Ekspert: Bizdə magistratura səviyyəsi hələ çox da qənaətbəxş təhsil gücündə deyil

Dövlət İmtahan Mərkəzi (DİM) 2025/2026-cı tədris ili üçün Azərbaycan Respublikasının ali təhsil müəssisələrinin magistraturalarına qəbul elan edib.

Bu barədə APA-ya DİM-dən məlumat verilib.

Bildirilib ki, imtahanda iştirak etmək üçün bakalavrların ərizələrinin qəbulu internet vasitəsilə aparılır. Bakalavr 2025-ci il yanvarın 13-dən 27-dək Mərkəzin internet saytının ekabinet.dim.gov.az səhifəsində “Şəxsi kabinet” yaratdıqdan sonra (“Şəxsi kabinet”i olmayanlar) ərizə vermək üçün tələb olunan məbləği (50 AZN) “Şəxsi kabinet”indəki hesabına əlavə edir.

Bakalavr “Şəxsi kabinet”inin istifadəçi adı və parolundan istifadə etməklə ərizə qəbulu müddətində Mərkəzin internet saytının müvafiq səhifəsinə (http://eservices.dim.gov.az/erizemag/erize) daxil olub, “Bakalavrın elektron ərizəsi” formasını doldurur və təsdiq edir.

Azərbaycan Respublikasında yerləşən ali təhsil müəssisələrini bitirən və Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı olan bütün bakalavrlar, həmçinin Elm və Təhsil Nazirliyi tərəfindən verilən ixtisasın tanınmasını və ekvivalentliyinin müəyyən edilməsini təsdiq edən sənədləri olan xarici ölkələrdə ali təhsil almış şəxslər qəbul imtahanında iştirak etmək üçün ərizə qəbulu müddətində Mərkəzin rəsmi internet saytında “Bakalavrın elektron ərizəsi”ni doldurmalı və özləri təsdiq etməlidirlər.

Magistraturaya qəbul imtahanı DİM tərəfindən mərkəzləşdirilmiş qaydada bakalavrların ümumi intellekt səviyyəsinin (məntiqi təfəkkürünün), informatika və xarici dil biliklərinin qiymətləndirilməsi üzrə keçirilir.

Qəbul imtahanının (I cəhd) 2025-ci il fevralın 16-da keçirilməsi nəzərdə tutulur.

İmtahanda bakalavrlara Məntiqi təfəkkürün yoxlanılması üçün 50 (o cümlədən açıq tipli 5), İnformatika üzrə 25 (o cümlədən açıq tipli 5) test tapşırığı, Xarici dil üzrə isə 20 (o cümlədən açıq tipli 2) test tapşırığı və yazı işi (esse) yerinə yetirmək üçün mövzu təqdim olunacaqdır. Qeyd edək ki, xarici dil üzrə bakalavrlara oxuyub-anlama bloku üzrə iki oxu mətni – mətnlərin hər birinə aid 4 qapalı, 1 açıq tipli test tapşırığı olmaqla, ümumilikdə 5 tapşırıq təqdim olunur. Oxu mətnləri üzrə açıq tipli (seçim) test tapşırıqlarından əlavə, verilmiş fikrin doğru və ya yanlış olmasını müəyyənləşdirməyi tələb edən qapalı tipli test tapşırıqları da verilir. Bu tip test tapşırıqlarında, ümumilikdə 4 mülahizə olur. Bakalavrın mülahizələrə dair verdiyi bütün cavablar doğru olduqda bu, 1 (tam) balla, 3 mülahizəyə dair verdiyi cavab doğru olduqda 0.5 (yarım) balla, iki və ya daha az mülahizəni doğru cavablandırdıqda isə 0 (sıfır) balla qiymətləndirilir.

İmtahan nəticələri hesablanarkən bakalavrın hər bir test tapşırığına düzgün cavabı bir balla qiymətləndirilir, səhv cavablar düzgün cavabların nəticəsinə təsir göstərmir, esse maksimum 5 balla qiymətləndirilir. Beləliklə, imtahanda əldə oluna bilən maksimal nəticə 100 baldır.

Qəbul imtahanında test tapşırıqlarının cavablandırılmasına 3 saat, yazı işini (esseni) yerinə yetirmək üçün isə 30 dəqiqə, cəmi 3 saat 30 dəqiqə vaxt ayrılır. 3 saat bitdikdən sonra bakalavrlardan cavab kartları yığılır və onlara yazı işini yazmaq üçün xüsusi esse vərəqləri paylanılır.

Qəbul elanının tam mətni «Magistr» jurnalının 2-ci sayında dərc olunub. Jurnalı kitab köşklərindən almaq və ya www.abiturient.az saytından sifariş etmək olar.

Elm və təhsil məsələləri üzrə tədqiqatçı Elmin Nuri "Sherg.az"a bildirib ki, son bir neçə ildir ki, magistratura səviyyəsinə imtahan verənlərin sayında ciddi artım var:

“Məsələn, ötən il 19 mindən çox abituriyent magistr olmaq üçün sənəd vermişdi. Bu, əvvəlki illərlə müqayisədə həddindən artıq ciddi bir rəqəm idi. Lakin bir məsələ var, biz magistr səviyyəsinə olan maraq artımını bir tərəfdən müsbət qiymətləndirsək də, ikinci tərəfdən də məsələyə neqativ yanaşmalıyıq. Neqativ yanaşma nədir? Bu artıq nisbətən dəb halını almış, yəni fərqinə varılmayan, kortəbii şəkildə magistr səviyyəsini seçmək istəyənlərin sayında da artım olduğunu deyə bilərik. Öz hədəfi olan və həmin hədəfə çatmaq üçün magistr səviyyəsinə mütləq ehtiyac duyan tələbələrimizə hörmətlə yanaşırıq. Lakin magistr səviyyəsinə niyə hazırlaşırsan, niyə magistratura oxumaq istəyirsən sualına- hamı hazırlaşır, mən də hazırlaşıram, magistr diplomu lazım olar kimi cavab verənlər də çoxdur. Bu isə yol verilməzdir.  Hesab edirəm ki, ikinci qrupa aid olanların sayı birinci qrupa aid olanların sayından xeyli dərəcədə çoxdur. Bizdə magistratura səviyyəsi hələ çox da qənaətbəxş təhsil gücündə deyil. Magistraturada oxuyanların zəhmətini hədər hesab etmirəm. Amma bu gün magistratura təhsili bizim tələbələrə nəyi qazanırdır məsələsi var. Ölkəmizdə magistratura səviyyəsinin inkişaf dinamikası artmalıdır. Magistratura tədqiqat mexanizmi üzərində qurulmalı, bakalavr təhsilindən tamamən köklü sürətdə fərqlənməli və bir şəxsi peşəkar istiqamətdə formalaşdırmaq gücündə olmalıdır”.