Əhmədovun da adı hallanan rüşvət QALMAQALI: Makronun adamları cəzalandırılacaq?

Dövri beynəlxalq araşdırmaçı məqalələri ilə tanınan “Observer Online”nın “Makronun adamlarının qalmaqallı korrupsiyasına dair sənədlər yayılıb” başlıqlı yeni yazısı dərc olunub.

Məqalədə bildirilir ki, Fransa Prezidentinin Mühafizə Xidmətinin rəisi A.Benalla və Fransanın məşhur “Saur” şirkətinin vitse-prezidenti A.Derrazın hesablarına külli miqdarda rüşvət vəsaitləri köçürülüb. Azərbaycan əsilli rusiyalı milyarder Fərhad Əhmədov da “Luna” adlı yaxtasının beynəlxalq həbsdən azad edilməsi müqabilində adıçəkilən şəxslərin hesabına külli miqdarda vəsait göndərib. Bununla bağlı bank çıxarışlarının və tərəflər arasında müqavilənin fotosu da yayımlanıb. 

Maraqlıdır, Makronun yaxın adamlarının birbaşa iştirak etdiyi bu iş beynəlxalq məhkəmələrdə müzakirə edilə bilərmi? Müzakirə edilərsə, nə kimi hüquqi qiymət verilə bilər?

Mövzu ilə bağlı Sfera.az-a açıqlama verən deputat Elçin Mirzəbəyli bildirdi ki, Makrona yaxın şəxslərin iqtisadi və digər cinayətləri ilə bağlı məlumatlar ilk dəfə deyil ki, qlobal media resurslarında, həm də konkret faktlara, istintaq materallarına istinad olunaraq yayımlanır:

“Bundan öncə, Fransa prezidentinin seçki kampaniyasını maliyyələşdirən "McKinsey" konsaltinq şirkətinin Makronun hakimiyyətə gəlişindən sonra xüsusi imtiyazlar əldə etməsi və dövlət strukturları üçün “hazırladıqları” heç bir işə yaramayan məsləhətlərin qarşılığında onmilyonlarla avro vəsait əldə etdiyi barədə məlumatlar Fransa gündəmini silkələmişdi. Makronun müşaviri Terri Solerin iqtisadi cinayətlərə, dələduzluğa və dövlət vəsitlərini mənimsədiyinə görə istintaqa cəlb edilməsi də belə hadisələrin Fransa prezidentinin ətrafı üçün adi hala çevrildiyini göstərir. 

Makronun himayə etdiyi və Fransanın inşaat materiallarının istehsalı üzrə nəhəng şirkətlərindən olan “Lafarge” və onun Suriyadakı törəmə müəssisəsi “Lafarge Sement Zavodu”nun (LSZ) İŞİD terrorçuları ilə əlaqəsini isə Birləşmiş Ştatların Hüquq Departamentinin 2024-cü ildə açıqladığı faktlar sübuta yetirir.Qeyd edim ki, “Lafarge” şirkətinin və onun Suriyadakı törəmə müssisəsinin təmsilçiləri məhkəmə prosesində İŞİD-lə əməkdaşlıq etdiklərini və sözügedən terror təşkilatlarına “vergi” ödədiklərini etiraf ediblər və bu əməllərinə görə 778 milyon ABŞ dolları məbləğində cərimə olunublar. Təxminən 2 il ərzində “Lafarge” qanunsuz əməllərindən etiraf olunan göstəricilərə görə 70,3 milyon ABŞ dolları qazanıb. İŞİD və “Əl-Nüsra”nın “qazancı” isə təxminən 14 milyon ABŞ dolları təşkil edib. Bundan əlavə, istintaq materiallarında “Lafarge”nin 2013-cü ilin avqustundan 2014-cü ilin oktyabrınadək sement zavoduna xammalın daşınmasına maneə yaradılmaması üçün İŞİD-ə 5,92 milyon ABŞ dolları, sözügedən terror təşkilatları ilə danışıqlar aparan “vasitəçilər”ə isə 1,11 milyon ABŞ dolları ödədiyi bildirilir. 
Məsələnin maraqlı tərəfi də ondadır ki, bütün bu cinayətlərə görə, Makronun ətrafı layiq olduqları cəzanı almayıblar, ən yaxşı halda cərimə ödəyiblər”.  

Millət vəkili qeyd edib ki, “Observer Online”nın “Makronun adamlarının qalmaqallı korrupsiyasına dair sənədlər yayılıb” başlıqlı məqaləsində yer alan cinayət hadisələrinin iştirakçıları Benalla və Derraz Fransa vətəndaşlarıdır və külli miqdarda rüşvət vəsaitləri onların Fransadakı hesablarına köçürülübsə, onların cinayət məsuliyyətinə cəlb olunması ilə bağlı ilk növbədə Fransa tərəfi addımlar atmalıdır:

“Məlum olduğu kimi, konkret rüşvət faktları ilə bağlı həm rüşvəti verən şəxs, həm də alan şəxslər məsuliyyət daşıyırlar və hüquqi prosedurlara görə, cinayət hadisələri hansı ölkənin ərazisində baş veribsə, həmin ölkənin qanunvericiliyinə uyğun şəkildə də istintaq hərəkətləri aparılmalıdır. Həmçinin Fransa təqdim olunan faktlar əsasında “Korrupsiya ilə əlaqədar cinayət məsuliyyəti haqqında” Konvensiyanın “Milli səviyyədə görülən tədbirlər” hissəsinə uyğun olaraq, cinayətkarların məsuliyyətə cəlb olunması istiqamətində addımlar atmalıdır. Sözügedən Konvensiyanın 19-cu maddəsində “...tövsif edilmiş cinayət hüquqpozmalarının ağırlığını nəzərə alaraq, hər bir tərəf, 2-14-cü maddələrə uyğun olaraq tövsif edilmiş həmin cinayət hüquqpozmalarına münasibətdə səmərəli, mütənasib və çəkindirici sanksiya və tədbirlər, o cümlədən, əgər bu cinayət hüquqpozmaları fiziki şəxslər tərəfindən törədilmişdirsə, ekstradisiya ilə nəticələnə biləcək azadlıqdan məhrum etmə sanksiayaları nəzərdə tutur”. Konvensiyanın 10-cu maddəsində isə qeyd olunur ki, “tərəflər arasında bu Konvensiyanın təfsiri və tətbiqi ilə əlaqədar mübahisə yarandıqda, onlar həmin mübahisəni danışıqlar vasitəsilə və ya öz seçimlərinə uyğun şəkildə hər hansı bir digər dinc üsulla həll etməyə çalışır, o cümlədən mübahisəni qərarları Tərəflər üçün məcburi olan Cinayətkarlıq problemləri üzrə Avropa Komitəsinə, arbitraj məhkəməsinə və ya Tərəflər arasında razılaşmaya əsasən ,Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinə təqdim edirlər””.

E.Mirzəbəyli sonda vurğuladı ki, əgər Fransa təqdim edilən faktlar əsasında cinayət törətməkdə şübhəli bilinən şəxsləri istintaqa cəlb etməkdən, yaxud 19-cu maddədə yer alan hərəkətləri yerinə yetirməkdən imtina edərsə, o zaman konvensiyanın tələblərinin pozulması ilə bağlı Daimi Aribtraj Məhkəməsinə və Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinə müraciət oluna bilər.

Firuzə Əliyeva