Icma.az
close
up
RU
“Əsrin müqaviləsi”nin yeni hədəfləri

“Əsrin müqaviləsi”nin yeni hədəfləri

Xalq qazeti portalından əldə olunan məlumata əsasən, Icma.az xəbər verir.

Növbəti layihələrə 1,8 milyard dollar vəsait xərclənib

Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorunda yerləşən “Azəri”, “Çıraq” yataqlarının və “Günəşli” yatağının dərinlikdə yerləşən hissəsinin kəşfiyyatı, işlənməsi və hasilatın pay bölgüsünə dair saziş – “Əsrin müqaviləsi” çərçivəsində həyata keçirilən tədbirlər, mühüm infrastruktur layihələrinin reallaşdırılması ölkəmizin davamlı sosial-iqtisadi inkişafı üçün möhkəm təməl yaradır. Bu tarixi sazişin uğurla reallaşdırılması Azərbaycanı regionun ən sabit və dinamik inkişaf edən ölkəsinə çevirib. 

Əvvəlki dövrlərdə olduğu kimi, 2024-cü ildə də “Əsrin müqaviləsi” çərçivəsində tikinti-quraşdırma, qazma və hasilatla bağlı əməliyyatlar uğurla davam etdirilib. “BP-Azərbaycan” şirkətinin 2024-cü ilin nəticələrinə dair hesabatına əsasən, il ərzində konsorsium iştirakçıları tərəfindən “Azəri-Çıraq-Günəşli” layihəsinin əməliyyat tədbirlərinə 535 milyon dollar, əsaslı məsrəflərinə isə 1 milyard 293 milyon dollar xərclənib.

Ötən il AÇG-də yeni 4-ölçülü yüksək dəqiqlikli dəniz dibi qovşaqlarla seysmik tədqiqat proqramına başlanıb. Balaxanı və Fasilə lay dəstlərinin tədqiqinə yönəlmiş bu proqram seysmik mənbənin altında 740 kvadratkilometr, qəbuledicilərin altında isə 507 kvadratkilometrlik bir ərazini əhatə edir. Proqramın ümumi dəyərinin, təxminən, 370 milyon ABŞ dolları, icra müddətinin isə 5 il (2024-2028) olacağı planlaşdırılır. Tədqiqatın əhatə edəcəyi ərazi, aparılacaq işlərin ümumi dəyəri və müddəti baxımından bu layihə BP-nin dünyada indiyədək həyata keçirdiyi ən böyük seysmik məlumat toplama proqramıdır. Seysmik məlumat toplama üzrə 2024-cü il üçün nəzərdə tutulmuş iş həcmi təhlükəsiz şəkildə və qrafikdən əvvəl tamamlanıb. Hazırda əldə olunmuş seysmik məlumatların emalı davam edir. 

2024-cü il “Əsrin müqaviləsi” çərçivəsində daha bir uğura imza atılıb. Aprelin ortalarında AÇG yatağında quraşdırılmış sayca 7-ci hasilat qurğusu olan yeni “Azəri-Mərkəzi-Şərqi” (ACE) platformasından ilk neft çıxarılıb. Xatırladaq ki, neft 2023-cü ilin sonunda platformadan qazılmağa başlanmış 1-ci quyudan əldə olunub. İl ərzində platformada daha 2 hasilat quyusu istismara verilib. Bununla da, ACE-dən hasilat artaraq ilin sonuna gündə, təxminən, 26 min barelə çatıb.

Yeri gəlmişkən, ACE platforması texnoloji və rəqəmsal baxımdan BP-nin dünyada idarə etdiyi ən qabaqcıl platformadır. Platformanın innovativ layihələndirilməsi insan əməyi tələb edən prosesləri avtomatlaşdırmağa imkan verməklə əməliyyatların daha təhlükəsiz və səmərəli aparılmasını təmin edir. ACE platforması tam avtomatlaşdırılmış ən müasir qazma qurğusu ilə təchiz olunub. Müasir texnologiya və yeni proseslərin tətbiqi əməliyyatlar nəticəsində yaranan emissiyaları azaltmağa da kömək edir.

Qeyd edək ki, ACE platformasının təhlükəsiz şəkildə işə salınması 2017-ci ildə AÇG üzrə hasilatın pay bölgüsü haqqında sazişin müddətinin uzadılmasından sonra konsorsim iştirakçılarının qəbul etdiyi ilk böyük investisiya qərarının reallaşmasıdır. 2024-cü ilin oktyabrında AÇG yatağında ilk dəfə olaraq lay təzyiqi şəraitində süxur nümunələri çıxarılması əməliyyatı uğurla həyata keçirilib. Bu, həm də BP-nin Xəzərdə və qlobal miqyasda yerinə yetirdiyi ilk belə əməliyyatdır. Təbii lay təzyiqi altında süxur nümunələri Balaxanı VIII layından götürülüb. Bu əməliyyat “Qərbi Azəri” platformasında yeni istifadəyə verilmiş bir quyu vasitəsilə həyata keçirilib. Əməliyyat zamanı süxurdakı bütün mayelər olduğu kimi saxlanmaqla və süxurun ilkin vəziyyəti qorunmaqla tam lay təzyiqli dörd kern nümunəsi uğurla çıxarılıb. Bu nümunələr sahənin analizindən əldə edilmiş məlumatlarla birlikdə əlavə təhlil üçün laboratoriyaya göndərilib.

Hesabatda o da bildirilir ki, 2024-cü ildə “Azəri-Çıraq-Günəşli” yataqlar blokundan neft hasilatı sabit, təhlükəsiz və etibarlı şəkildə davam etdirilib. İl ərzində AÇG-də ümumilikdə, 148 hasilat, 46 su və 7 qaz injektor quyusu istismarda olub. Ötən il 7 hasilat platforması vasitəsilə gündə orta hesabla 342 min barel və ya ümumilikdə, təxminən, 125 milyon barel, yəni 16 milyon ton neft çıxarılıb. Ümumi hasilatın 23 min bareli “Çıraq”, 97 min bareli “Mərkəzi Azəri”, 75 min bareli “Qərbi Azəri”, 51 min bareli “Şərqi Azəri”, 57 min bareli “Dərinsulu Günəşli” və 29 min bareli “Qərbi Çıraq” 10 min bareli isə ACE platformalarının payına düşüb. İlin 4-cü rübündə AÇG yatağından indiyədək əldə edilmiş ümumi hasilat 600 milyon tona çatıb.

AÇG-də neft hasilatının sabit saxlanılması məqsədilə konsorsium iştirakçıları tərəfindən qazma əməliyyatları da nəzərdə tutulmuş qrafikə uyğun davam etdirilib. İl ərzində müqavilə sahəsində 14 neft hasilatı, 3 su, 1 qaz injektor quyusu və şlamların yenidən laya vurulması üçün 1 quyu tamamlanaraq istismara daxil edilib. 

Məlum olduğu kimi, “Əsrin müqaviləsi”nə əsasən, AÇG-dən neftlə bərabər çıxarılan səmt qazı təmənnasız olaraq Azərbaycan dövlətinə çatır. Ötən il Səngəçal terminalından, həmçinin “Neft Daşları”ndakı qurğu vasitəsilə gündə orta hesabla 7 milyon kubmetr, ümumilikdə isə, 2,5 milyard kubmetr səmt qazı Azərbaycanın qazpaylama siteminə təhvil verilib. Hasil edilən səmt qazının qalan hissəsi isə təzyiqi saxlamaq məqsədilə yenidən kollektora vurulub.

2024-cü il sentyabrın 20-də AÇG yatağındakı sərbəst təbii qaz ehtiyatlarının kəşfiyyatı, qiymətləndirilməsi, işlənməsi və hasilatı ilə bağlı işləri irəlilətmək məqsədilə mövcud hasilatın pay bölgüsü sazişinə  yeni bir əlavə imzalanıb. Sözügedən sənədə uyğun olaraq SOCAR və AÇG tərəfdaşları hazırda sərbəst təbii qaz laylarının işlənməsi üçün növbəti fəaliyyətləri planlaşdırırlar. Bu işlərin bir hissəsi kimi hazırda iki prioritet laydan qaz hasil etmək məqsədilə ilkin quyu qazılır. Həmin quyu olduqca əhəmiyyətlidir, çünki o, hasilat vasitəsilə qiymətləndirmə aparmağa da imkan verəcək ki, bunun əsasında da gələcək işlənmə planlarını qurmaq mümkün olacaq. “Qərbi Çıraq platformasından qazılan quyudan ilk qaz hasilatına 2025-ci ilin sonunadək başlanacağı gözlənilir. Yeri gəlmişkən, mütəxəssislər buradakı sərbəst təbii qaz ehtiyatlarının 4 trilyon kub futadək olduğu qənaətindədirlər.

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:149
embedMənbə:https://xalqqazeti.az
archiveBu xəbər 15 Fevral 2025 10:35 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Stəndapçı: “Uill Smit bacarmasa, Yannik Sinner rolunu oynamağa hazıram” FOTO

18 Oktyabr 2025 03:13see186

Məhkəmədə Ermənistan vətəndaşlarının cinayət xarakterli məlumatlar tədqiq olunub FOTO

17 Oktyabr 2025 20:37see154

Bakıda bal yarmarkası fəaliyyətə başlayır

17 Oktyabr 2025 13:46see147

“Ağır çantalar uşaqlarda onurğa əyriliyinə gətirib çıxarır” EKSPERT DANIŞDI

17 Oktyabr 2025 11:50see142

Tramp: Hazırda Rusiyaya qarşı yeni sanksiyaların tətbiqi üçün ən münasib vaxt deyil

17 Oktyabr 2025 03:21see132

Pəncərələri qış rejiminə necə keçirtmək olar?

18 Oktyabr 2025 04:47see130

Tramp: ABŞ Tomahawk raketlərinin ehtiyatlarını tükədə bilməz

17 Oktyabr 2025 01:09see128

Orban Putin Tramp görüşü barədə: Biz hazırıq!

17 Oktyabr 2025 04:35see128

Xaçmaz Rayon Prokurorluğunda “Açıq Qapı” Günü Keçirilib

17 Oktyabr 2025 11:35see127

Məhkəmədə həmin məlumatlar da tədqiq olundu Fotolar

17 Oktyabr 2025 20:42see126

Ramiz Mehdiyev İlham Əliyevə qarşı sui qəsd PLANLAŞDIRIB Sensasion iddia

17 Oktyabr 2025 22:34see124

İlham Əliyevdən Xəzəryanı ölkələrə ÇAĞIRIŞ

18 Oktyabr 2025 10:48see124

“Xocalı Balı” ilk dəfə bal yarmarkasında alıcılara təqdim olunub REPORTAJ

18 Oktyabr 2025 14:09see124

Neftinin qiyməti 1 dollar ucuzlaşdı

18 Oktyabr 2025 10:51see123

DNT testi bütün həyatını dəyişdi: Uşağının əsl atası məlum oldu

17 Oktyabr 2025 14:24see123

Tanınmış logistika şirkəti iflas etdi

18 Oktyabr 2025 03:04see122

Çin polisinin ağıllı köməkçiləri: Təhlükəsizliyi robot itlər qoruyacaqlar

18 Oktyabr 2025 06:32see122

Rusiya 4 bölgə üzərində 23 Ukrayna PUA sını vurub

17 Oktyabr 2025 04:22see121

ChatGPT yə verilməsi qadağan edilən 8 sual SİYAHI

18 Oktyabr 2025 02:52see120

Prezident ailəsi Vatikan bağlarında Fotolar Video

18 Oktyabr 2025 04:14see118
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri