“İran şovinistləri bütün türk adlarına qısqanc münasibət göstərirlər” Elman Cəfərli

Tehran Universitetinin professoru, arxeoloq doktor Həsən Fazilinin Xəzər dənizinin adı ilə bağlı iddiaları Azərbaycanda narazılıqla qarşılanıb.

Qeyd edək ki, Fazili çıxışında insanlardan “Xəzər” sözünü işlətməməyi tələb edib.

İranı professor iddia edib ki, dənizə “Xəzər” adı guya yəhudilər tərəfindən verilib.

Güney Azərbaycan üzrə araşdırmaçı jurnalist Elman Cəfərli Gununsesi.info-ya bildirib ki, İran alimlərinin, siyasilərinin Xəzərlə bağlı sərsəmləmələri yeni deyil.

“90-cı illərin sonunda İranın 5-ci prezidenti Məhəmməd Xatəmi Xəzərə “Mazandaran gölü” demişdi. O zaman ulu öndər Heydər Əliyev ona və məsələni gündəliyə gətirən iranlı jurnalistlərə etiraz etmiş, dənizin elə qədimdən Xəzər adlandırıldığını vurğulamışdı.

Bəllidir ki, Xəzər dənizi ən qədim zamanlardan türk coğrafiyasına daxil olan göl olub. Dənizin hər iki sahilində, şimalında, cənubunda türklər yaşamışlar. Dənizin Xəzər adlandırılması da Xəzər türk dövlətinin adı ilə bağlıdıır. Xəzərlərin yəhudi olmasına gəlincə, onların hamısı musəvi deyildi.

Başqa dinə sitayiş edənlər də vardı. Ümumiyyətlə, bu, önəmli deyil. Tarixən türk xalqları müxtəlif dinlərə inanmışlar. Hətta XXI əsrdə də bu dəyişməyib. Məsələn, Oğuz türkləri olan qaqauzlar, çuvaşlar xristian, tuvalılar buddist, şamanistdir. Çağımızda yəhudi türklər də var. Bu, heç nəyi dəyişmir. Xəzər dövləti türk dövlətidir və xəzərlər türklər olmuşlar. Xəzər dənizinin adı da türkcədir, su hövzəsi tarixən türklərə məxsus olmuşdur. Bu baxımdan İran şovinistlərinin yeni sərsəmləmələri yersizdir”-deyə, o, bildirib.

E.Cəfərli deyib ki, İranda yaşayan türkləri şiə kimliyi ilə asimilyasiya etməyi qarşısına məqsəd qoymuş İran şovinistləri bütün türk adlarına, toponimlərinə, su adlarına qısqanc münasibət göstərirlər:

“İranda minlərlə türkcə yer adları dəyişdirilib. Bu mürtəce siyasət bu gün də davam edir. İran adlanan ölkədə türklər uşaqlarına türk mənşəli adlar qoya bilmirlər. “İlsma respublikası”nda türklər, bəluclar, kürdlər, ərəblər öz uşaqlarına “Avesta”dan, “Şahnamə”dən gələn fars mənşəli adlar və ya sami-ibrani mənşəli dini adlar qoymalıdırlar. İran hakimiyyəti XXI əsrdə yaşanan bu faşizmi durdursun. Bir də ki İranda bu qədər yəhudi düşmənçiliyi varsa, o zaman yəhudi mənşəli adlar İsmayıl, İbrahim, Əyyub kimi adları qoymasınlar”.

Şəbnəm Rəhimova

Gununsesi.info