Dünyanın ən bahalı enerji səhvi: Hidrogen niyə qara oldu?

Hidrogen çox vaxt "gələcəyin təmiz yanacağı" adlandırılır, lakin onun bütün növləri ekoloji baxımdan təmiz deyil. Xüsusilə, kömür əsasında istehsal olunan və ciddi karbon tutma mexanizmlərinə məruz qalmayan "qara hidrogen" yüksək karbon qiymətinə görə ətraf mühit və iqtisadiyyat üçün təhlükəli hesab olunur. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə "The Diary 24" məlumat yayıb.

Qara hidrogen nədir?

Qara hidrogen kömürün qazlaşdırılması yolu ilə əldə edilir. Bu zaman bitumlu kömür yüksək temperaturda su buxarı və oksigenlə reaksiya verərək sintez qazı yaradır. 

Nəticədə hidrogen əldə olunur, lakin eyni zamanda böyük həcmdə karbon qazı və digər zərərli tullantılar havaya buraxılır. Mütəxəssislər qeyd edir ki, kömür qazı qara hidrogen istehsalı zamanı ən çirkli emissiya komponentlərindən biridir.

Köhnə infrastrukturun təsiri

Qara hidrogenin istifadəsi həm də mövcud infrastrukturla bağlıdır. Kömür mədənləri, dəmir yolu xətləri, istilik elektrik stansiyaları və kömür bazalı kimya sənayesi bu prosesin davamlılığını təmin edir. Belə bir sistemin tamamilə dəyişdirilməsi isə həm iqtisadi, həm də texnoloji baxımdan mürəkkəbdir.

Bundan başqa, bir çox ölkədə karbon emissiyalarını məcburi hesablama mexanizmlərinin olmaması qara hidrogeni ucuz enerji variantı kimi saxlayır.

Ekoloji və iqtisadi nəticələr

Qara hidrogen istehsalı zamanı 1 kq hidrogen üçün 20 kq-dan çox karbon qazı havaya atılır. Bu isə iqlim hədəflərinə çatmaq riskini artırır. Bundan əlavə, kömür hasilatı zamanı metan qazlarının sızması, torpaq və suyun çirklənməsi, toz və ekosistemlərin dağılması kimi əlavə fəsadlar yaranır.

Çıxış yolu

Alimlər hesab edir ki, qara hidrogendən imtina sərt emissiya normalarını, şəffaf hesabatlılığı və ədalətli karbon qiymətləndirilməsini tələb edir. Eyni zamanda "yaşıl hidrogen"in ucuz və əlçatan olması üçün yeni nəsil elektrolizatorların tətbiqi və bərpa olunan enerji mənbələrinin genişləndirilməsi vacibdir.

Ekspertlərin fikrincə, bir vaxtlar ucuz hesab edilən qara hidrogen artıq "təmiz enerji texnologiyası" istiqamətində bahalı səhvə çevrilib və indi ekoloji çirklənmənin, iqtisadi risklərin əsas səbəblərindən biridir.

Aydın