Icma.az
close
up
RU
İslamda orqan bağışlamaq savabdır, yoxsa günah? İlahiyyatçıdan açıqlama

İslamda orqan bağışlamaq savabdır, yoxsa günah? İlahiyyatçıdan açıqlama

Icma.az xəbər verir, Moderator.az saytına əsaslanaraq.

Bu gün tibbin inkişafı sayəsində orqan transplantasiyası minlərlə insanın həyatını xilas edir. Lakin bu proses çox zaman təkcə tibbi deyil, həm də hüquqi və dini baxımdan ciddi müzakirələrə səbəb olur. Dünyada bəzi ölkələrdə vətəndaşların orqanlarını ölümündən sonra bağışlaması avtomatik qəbul edilir, bəzi yerlərdə isə bu, yalnız şəxsən razılıq verildikdə mümkündür. 

•  İcazəli ölkələr: İspaniya, Belçika, Fransa, Avstriya kimi ölkələrdə vətəndaşlar xüsusi şəkildə imtina etmədikcə orqan donorları sayılırlar (opt-out sistemi).

•  Məhdud icazəli ölkələr: ABŞ, Böyük Britaniya, Türkiyə kimi ölkələrdə isə yalnız şəxsin sağlığında icazə verməsi ilə mümkündür (opt-in sistemi).

•  Qadağan olunan və ya ciddi məhdudiyyət qoyulan ölkələr: Misal üçün, Səudiyyə Ərəbistanı, İran və bəzi digər ölkələrdə dini və hüquqi çərçivələrə görə orqan bağışlanmasına müəyyən məhdudiyyətlər var.

İslamda insanın ölümündən sonra orqanlarını bağışlaması necə qiymətləndirilir?Ölümündən sonra orqanlarını bağışlamaq istəyən bir müsəlman bunu şəriətə uyğun şəkildə necə edə bilər?

Bu barədə Moderator.az-a danışan ilahiyyatçı Tural İrfan qeyd edir  ki, Quranın vəhy məntiqinə və islami meyarlara görə bir insanı yaşatmaq yaxud yaşamasına vəsilə olmaq bütün insanlığı yaşatmaq deməkdir:

“Bir insanı da öldürmək yaxud ölümünə şərait yaratmaq bütün bəşəriyyəti öldürmək deməkdir. Ona görə vəfat etmiş insanın ya sağlığında, öz vəsiyyətinə ya da varislərinin izninə əsasən orqanları başqa insana köçürülə bilər. Xurafatçı və mühafizəkar təriqətlərin fikri önəmli deyil, əsas Qurandır.

Böyük filosof, tibb alimi İbn Sina öz zamanında meyitləri yarıb təcrübə apararkən onu kafir adlandırıb, hətta öldürmək də istəyiblər. Amma o gizli şəkildə bunu edərək insan anatomiyasını, orqan köçürülmə imkanlarını təcrübə edib, öyrənib. Bu gün də vaxtilə ona kafir deyən müsəlmanlar onun  həmin təcrübədən qazandığı tibbi biliklərdən istifadə edirlər. Demək elmin və tibbin düşməni din yox, cəhalət və cahillərdir”.

İlahiyyatçı diqqətə çatdırıb ki, sağlam orqanlarını ehtiyacı olan xəstələrə bağışlamaq istəyən müsəlmanlar sağlığında vəsiyyət etməli, bunu rəsmiləşdirməlidir:

“ Əgər buna fürsət olmayıbsa onların varisi, oğlu, qızı, nəvəsi bununla bağlı icazə verə bilər. Orqan transplantasiyası haram deyil, sadəcə onu icazəsiz, meyiti təhqir etmək niyyəti ilə götürmək qadağan və haramdır. Tutaq ki, Uhud savaşında Peyğəmbərin əmisi Həmzəni şəhid etdikdən sonra Yezidin nənəsi Hind onun ürəyini, ciyərini çıxardıb parçalayıb boyunbağı düzəldərək boynuna asmışdı. Bu artıq meyitin orqanlarını təhqir mənasında götürməkdir ki, qadağandır. Amma xoş niyyətlə, digər insanın həyatda qalması naminə icazə ilə götürmək mümkündür”

T.İrfan onu da əlavə edib ki, İslama görə insanın öldükdən sonra bədəni onun ehtiramını qorumaq üçün toxunulmazdır:

 “Onsuz da torpağın altında  insanın daxili orqanlarını qısa müddət ərzində həşəratlar məhv edir. Odur ki, həşəratlara nəsib olmaqdansa, bir insanın həyatda qalmasına vəsilə olması daha məqsədəuyğundur. İslamda hökmlər zaman, şərait, dövr, məkan və ehtiyaclara görə dəyişə bilir. Eyni zamanda , həmin insanın orqanları fasiq, kafir və zalım adam üçün götürülürsə, bu yolverilməzdir. Hətta vəsiyyət etmiş olsa da belə, yaxınları izn vermiş olsa da belə insanlıq əleyhinə cinayətlərə yol vermiş, yer üzündə fəsad törədən adamlara orqan bağışlamaq doğru qəbul edilmir.

Eyni zamanda, orqanı pulla satmaq olmaz. Çünki bu artıq yardım və humanizm yox, alverdir. Təmənnasız edildiyi təqdirdə icazəlidir”.

Mehin Mehmanqızı

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:115
embedMənbə:https://moderator.az
archiveBu xəbər 13 Fevral 2025 17:39 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

“Landmark” bu dəfə Sahil Bababyevin idarəçiliyinə keçdi

21 Oktyabr 2025 11:26see341

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see248

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see237

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see219

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see195

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see190

“Azərkosmos” peyk istehsalına hazırlaşır kosmik sənayenin inkişafında yeni mərhələ

21 Oktyabr 2025 19:12see189

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see180

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see176

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see167

Azərbaycan ötən ay genişzolaqlı internetin orta sürətinə görə Cənubi Qafqazda liderliyini saxlayıb

21 Oktyabr 2025 13:54see166

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see157

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see157

Atletiko ya can verməyən Qarabağ Atletik in də öhdəsindən gələ bilər

21 Oktyabr 2025 17:36see136

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see133

Ruslar Çin avtomobillərindən narazılıq edirlər...

21 Oktyabr 2025 23:06see132

Daha 8 məsələ parlamentin plenar iclasına tövsiyə edilib

21 Oktyabr 2025 17:38see131

Türkiyə XİN: Knessetin İordan çayının Qərb sahili ilə bağlı qərarı beynəlxalq hüquqa ziddir

22 Oktyabr 2025 23:42see130

VK sədri Dünya Məktəbinin şagirdləri ilə görüşüb FOTOLAR

22 Oktyabr 2025 10:52see128

Özünü maşın vurub öldürdü, xəbəri alan atasının da ürəyi dayandı Foto

22 Oktyabr 2025 07:17see127
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri