Heç bir dövlətə aid olmayan bölgə: Bir Tavilin tarixçəsi...

Dünyanın quru ərazisinin demək olar ki, hamısı dövlətlər arasında bölüşdürülsə də bəzi ərazilərin sahibi bəlli deyil. Sahibsiz olan torpaq sahələrindən ən böyüyü Bir Tavildir. 

Sfera.az xəbər verir ki, bu ərazi Misir və Sudan arasında yerləşir. 

Sahəsi təxminən 2060 kvadrat kilometr olan sözügedən ərazi səhradan ibarətdir. Qonşu ölkələrdən nə Misir, nə də Sudan bu bölgəni öz ərazisi kimi qəbul edir. Bunun əsas səbəbi tarixdə iki fərqli sərhəd cizgiləridir. 1899-cu ildə İngiltərə Misir-Sudan sərhədini 22-ci paralel olaraq təyin etdi və bu nizama görə, Həlaib üçbucağı Misirə aid idi. Həmin bölgüyə görə Bir Tavil adlanan ərazi Sudanın nəzarətinə verildi. Cəmi üç il sonra, 1902-ci ildə ingilislər bölgədəki qəbilələrin yaşayış sahələrini nəzərə alaraq inzibati sərhədləri dəyişdirdilər. Bu dəfə Həlaib üçbucağı Sudana, Bir Təvil Misirə verildi. 

Lakin bu gün Misir 1899-cu il sərhədini qəbul edir və Həlaib üçbucağını öz ərazisi hesab edir. Sudan 1902-ci il sərhədinə əsaslanaraq Həlaibin ona aid olduğunu iddia edir və Bir Tavilin Misirə aid olduğunu bildirir. 

Bu ixtilafın nəticəsi olaraq hər iki ölkə Həlaibi istədi, Bir Tavildən isə imtina etdi. Nəticədə Bir Tavil “terra nullius” (heç kimə məxsus torpaq) statusunu aldı. Bir Tavil səhra iqlimi olan və daimi yaşayış məntəqələri olmayan, iqtisadi cəhətdən cəlbedici olmayan bölgədir. Yalnız Ababda və Bişari kimi köçəri tayfalar zaman-zaman bölgədən keçirlər. Bununla belə, bəzi macəraçılar və mikromillət həvəskarları öz “krallıqlarını” elan etmək üçün bölgəyə səfər ediblər. Ən maraqlı hadisələrdən biri də odur ki, 2014-cü ildə Amerikalı Jeremiah Heaton “qızını şahzadə etmək üçün” Bir Tavilə getmiş və “Şimali Sudan Krallığı” elan etmişdi.

Bir Tavilin ümumi sahəsi 2060 km² təşkil edir. Bir Tavilin qərbdən şərqə doğru uzunluğu şimalda 95 km-dən cənubda 46 km-ə qədər, şimaldan cənuba uzunluğu 26-dan 31 km-ə qədərdir. Bir Tavilin şimal hissəsində hündürlüyü 459 metr olan Tavil dağı, şərqdə Xəzər-əz-Zərka dağı (662 metr), cənubda Tavil vadisi yerləşir.

Vasif