Icma.az
close
up
RU
Kişinin cinsi toxunulmazlığı da qadınınkı qədər toxunulmaz olunmalıdır

Kişinin cinsi toxunulmazlığı da qadınınkı qədər toxunulmaz olunmalıdır

Newscenter.az portalından verilən məlumata əsasən, Icma.az bildirir.


Azərbaycan Respublikasının cinayət qanunvericiliyində cinsi toxunulmazlıq əleyhinə olan əməllər Cinayət Məcəlləsinin 27-ci fəslində tənzimlənir. Bu fəsildə əsas diqqət zorlama, seksual xarakterli zorakılıq hərəkətləri və cinsi toxunulmazlığa xələl gətirən digər hallara yönəlmişdir. Zorlama cinayətinin klassik anlayışı 149-cu maddədə verilib və burada zorlama dedikdə, zərərçəkmiş şəxsin cinsi əlaqəyə fiziki zor tətbiq etməklə, zor hədəsi ilə və ya köməksiz vəziyyətdən istifadə etməklə məcbur edilməsi başa düşülür. Təcrübədə və qanuni tərifdə bu maddənin əsas obyekti kimi qadın, subyekt isə kişi götürülür. Yəni hüquqi baxımdan 149-cu maddənin tətbiqində cinsi əlaqə kişi cinsiyyət orqanının qadın cinsiyyət orqanına daxil olması kimi qəbul edilir. Lakin hüquqi və ictimai reallıq göstərir ki, yalnız kişilər deyil, qadınlar da bəzi hallarda zorlayıcı və cinsi məcburedici davranışların təşəbbüskarı və icraçısı ola bilərlər. Belə olan halda qanunvericilikdə qadın tərəfindən kişiyə qarşı törədilən zorlamanın tənzimlənməsi ayrıca maddə ilə əks olunmasa da, Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsinin 150-ci maddəsi – “Seksual xarakterli zorakılıq hərəkətləri” adlı norma bu cür halların cinayət-hüquqi qiymətləndirilməsi üçün hüquqi baza rolunu oynayır.
Qadın tərəfindən kişiyə qarşı cinsi məzmunlu hər hansı zorakılıq, məsələn, onun iradəsi əleyhinə cinsi toxunuşlar, öpüşlər, cinsi orqana fiziki müdaxilələr, təhqiredici seksual davranışlar, əşyaların və ya ağız, əl kimi vasitələrin istifadə olunması bu maddə ilə cinayət tərkibi yaradır. Burada əsas fərq odur ki, 150-ci maddədə cinsi əlaqənin özündən deyil, onun xaricindəki digər seksual xarakterli hərəkətlərdən bəhs olunur. Bu isə o deməkdir ki, qadın tərəfindən kişiyə qarşı zorakılıq seksual məzmun daşıyırsa və zərərçəkmişin iradəsi nəzərə alınmadan icra olunursa, bu əməl cəzasız qalmır və məhz 150-ci maddə ilə hüquqi qiymət alır. Bu məqam həm hüquq-mühafizə orqanlarının, həm də məhkəmələrin diqqətində olmalıdır. Təəssüf ki, ictimai rəydə və bəzi hallarda hüquq mühafizə strukturunda “qadın kişi zorlayarsa, bu cinayət deyil” kimi yanlış və qeyri-ciddi yanaşmalar müşahidə olunur. Halbuki bu cür halların düzgün hüquqi qiymətləndirilməsi həm cinsi bərabərlik prinsipinin təmin olunması, həm də cinsi toxunulmazlıq hüququnun ümumi qorunması baxımından vacibdir. Cinayət hüququ subyektlər arasında cins fərqi qoymadan insan hüquqlarının qorunmasını əsas tutur. Kişinin cinsi toxunulmazlığı da qadınınkı qədər toxunulmaz və hüquqla müdafiə olunmalıdır. Bununla belə, bu cür cinayətlərin sübuta yetirilməsi müəyyən çətinliklər yarada bilər. Fiziki gücə əsaslanmayan, psixoloji və ya situativ təzyiq formasında həyata keçirilən zorlamalarda sübutların toplanması, ekspert rəyinin alınması və ifadələrin uyğunlaşdırılması kimi mərhələlərdə diqqətli istintaq zəruridir. Hətta bəzi hallarda kişilər cəmiyyətin təzyiqindən və ya rüsvayçılıq qorxusundan bu barədə şikayət etməyə belə cəsarət etmirlər. Bu isə bir daha göstərir ki, cinsi zorakılıq məsələsi yalnız hüquqi yox, eyni zamanda sosial və psixoloji konteksdə də qiymətləndirilməlidir.
Nəticə etibarilə, qadın tərəfindən kişiyə qarşı törədilən cinsi zorakılıq Azərbaycan Cinayət Məcəlləsinin 149-cu maddəsi ilə deyil, 150-ci maddəsi ilə kvalifikasiya olunur və hüquqi baxımdan eyni cür təhlükəli və ictimai təhlükəli əməl hesab edilir. Cinsi zorakılığın istənilən formasına qarşı mübarizə cinsindən asılı olmayaraq eyni ciddiyyətlə aparılmalı, hüquq sistemi gender əsaslı yox, hüquq əsaslı yanaşma ilə çıxış etməlidir. Bu həm ədalət prinsipinin, həm də cinsi toxunulmazlığın real təminatıdır.
Əli İbrahimov, hüquqşünas
Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:43
embedMənbə:https://newscenter.az
archiveBu xəbər 23 İyul 2025 16:39 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see242

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see206

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see196

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see190

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see175

Qızılın bahalaşması 2026 cı ildə də davam edəcək PROQNOZ

22 Oktyabr 2025 17:09see171

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see167

Türkiyəli alim Botanika İnstitutunda elmi seminar keçirib

22 Oktyabr 2025 16:01see153

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see150

Ruslar Çin avtomobillərindən narazılıq edirlər...

21 Oktyabr 2025 23:06see145

Türkiyə XİN: Knessetin İordan çayının Qərb sahili ilə bağlı qərarı beynəlxalq hüquqa ziddir

22 Oktyabr 2025 23:42see139

VK sədri Dünya Məktəbinin şagirdləri ilə görüşüb FOTOLAR

22 Oktyabr 2025 10:52see132

Özünü maşın vurub öldürdü, xəbəri alan atasının da ürəyi dayandı Foto

22 Oktyabr 2025 07:17see132

Tramp etmədi, Orbanın da fikri yoxdur Putinlə bağlı məsələyə reaksiya

22 Oktyabr 2025 12:18see128

Azərbaycan Mərkəzi Bankı qızılın bahalaşmaqda davam edəcəyini gözləyir

22 Oktyabr 2025 14:42see127

170 saylı marşrutda tıxac kabusu: Daşıyıcı şirkət açıqlama verdi

22 Oktyabr 2025 23:38see127

Dünyanın ən sürətli BYD superkarı yeni rekorda imza atıb...

23 Oktyabr 2025 00:16see126

İcmal büdcənin gəlirləri 36 mlrd. manata yaxınlaşıb

22 Oktyabr 2025 14:41see125

İlk qadın gəmi kapitanı ekranda

23 Oktyabr 2025 10:17see123

Ştutqart la oyundan öncə Fənərbaxça da 4 itki

22 Oktyabr 2025 20:14see123
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri