Icma.az
close
up
RU
İslamda orqan bağışlamaq savabdır, yoxsa günah? İlahiyyatçıdan açıqlama

İslamda orqan bağışlamaq savabdır, yoxsa günah? İlahiyyatçıdan açıqlama

Icma.az xəbər verir, Moderator.az saytına əsaslanaraq.

Bu gün tibbin inkişafı sayəsində orqan transplantasiyası minlərlə insanın həyatını xilas edir. Lakin bu proses çox zaman təkcə tibbi deyil, həm də hüquqi və dini baxımdan ciddi müzakirələrə səbəb olur. Dünyada bəzi ölkələrdə vətəndaşların orqanlarını ölümündən sonra bağışlaması avtomatik qəbul edilir, bəzi yerlərdə isə bu, yalnız şəxsən razılıq verildikdə mümkündür. 

•  İcazəli ölkələr: İspaniya, Belçika, Fransa, Avstriya kimi ölkələrdə vətəndaşlar xüsusi şəkildə imtina etmədikcə orqan donorları sayılırlar (opt-out sistemi).

•  Məhdud icazəli ölkələr: ABŞ, Böyük Britaniya, Türkiyə kimi ölkələrdə isə yalnız şəxsin sağlığında icazə verməsi ilə mümkündür (opt-in sistemi).

•  Qadağan olunan və ya ciddi məhdudiyyət qoyulan ölkələr: Misal üçün, Səudiyyə Ərəbistanı, İran və bəzi digər ölkələrdə dini və hüquqi çərçivələrə görə orqan bağışlanmasına müəyyən məhdudiyyətlər var.

İslamda insanın ölümündən sonra orqanlarını bağışlaması necə qiymətləndirilir?Ölümündən sonra orqanlarını bağışlamaq istəyən bir müsəlman bunu şəriətə uyğun şəkildə necə edə bilər?

Bu barədə Moderator.az-a danışan ilahiyyatçı Tural İrfan qeyd edir  ki, Quranın vəhy məntiqinə və islami meyarlara görə bir insanı yaşatmaq yaxud yaşamasına vəsilə olmaq bütün insanlığı yaşatmaq deməkdir:

“Bir insanı da öldürmək yaxud ölümünə şərait yaratmaq bütün bəşəriyyəti öldürmək deməkdir. Ona görə vəfat etmiş insanın ya sağlığında, öz vəsiyyətinə ya da varislərinin izninə əsasən orqanları başqa insana köçürülə bilər. Xurafatçı və mühafizəkar təriqətlərin fikri önəmli deyil, əsas Qurandır.

Böyük filosof, tibb alimi İbn Sina öz zamanında meyitləri yarıb təcrübə apararkən onu kafir adlandırıb, hətta öldürmək də istəyiblər. Amma o gizli şəkildə bunu edərək insan anatomiyasını, orqan köçürülmə imkanlarını təcrübə edib, öyrənib. Bu gün də vaxtilə ona kafir deyən müsəlmanlar onun  həmin təcrübədən qazandığı tibbi biliklərdən istifadə edirlər. Demək elmin və tibbin düşməni din yox, cəhalət və cahillərdir”.

İlahiyyatçı diqqətə çatdırıb ki, sağlam orqanlarını ehtiyacı olan xəstələrə bağışlamaq istəyən müsəlmanlar sağlığında vəsiyyət etməli, bunu rəsmiləşdirməlidir:

“ Əgər buna fürsət olmayıbsa onların varisi, oğlu, qızı, nəvəsi bununla bağlı icazə verə bilər. Orqan transplantasiyası haram deyil, sadəcə onu icazəsiz, meyiti təhqir etmək niyyəti ilə götürmək qadağan və haramdır. Tutaq ki, Uhud savaşında Peyğəmbərin əmisi Həmzəni şəhid etdikdən sonra Yezidin nənəsi Hind onun ürəyini, ciyərini çıxardıb parçalayıb boyunbağı düzəldərək boynuna asmışdı. Bu artıq meyitin orqanlarını təhqir mənasında götürməkdir ki, qadağandır. Amma xoş niyyətlə, digər insanın həyatda qalması naminə icazə ilə götürmək mümkündür”

T.İrfan onu da əlavə edib ki, İslama görə insanın öldükdən sonra bədəni onun ehtiramını qorumaq üçün toxunulmazdır:

 “Onsuz da torpağın altında  insanın daxili orqanlarını qısa müddət ərzində həşəratlar məhv edir. Odur ki, həşəratlara nəsib olmaqdansa, bir insanın həyatda qalmasına vəsilə olması daha məqsədəuyğundur. İslamda hökmlər zaman, şərait, dövr, məkan və ehtiyaclara görə dəyişə bilir. Eyni zamanda , həmin insanın orqanları fasiq, kafir və zalım adam üçün götürülürsə, bu yolverilməzdir. Hətta vəsiyyət etmiş olsa da belə, yaxınları izn vermiş olsa da belə insanlıq əleyhinə cinayətlərə yol vermiş, yer üzündə fəsad törədən adamlara orqan bağışlamaq doğru qəbul edilmir.

Eyni zamanda, orqanı pulla satmaq olmaz. Çünki bu artıq yardım və humanizm yox, alverdir. Təmənnasız edildiyi təqdirdə icazəlidir”.

Mehin Mehmanqızı

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:108
embedMənbə:https://moderator.az
archiveBu xəbər 13 Fevral 2025 17:39 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see191

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see186

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see142

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see140

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

20 Oktyabr 2025 00:57see134

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see134

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see132

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see132

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see131

Körpələrdə genetik xəstəliklərin aşkarlanması üçün ölkəyə 300 mindən çox test gətiriləcək

19 Oktyabr 2025 20:14see131

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see129

“Mən ABŞ ı təhlükəyə ata bilmərəm...”

19 Oktyabr 2025 19:18see128

Rıbin və həyat yoldaşı öləcəkləri halda tək oğul övladlarına təlimatlar tərtib ediblər...

20 Oktyabr 2025 00:18see126

Sabah yağış yağacaq

19 Oktyabr 2025 13:05see125

Əməkdar artist Yadigar Muradovun vəziyyəti stabilləşib

19 Oktyabr 2025 18:49see125

İş adamı hava limanında həbs edildi

20 Oktyabr 2025 20:43see125

Oyundan sonra duş qəbul edə bilmədilər Atletiko dan UEFA ya şikayət

21 Oktyabr 2025 00:12see125

Elmar Məmmədyarovdan açıqlama: “Kimin qarın ağrısı varsa, adımı hallandırır”

19 Oktyabr 2025 21:04see124

Qara zirə yağı: Hər dərdin dərmanı

20 Oktyabr 2025 05:06see121

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see120
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri