Icma.az
close
up
RU
İran Türkiyəni “vurdu” Gizli saxlanılan şəhər…

İran Türkiyəni “vurdu” Gizli saxlanılan şəhər…

GlobalInfo saytından verilən məlumata görə, Icma.az xəbər verir.

İranın ali rəhbəri Əli Xamenei Bəşər Əsəd rejiminin süqutuna ilk dəfə münasibət bildirib və burada 3 ölkəni günahlandırıb. Bunlar ABŞ və İsrail, bir də Suriyaya qonşu olan ölkədir. Diqqətçəkən məqam isə adını tam açıqlamadağı, gizli saxlanılan bu qonşu ölkədir.

Suriyaya qonşu ölkə dedikdə açıq şəkildə Türkiyəni hədəf seçir? İranın Türkiyəni hədəfə gətirməsinin səbəbi nədir? Bu iki ölkə münasibətlərinə necə təsir edəcək?

Globalinfo.az-a danışan Yaxın Şərq məsələləri üzrə ekspert Vüqar Zifəroğlu deyib ki, burada qonşu ölkə dedikdə, Türkiyə nəzərdə tutulur:

“Unutmaq olmaz ki, Türkiyə və İran arasında Yaxın Şərqdə uzun müddətdir davam edən strateji rəqabət, Suriya vətəndaş müharibəsi ilə yeni bir səviyyəyə çatmışdı. Bu münaqişə hər iki ölkə üçün müxtəlif geosiyasi, təhlükəsizlik və iqtisadi maraqları müdafiə etmək baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir.

Osmanlı İmperiyasının tərkibində olmuş Suriya, Türkiyə üçün həm tarixi, həm də mədəni əlaqələrin bir hissəsidir. 20-ci əsrdə Türkiyə ilə Suriya arasında su resursları, Hatay vilayəti və sərhəd məsələləri ilə bağlı mübahisələr mövcud idi. Lakin 2000-ci illərdə iki ölkə arasında diplomatik əlaqələr inkişaf etdi. İqtisadi əməkdaşlıq artdı və bu proses “Ərəb baharı”na qədər davam etdi.
İranın Suriya ilə əlaqələri 1979-cu il İslam İnqilabından sonra güclənib.

İran Suriya rejimini Yaxın Şərqdə özünün ən yaxın müttəfiqlərindən biri hesab edirdi. Bu əlaqələr əsasən Şiə İslamının yayılması, İranın “Müqavimət oxu” siyasəti və İsrailə qarşı mübarizə üzərində qurulmuşdu.

Vüqar Zifəroğlu

Bu mənada 2011-ci ildə başlayan Suriya vətəndaş müharibəsi Türkiyə və İran arasında rəqabəti kəskinləşdirdi. Bu münaqişədə hər iki ölkə fərqli tərəfləri dəstəklədi”.

Vüqar Zifəroğlu qeyd edir ki, Türkiyənin Suriya münaqişəsində hədəfləri əsasən təhlükəsizlik, qaçqın böhranı və milli maraqlar ətrafında formalaşır:

“Qardaş ölkənin əsas məqsədləri sırasında ilk yerdə Suriya ilə sərhədlərində sabitliyi qorumaqdır. Xüsusilə YPG/PYD və PKK təhlükəsini aradan qaldırmaq məqsədilə hərbi əməliyyatlar həyata keçirir. Şimali Suriyada təhlükəsiz zona yaratmaq planları, Türkiyəni həm kürd terror qruplaşmalarından qorumağa, həm də qaçqınların geri qaytarılmasına yönəlib. İkinci hədəf qaçqın böhranının həllidir. Türkiyə, hazırda ölkəsindəki təxminən 3,6 milyon suriyalı qaçqını öz sərhədləri daxilində təhlükəsiz zonalara köçürmək istəyir. Bu, həm daxili sosial-siyasi təzyiqləri azaltmağa, həm də bölgədəki təsirini gücləndirməyə xidmət edir. Bu mənada Türkiyə strateji məqsədlər olaraq Rusiya ilə balansı saxlamağa çalışır, eyni zamanda bölücü terror qruplaşmalarına dəstək verdikləri üçün Vaşinqtonla fikir ayrılığı olsa da, Qərb ittifaqını tam itirmək istəmir.

Suriyada son baş verən proseslər, eləcə də Əsədin hakimiyyətdən getməsi isə İranın Yaxın Şərq siyasətinə ciddi zərbə oldu. İran hər zaman Suriyada öz strateji mövqeyini qorumağa və genişləndirməyə çalışıb. Onun hədəfləri həm hərbi, həm də ideoloji motivlərə əsaslanır. İran üçün Əsəd rejimi bölgədə strateji müttəfiq idi. Rejimin ayaqda qalması İranın Suriya vasitəsilə Livanda “Hizbullah”a dəstək verməsinə şərait yaradırdı. Tehran eyni zamanda İran, İraq, Suriya və Livanı birləşdirən bir “şiə təsir xətti” yaratmışdı. Hazırda bu xəttin həlqələri bir-bir qopmaqdadır. İranın Suriyada hərbi varlığı, həmçinin İsrailə qarşı strateji üstünlük əldə etməyə yönəlmiş siyasət idi. Bu isə İranın İsraillə dolaylı müharibə strategiyasının bir hissəsi hesab oluna bilər. Hazırda bu strategiya da ciddi zərbə almış durumdadır”.

Safura Bənnayeva
Globalinfo.az

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:74
embedMənbə:https://globalinfo.az
archiveBu xəbər 12 Dekabr 2024 17:02 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see276

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see249

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see182

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see176

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see139

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see133

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see129

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see129

Yəmən sahillərində tanker partladı: 24 ekipaj üzvü...

19 Oktyabr 2025 01:17see128

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see127

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see127

Körpələrdə genetik xəstəliklərin aşkarlanması üçün ölkəyə 300 mindən çox test gətiriləcək

19 Oktyabr 2025 20:14see127

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see127

On dörd yaşlı futbolçu qız məktəbdəki zorakılığa görə intihar edib FOTO

19 Oktyabr 2025 04:02see127

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see127

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see126

Luvr muzeyində Azərbaycan nəfəsi: Parisdə gənc rəssam Diana Quliyevanın əsərləri sərgilənir Foto

19 Oktyabr 2025 09:10see125

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

20 Oktyabr 2025 00:57see125

“Mən ABŞ ı təhlükəyə ata bilmərəm...”

19 Oktyabr 2025 19:18see122

Mütəxəssislər xəbərdarlıq edir: 50 yaşdan sonra bu qidalar məhdudlaşdırılmalıdır

19 Oktyabr 2025 07:08see119
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri