Həmrəy Azərbaycan: Diaspor və mədəniyyətin inkişafı birliyə töhfədir

6.3.14. diaspor quruculuğu, lobbiçilik və dünya azərbaycanlılarının həmrəyliyi

Dünya Azərbaycanlılarının həmrəyliyi ölkəmizin ən əhəmiyyətli sosial və mədəni məsələlərindən biridir.

Azərbaycan xalqının tarixi, dili və mədəniyyəti bütün dünyada təmsil olunan bir xalq olaraq, həmrəyliyin gücləndirilməsi və bu həmrəyliyin hər tərəfli şəkildə inkişaf etdirilməsi böyük önəm daşıyır. Bu həmrəyliyin qorunması və inkişaf etdirilməsi üçün Azərbaycanın müxtəlif dövlət qurumları, qeyri-hökumət təşkilatları və diaspor təşkilatları tərəfindən müxtəlif tədbirlər həyata keçirilir.

Bəs  Azərbaycanda dünya azərbaycanlılarının həmrəyliyini gücləndirmək məqsədilə həyata keçirilən tədbirlər  və bu tədbirlərin gələcəkdə daha da inkişaf etdirilməsi üçün potensial yollar hansılardır? 

Mövzu ilə bağlı Bakıvaxtı.az-a açıqlama verən ABŞ-nin Berkeley Universitetinin magistrantı, “Gənclərin xarici ölkələrin nüfuzlu ali təhsil müəssisələrində təhsil almalarına dair 2022–2026-cı illər üçün Dövlət Proqramı”nın qalibi, hüquqşünas İnqilab Hüseynzadə bildirib ki, Azərbaycanda dünya azərbaycanlılarının həmrəyliyini gücləndirmək məqsədilə yaradılmış ən mühüm qurumlardan biri Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsidir:

"Komitə Azərbaycanın xaricdəki vətəndaşlarının sosial, mədəni və iqtisadi inkişaflarını dəstəkləmək, onların ölkə ilə əlaqələrini möhkəmləndirmək və təmsilçiliklərini artırmaq üçün bir çox tədbirlər həyata keçirir. Komitə, eyni zamanda dünya azərbaycanlıları arasında mədəniyyət, tarix və dil sahəsində vahid bir strategiyanın formalaşdırılmasına çalışır. Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi Azərbaycanın mədəniyyətini təbliğ edən festival və sərgilərin təşkilinə dəstək verir. Həmçinin, dünya üzrə azərbaycanlıların mədəniyyət və sənət sahəsindəki fəaliyyətlərini dəstəkləyir. O cümlədən, diaspor təşkilatlarının və azərbaycanlı icmalarının təşkil etdiyi dil kursları və təhsil proqramları, gənclərin Azərbaycan dilini öyrənmələrini təşviq edir. Komitə xarici ölkələrdəki azərbaycanlılarla əlaqələri gücləndirərək, ölkəmizin maraqlarını müdafiə edən beynəlxalq səviyyədə əlaqələr qurur". 

İnqilab Hüseynzadə: Azərbaycanın diaspor fəaliyyəti yüksələn xətlə inkişaf edir

Onun sözlərinə görə,  Azərbaycanda mədəniyyət tədbirləri və festivallar, həm də dünya azərbaycanlılarının bir araya gəlməsi üçün mühüm platforma təşkil edir:

"Bu tədbirlərdə azərbaycanlıların mədəni irsi və ənənələri təbliğ olunur. Həmrəylik və milli şüurun artırılması məqsədilə keçirilən festival və sərgilər, Azərbaycanın müxtəlif bölgələrindən gələn nümayəndələrin bir araya gəlməsinə şərait yaradır. Məsələn,Bakı Xalq Tətbiqi Sənətləri Sərgisi, Azərbaycan Mədəniyyəti Günləri və digər beynəlxalq festivallar, azərbaycanlıların mədəniyyətini və sənətini dünyada tanıtmaq məqsədini daşıyır. Həmçinin, Azərbaycanda gənclərin dünya azərbaycanlıları ilə əlaqələrinin gücləndirilməsi məqsədilə bir çox təlim və seminarlar təşkil edilir. Bu tədbirlər gənclərin milli kimliklərini qorumaqla yanaşı, onlara beynəlxalq əlaqələr və əməkdaşlıq sahələrində biliklər qazandırır. Eyni zamanda, bu seminarlar gənclərin Azərbaycanın beynəlxalq müstəvidəki mövqeyini gücləndirmək üçün öz töhfələrini vermələrinə imkan yaradır. Gənclərin bu sahədə iştirakı, həm də Azərbaycanla xarici ölkələr arasında mövcud olan iqtisadi və mədəni əməkdaşlığın inkişafına səbəb olur". 

Müsahibimiz Azərbaycanda dünya azərbaycanlılarının iqtisadi əlaqələrinin gücləndirilməsi məqsədilə müxtəlif biznes forumları və sərgilər təşkil olunduğunu xatırladıb. Hüquqşünasın fikrincə, bu tip tədbirlərin təşkil edilməsi azərbaycanlı iş adamlarının və sahibkarlarının bir araya gəlməsinə və qarşılıqlı əməkdaşlıq qurmasına imkan verir: 

"Azərbaycanın xaricdəki azərbaycanlılarla iqtisadi əlaqələrini möhkəmləndirmək, yerli və xarici bazarlarda daha geniş təmsilçilik imkanı yaratmaq məqsədilə bu cür tədbirlərin təşkil edilməsi vacibdir. Məsələn, Bakı Beynəlxalq Biznes Forumları və digər iqtisadi tədbirlər dünya azərbaycanlılarının birgə işgüzar əlaqələrini inkişaf etdirmək üçün mühim bir platformadır".

Mövzunu təhlil edən İnqilab Hüseynzadə diqqətə çatdırıb ki,  hazırda dünya azərbaycanlılarının həmrəyliyini gücləndirmək üçün həyata keçirilən tədbirlər müsbət nəticələr verərək azərbaycanlıların beynəlxalq səviyyədə daha yaxşı tanınmasını təmin edib:

"Lakin bu tədbirlərin bəzi çətinlikləri də mövcuddur. İlk növbədə, dünya azərbaycanlılarının birləşdirilməsi üçün fərqli coğrafi məkanlarda yaşayan azərbaycanlıların müxtəlif sosial, mədəni və iqtisadi şərtləri nəzərə alınmalıdır. Həmçinin, beynəlxalq əlaqələrin gücləndirilməsi və Azərbaycan diasporunun beynəlxalq təsirini artırmaq üçün daha çox təşəbbüslər tələb olunur. Azərbaycanda həyata keçirilən tədbirlərin daha effektiv olması üçün dünya azərbaycanlıları arasında informasiya mübadiləsini asanlaşdıran bir vahid platforma yaradılmalıdır. Bu platforma vasitəsilə azərbaycanlılar müxtəlif tədbirlər haqqında məlumat əldə edə bilər, bir-biriləri ilə əlaqə qura bilər və müxtəlif sahələrdə birgə layihələr həyata keçirə bilərlər".

 Həmsöhbətimiz əlavə edib ki, dünya üzrə azərbaycanlıların həmrəyliyinin gücləndirilməsi üçün Azərbaycan dilinin və mədəniyyətinin daha geniş miqyasda təbliğ edilməsinə ehtiyac var. Bu, yalnız diaspor təşkilatları ilə deyil, həm də dövlət və qeyri-hökumət təşkilatlarının birgə səyləri ilə həyata keçirilməlidir:

"Dünya azərbaycanlılarının həmrəyliyinin iqtisadi tərəfini gücləndirmək üçün biznes forumlarının və sərgilərin miqyasını artırmaq, həmçinin, Azərbaycanla xaricdəki azərbaycanlı iş adamları arasında yeni ticarət əlaqələri qurmaq vacibdir. Azərbaycanda dünya azərbaycanlılarının həmrəyliyini gücləndirmək məqsədilə həyata keçirilən tədbirlər əhəmiyyətli uğurlar əldə edib. Lakin, bu prosesin daha da inkişaf etdirilməsi və gücləndirilməsi üçün əlavə strategiyalar və tədbirlər tələb olunur. Bu tədbirlərin daha geniş miqyasda və davamlı şəkildə həyata keçirilməsi, Azərbaycanın beynəlxalq səviyyədə güclü və birləşmiş bir diaspora malik olmasına imkan verəcəkdir".

Əli Hüseynov

Yazı Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyilə hazırlanıb