiyi başqa dildə və ya orijinalda həmin kitabı axtarmayacaq. “Qanun” olaraq, biz də əlimizdən gələni edirik ki, daha çox oxucu qazanaq".