Icma.az
close
up
RU
Kreditlərlə bağlı yeni qaydalar: hansı təşkilatların lisenziyasi ləğv olunacaq? ARAŞDIRMA

Kreditlərlə bağlı yeni qaydalar: hansı təşkilatların lisenziyasi ləğv olunacaq? ARAŞDIRMA

Icma.az, Bakupost portalına istinadən məlumat verir.


Məlum olduğu kimi, artıq bank olmayan kredit təşkilatları (BOKT) ilə bağlı yeni qaydalar qüvvəyə minib. Bu qaydalara əsasən, BOKT-ların nizamnamə kapitalı tələbi üç dəfədən çox artırılıb. Təşkilatların verdiyi gündəlik kreditlərə dair tələblər də dəyişib. Dəyişikliyə görə, kreditlərin milli valyutada maksimum məbləği 500 manat, qaytarılma müddəti maksimum 45 gün nəzərdə tutulub. Kreditlər üzrə gündəlik faiz dərəcəsi isə maksimum 0,3 faiz müəyyənləşdirilib. Başqa sözlə, qeyri-bank təşkilatları əvvəllər kreditlərə gündəlik yüksək faiz hesablaya bilirdilərsə, indi bu məbləğ 0,3 faizlə limitləndirilib.

Mütəxəssislərin fikrincə, yeni tələblər BOKT-ların maliyyə dayanıqlığını və istehlakçı hüquqlarının müdafiəsini gücləndirmək, əhalinin bütün təbəqələrinin maliyyə resurslarına əlçatanlığını yaxşılaşdırmaq məqsədi daşıyır. Kapital tələbinin artırılması BOKT-ların daha diversifikasiya olunmuş resurs mənbələrinə çıxışını genişləndirməklə maliyyə vasitəçiliyində rolunu artıracaq.

Mövzu ilə bağlı Bakupost.az -a danışan iqtisadçı ekspert Xalid Kərimli bildirib ki, BOKT üçün əvvəlki nizamnamə fondunun kapital tələbi 300 min manat idi və bu, kiçik məbləğ sayılırdı. BOKT-ların nizamnamə kapitalının artırılması bu təşkilatların arzu və istəklərinə uyğun deyil. Bu daha çox sözügedən təşkilatların qurum kimi güclənməsi, onların maliyyə imkanlarının artırılması üçündür:

“Mərkəzi Bank deyir ki, bank olmayan kredit təşkilatlarının səhəmdarları ortaya daha çox pul qoysun. 300 min nə puldur?! Onsuz da fəaliyyət göstərən bir çox BOKT-ların nizamnamə kapitalı yüksəkdir və onlar üçün problem yoxdur”.

Ekspertin sözlərinə görə, yeni qərar BOKT-ların vətəndaşlar üzərinə kəskin yüklənməsinin qarşısını alacaq:

“Kiçik BOKT-lar var ki, onların sahibkarları ortaya əlavə investisiya qoymalıdır. Bu, həm bank olmayan kredit təşkilatlarının fəaliyyətinin keyfiyyətini yaxşılaşdırır, həm də sahibkarların məsuliyyətini artırır. Bu qərar normaldır və BOKT institutunun gücləndirilməsinə yönəlib. Burada BOKT-lərin nizamnamə kapitalının artırılmasından əlavə, onların kreditləşməsi və fəaliyyəti üzərində nəzarətin artırtılması ilə bağlı da tələblər var. Bu isə vətəndaşların kəskin yüklənməsinin qarşısını alacaq. Digər tərəfdən isə, biznesə daha çox pul qoyanda sahibkarın məsuliyyəti də artır”.

İqtisadçı ekspert Rəşad Həsənov deyir ki, kredit bazarında faizlər tələb və təklif əsasında rəqabətli mühitdə formalaşmalıdır. Azərbaycanda isə maliyyə bazarları şaxələnməyib, bu istiqamətdə əlçatanlıq aşağıdır. Belə bir şəraitdə şəffaf olmayan BOKT seqmenti mövcuddur və verdiyi kreditlərdə yüksək faizlərin tətbiqi imkanı genişdir:

"Çünki BOKT-lara münasibətdə tənzimləyici qurum xüsusi tənzimləmələr tətbiq etmirdi. Digər sahədə krediti qaytarma qabiliyyəti olmayan müştərilər BOKT sahəsinə meyllənə bilirdilər. Necə ki, bu kateqoriyada olanlar lombardlara meyllənirdilər, eyni qaydada da BOKT-lara üz tuturdular. Burada da mövcud vəziyyətdən sui-istifadə halları yaranırdı. Faizlərlə bağlı müvafiq həddin gətirilməsi bu istiqamətdə mövcud olan riskləri idarə etmək məqsədi daşıyır. Fikrimcə, BOKT-larla bağlı yeni qaydalar daha sağlam qeyri-bank təşkilatlarının formalaşmasına gətirib çıxaracaq. Əgər yeni tənzimləmələr üzərindən növbəti dövrdə effektiv siyasət və həllər təklif olunarsa, bu, daha dayanıqlı, daha geniş bazar payına malik BOKT-ların formalaşmasına səbəb ola bilər”.

İqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli qeyd edib ki, bank olmayan kredit təşkilatlarının faizlərinin yüksək olması tez və asanlıqla kredit rəsmiləşdirilməsinə imkan verir. Bu sahə riskli olduğu faizlər də yüksəkdir:

"Əslində bu məsələni bazar tənzimləməlidir. Bu, vətəndaşın seçim imkanına bağlı olan məsələdir. Heç kim vətəndaşı məcbur etmir ki, belə təşkilatlardan kredit alsın. Demək ki, vətəndaşlar məcbur olub kredit götürməyə qərar verirlər. Bir çox hallarda banklarda borcu olan və ya kredit tarixçəsi mənfi olan vətəndaşlar da məcbur olub belə kreditlər götürürlər. Bu yanaşma çox təhlükəli yanaşmadır. Bir müddətdən sonra kredit götürən vətəndaşların sayı o qədər arta bilər ki, bu, bank sektoruna müəyyən təhlükələr yarada bilər”.

Millət vəkili Vüqar Bayramov isə bildirib ki, hazırda ölkədə 50-dən çox BOKT fəaliyyət göstərir. Əsas məqsəd onların kredit bazarında rəqabətə təsir göstərə bilmək imkanlarının artırılmasıdır:

“BOTK-ların kredit bazarında rəqabətə təsir imkanları məhduddur. Ona görə də mərhələli şəkildə onların bazarda əsas aktorlardan birinə çevrilməsinə ehtiyac var. Əvvəlki dövrlər üçün nizamnamə kapitalının məbləği yüksək deyildi, bu da ona gətirib çıxarırdı ki, xeyli sayda BOKT formalaşırdı, amma onların ümumi kredit portfelində payı çox deyildi. Nəticə etibarilə həmin təşkilatlar bir sıra hallarda kifayət qədər yüksək faizlə kredit təklif edirdilər ki, bu da təbii olaraq, vətəndaşlarımızın borclanmasına, daha sonra həmin borc kreditlərinin geri qaytarılmasında çətinliklərin müşahidə olunmasına gətirib çıxarırdı. Ona görə yeni qaydalar birmənalı şəkildə həm risklərin sığortalanması, həm də bu sahədə rəqabətin gücləndirilməsi məqsədi daşıyır. Çünki nəticə etibarilə bu, həm də BOKT-lər üçün sektorun payının artırılması və ümumi kredit portfelində payının çoxaldılması aspektindən də vacibdir”.

Azərbaycan Mərkəzi Bankından (AMB) bildirilib ki, BOKT-lara yeni kapital tələbini yerinə yetirmək üçün 3 ay vaxt verilib. Mövcud BOKT-lar tələbi təmin etmədikdə, bununla bağlı qanunvericiliklə müəyyən edilmiş tədbirlər görüləcək, o cümlədən kredit təşkilatlarının lisenziyalarının ləğv edilməsi ilə bağlı müvafiq addımlar atılacaq.

Sevinc,

BakuPost


Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:126
embedMənbə:https://www.bakupost.az
archiveBu xəbər 06 Yanvar 2025 16:53 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Rusiya bankları İran akkreditivlərini qəbul etməyə başlayıblar

20 Oktyabr 2025 15:22see208

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see200

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see171

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see152

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see149

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

20 Oktyabr 2025 00:57see143

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see140

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see138

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see136

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see135

Naxçıvan məktəblisi “Statistik olimpiada”nın qalibi olub

21 Oktyabr 2025 03:36see134

İş adamı hava limanında həbs edildi

20 Oktyabr 2025 20:43see132

Rıbin və həyat yoldaşı öləcəkləri halda tək oğul övladlarına təlimatlar tərtib ediblər...

20 Oktyabr 2025 00:18see131

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see130

Oyundan sonra duş qəbul edə bilmədilər Atletiko dan UEFA ya şikayət

21 Oktyabr 2025 00:12see129

Qara zirə yağı: Hər dərdin dərmanı

20 Oktyabr 2025 05:06see126

Fransada tornado nəticəsində 1 nəfər ölüb, xəsarət alanlar var

21 Oktyabr 2025 03:34see124

Bunları yesəniz gec YAŞLANACAQSINIZ

21 Oktyabr 2025 02:37see123

Türkiyədə Can Holding in rəhbəri həbs olundu

21 Oktyabr 2025 01:36see120

Zəngilan son beş ildə müasir və böyük əhəmiyyətə malik bölgəyə çevrilib

20 Oktyabr 2025 09:17see118
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri