Icma.az
close
up
RU
Dünyada su böhranı yaranır: Azərbaycanı hansı təhlükələr gözləyir?

Dünyada su böhranı yaranır: Azərbaycanı hansı təhlükələr gözləyir?

Icma.az bildirir, Bakupost saytına əsaslanaraq.


Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) məlumatına görə, hazırda dünyada 2 milyarddan çox insan təmiz içməli suya çıxışda ciddi çətinlik çəkir. 2030-cu ilə qədər isə qlobal su qıtlığı 40%-ə çata bilər.

Azərbaycanda da su qıtlığı problemi hər il daha da kəskinləşir. Xəzər dənizinin səviyyəsinin azalması, Kür və Araz çaylarında suyun azalması, həmçinin iqlim dəyişiklikləri ölkədə içməli su ehtiyatlarına təsir edir. Əgər bu problemlərə vaxtında reaksiya verilməzsə, gələcəkdə içməli su ilə bağlı ciddi böhranla üzləşə bilərik.

Dünyada su böhranı yaranır: Azərbaycanı hansı təhlükələr gözləyir?

Su qıtlığının əsas səbəbləri

1. İqlim dəyişiklikləri və quraqlıq

• Qlobal istiləşmə nəticəsində havanın temperaturu artır, bu da çay və göllərin səviyyəsinin enməsinə səbəb olur.

• Son 50 ildə Aral dənizi 90% kiçilib və demək olar ki, yoxa çıxıb.

2. Suyun sənaye və kənd təsərrüfatında İsrafı

• Dünyada mövcud suyun 70%-i kənd təsərrüfatına sərf olunur. Lakin əksər ölkələrdə köhnə və səmərəsiz suvarma sistemlərindən istifadə edilir ki, bu da suyun böyük hissəsinin israf olmasına gətirib çıxarır.

• Azərbaycanın kənd təsərrüfatı sahəsində damcı suvarma sistemi hələ geniş yayılmayıb və bu da su itkisinə səbəb olur.

3. Suyun çirklənməsi

• Dünyada hər gün 2 milyard ton çirkab su çaylara, göllərə və dənizlərə axıdılır.

• Kür və Araz çaylarının çirklənməsi nəticəsində ölkənin su ehtiyatları daha da azalır.

4. Meşələrin məhvi və yeraltı suların azalması

• Meşələr yağış sularının yerə hopmasına və yeraltı su ehtiyatlarının qorunmasına kömək edir.

• Son 30 ildə dünya üzrə 1,3 milyon kvadrat kilometr meşə sahəsi məhv edilib ki, bu da Amazon çay hövzəsində su dövranına ciddi zərbə vurub.

Bizi gözləyən təhlükələr

• Qida böhranı

Suyun azalması kənd təsərrüfatına təsir edərək məhsuldarlığı azaldır. FAO-nun (BMT-nin Kənd Təsərrüfatı və Ərzaq Təşkilatı) hesabatına görə, su qıtlığı nəticəsində ərzaq qiymətləri 2050-ci ilə qədər 30-50% arta bilər.

• Xəstəliklərin yayılması

• Hazırda dünyada 800 milyondan çox insan çirkli su içmək məcburiyyətindədir.

• Çirkli su səbəbindən hər il 500 min uşaq ishal və digər su ilə bağlı xəstəliklərdən ölür.

• Ekosistemin Məhvi

• Çayların və göllərin quruması nəticəsində heyvan və bitki növləri yox olur.

• Son 50 ildə dünyada 83% şirin su ekosistemi məhv olub.

• Regional və Siyasi Gərginliklər

• Hal-hazırda dünyada 10-dan çox ölkə su ehtiyatlarına görə mübahisələr yaşayır.

• Yaxın Şərq və Afrikada su uğrunda münaqişələr artıq real təhlükəyə çevrilib.

Nə etməliyik?

1. Suya qənaət etmək

• Hər gün suyu boş yerə axıtmaq yerinə, su qənaət texnologiyalarından istifadə etməliyik.

• Damcı suvarma sistemi tətbiq edilməli və kənd təsərrüfatında müasir suvarma metodlarına keçilməlidir.

2. Alternativ su mənbələrindən istifadə

• Yağış sularının toplanması və istifadəsi geniş yayılmalıdır.

• Dəniz suyunun duzsuzlaşdırılması üçün müasir texnologiyalardan istifadə olunmalıdır.

3. Su çirklənməsinin qarşısını almaq

• Sənaye müəssisələri çirkab suları təmizləmədən təbiətə buraxmamalıdır.

• Şəhərlərdə kanalizasiya və təmizləyici qurğular modernləşdirilməlidir.

4. Dövlət səviyyəsində su idarəçiliyi gücləndirilməlidir

• Azərbaycan və digər ölkələr su ehtiyatlarını qorumaq üçün daha sərt qanunlar qəbul etməlidir.

• Beynəlxalq təşkilatlar və hökumətlər su ehtiyatlarının bərpası üçün birgə fəaliyyət göstərməlidir.

Nəticə

Su qıtlığı təkcə bir ölkənin yox, bütün dünyanın problemidir. Əgər vaxtında tədbir görməsək, 2050-ci ilə qədər dünya əhalisinin yarısı su böhranı ilə üzləşə bilər.

Azərbaycan da su ehtiyatlarını qorumaq üçün daha ciddi addımlar atmalıdır. Hər kəs bu prosesə öz töhfəsini verməlidir: israfçılığın qarşısını almaq, ekosistemi qorumaq və yeni texnologiyalara keçid etmək su böhranının qarşısını almağın əsas yollarıdır.

Unutmayaq: Su həyatdır, və onu qorumaq gələcəyimizi qorumaq deməkdir!


Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:58
embedMənbə:https://www.bakupost.az
archiveBu xəbər 29 Mart 2025 08:40 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Tramp çox ehtiyatlı davranır

15 Avqust 2025 20:52see309

STM Trampın vasitəçiliyi ilə Prezident İlham Əliyev və Ermənistan baş naziri arasında keçirilən görüşlə bağlı sorğu keçirib

16 Avqust 2025 09:55see207

Müğənni Rəqsanə İsmayılova həbs edildi

17 Avqust 2025 02:19see165

Himalay dağlarında 50 dən çox insan həlak olub

15 Avqust 2025 09:55see151

İstanbul, Ankara, İzmir... Türkiyənin üç böyük şəhəri içməli su təhlükəsiylə üz üzə

15 Avqust 2025 12:46see141

Vuçiç: 300 nəfəri diri diri yandırmaq istədilər

15 Avqust 2025 10:59see129

Belə olsa, Tramp zəif lider kimi görünəcək Herbst

15 Avqust 2025 17:11see128

Qayalıq ərazilərdə hava çox tez tez dəyişir, EHTİYATLI OLUN!

15 Avqust 2025 17:59see127

La Liqadan A Seriyasına

15 Avqust 2025 15:34see127

Tramp Alyaskadan əvvəl yeni açıqlama verib...

15 Avqust 2025 18:06see126

Alimlərdən YENİLİK: Daxili səsi deşifrə edən beyin çipi yaradılır

16 Avqust 2025 07:32see125

Botay Türk dünyasının ortaq mədəniyyəti

15 Avqust 2025 11:15see124

Bu 7 əlaməti ciddiyə alın İnfarktın xəbərçisi...

16 Avqust 2025 08:53see124

Vaşinqtonda bitib, Tehranda başlayan Zəngəzur davası

16 Avqust 2025 14:02see123

30 ildir dondurulmuş

15 Avqust 2025 15:21see123

Bakı, Qubadlı və İmişlidə ağaclar qanunsuz kəsilib

15 Avqust 2025 21:27see121

Bu küçədə aləm bir birinə dəyir: Nişan quraşdırmaq yaddan çıxıb VİDEO

15 Avqust 2025 22:16see119

Şərurlu İsfəndiyarın maşınlarına həbs qoyuldu, borcu var FOTO

15 Avqust 2025 21:12see118

Günəşdə dəlik böyüməyə başlayıb: 24 saat ərzində təxminən 50 faiz artıb

16 Avqust 2025 06:34see118

Kişi voleybolçularımız ardıcıl 3 cü dəfə uduzub

15 Avqust 2025 09:11see116
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri