Elman Cəfərli: Ekoloji cəhətdən çirkli “beton şəhər”dən təmiz ekosistemə malik yaşıl şəhərə keçid sürətlənib

Bakı, 24 dekabr, AZƏRTAC

Prezident İlham Əliyevin Sərəncamı ilə Azərbaycanda 2026-cı ilin “Şəhərsalma və Memarlıq İli” elan edilməsi özündə mühüm bir mesajı ehtiva edir. Bəllidir ki, Azərbaycan 2020-ci ildə baş vermiş 44 günlük müharibədə və 2023-cü ilin sentyabrında 23 saat davam edən lokal antiterror əməliyyatları ilə öz ərazi bütövlüyünü bərpa etdi. Bununla da, ölkənin böyük bir regionunda şəhər və qəsəbələri, kəndləri xaraba qoymuş erməni separatizminin kökü kəsildi, Ermənistanın dağıdıcı işğalına son qoyuldu. Azərbaycan 5 ildir işğaldan azad edilmiş Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonlarında nəhəng tikinti-quruculuq, bərpa işləri aparır. “Böyük Qayıdış” Proqramına uyğun olaraq, həyata keçirilən işlər çərçivəsində şəhər və qəsəbələr yenidən qurulur, ekoloji layihələrə əsaslanan “ağıllı kəndlər” salınır. Bu gün 30 ilə yaxın işğal altında qalmış və tamamilə məhv edilmiş Kəlbəcər, Füzuli, Ağdam, Cəbrayıl özündə qədim ənənələri yaşadan müasir memarlıq üslubunda yenidən salınır. Xankəndi və Şuşa şəhərlərində bərpa-quruculuq işləri milli memarlıq üslubuna uyğun aparılır.

Bunu AZƏRTAC-a açıqlamasında “Yaşıl Dünya” Ekoloji Maarifləndirmə İctimai Birliyinin sədri Elman Cəfərli deyib.

“Böyük Qayıdış” Proqramına uyğun olaraq, işğaldan azad edilmiş ərazilərdə qısa bir müddətdə 100-dən artıq yaşayış məntəqəsinin, o cümlədən 12 şəhər üzrə planlaşdırma sənədlərinin hazırlandığını və quruculuq işlərinə başlanıldığını bildirən Elman Cəfərli fikirlərinə belə davam edib: “Azərbaycan 30 ildən çox bir müddətdə Cənubi Qafqazda sülh və sabitliyi təhdid edən Qarabağ münaqişəsini təkbaşına həll etdi, indi də işğaldan azad olunmuş əraziləri öz gücünə bərpa edir. Ölkəmizin zəngin şəhərsalma və memarlıq ənənələri var. Bu, ölkəmizin yerləşdiyi corğafi mövqe ilə sıx bağlı olub. Azərbaycan xalqı tarixən memarlıq ənənələrini inkişaf etdirib, zəngin tarixi mədəni irs yaradıb. Azərbaycanda yetişmiş memarlar müsəlman Şərqində böyük şöhrət qazanıblar. Tarixin ayrı-ayrı mərhələlərində Azərbaycanda mövcud olmuş dövlətlər şəhər-qalalar, müdafiə istehkamları, dini məbədlər inşa edib. Dünya memarlığının incisi sayılan bu tarixi abidələrin bir çoxu günümüzə qədər çatıb və ciddi dövlət nəzarəti ilə qorunur. Hazırda dövlət tərəfindən mühafizə olunan müdafiə qalaları, karvansaralar, məscid, məbəd və türbələr Azərbaycan milli memarlığının parlaq ənənələrini əks etdirir”.

İctimai Birliyin sədri vurğulayıb ki, bu gün ölkəmizin təkcə işğaldan azad olunmuş Qarabağ və Şərqi Zəngəzur bölgəsində deyil, Abşeronda və digər bölgələrdə də müasir üslubda şəhərsalma layihələri həyata keçirilir. “Son illər paytaxt Bakıda ekoloji konseptə əsaslanan nəhəng layihələr həyata keçirilib. Paytaxtın bir neçə yerində neftlə çirklənmiş ərazilər təmizlənib, yerində müasir tipli binalardan ibarət yaşayış məntəqələri yaradılıb. Son 15 ildə Abşeronda min hektarlarla ərazidə yaşıllıq sahələri salınıb. Bakının nəqliyyat infrastrukturu yenilənir. Metro stansiyalarının sayı artıb, velosiped zolaqları yaradılıb. İctimai nəqliyyatda mikromobilliyin genişləndirilməsi istiqamətində ciddi addımlar atılır. Şəhərin mərkəzi küçələrində hərəkət insanyönümlü olaraq tənzimlənib. Bir sözlə, ekoloji cəhətdən çirkli “beton şəhər”dən təmiz ekosistemə malik yaşıl şəhərə keçid sürətlənib”, - deyə o diqqətə çatdırıb.

Elman Cəfərli qeyd edib ki, “Şəhərsalma və Memarlıq İli”ndə Azərbaycan BMT-nin Ümumdünya Şəhərsalma Forumunun (WUF) 13-cü sessiyasına ev sahibliyi edəcək. 2024-cü il “Yaşıl dünya naminə həmrəylik ili”ndə ölkəmiz BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyasına - COP29-a ev sahibliyi edib. “Bu son 34 ildə Cənubi Qafqazda keçirilən ən böyük və qlobal miqyasda çox nüfuzlu toplantı idi. Ölkəmiz həmin tədbiri yüksək səviyyədə təşkil etdi, Bakıda qlobal iqlim dəyişikliyinin nəticələrinin yumşaldılması üzrə mühüm, tarixi qərarlar qəbul olundu. Ümid edirik ki, buna qədər bir neçə beynəlxalq tədbirlərin təşkilatçısı olmuş ölkəmizdə BMT-nin Ümumdünya Şəhərsalma Forumunun 13-cü sessiyası yüksək səviyyədə təşkil ediləcək”, - deyə İctimai Birliyin sədri diqqətə çatdırıb.